TỪ VỰNG THẦN HỌC - II

 TỪ VỰNG THẦN HỌC - II

Từ vựng thần học đối chiếu Anh – Nho

 

Trích dẫn từ

 

神學辭典 - Thần học từ điển - Theological dictionary

輔仁神學著作編譯會 - Phụ Nhân Thần học trứ tác biên dịch hội - Fu Jen Theological Publications Association

2012

Kuangchi Cultural Group, Taipei, Taiwan

 

 

Đây chỉ là một bảng từ đối chiếu, không phải là từ điển giải nghĩa. Phần chữ Nho là cách dịch của anh em Ki-tô giáo Trung Hoa tại Đài Bắc, Đài Loan, mà trong bảng từ này được phiên âm theo cách đọc chữ Nho của người Việt.

 

Có mấy điểm :

 

- Những từ ngữ có liên quan đến những tên riêng phương Tây, mà anh em Ki-tô giáo Trung Hoa chỉ phiên âm theo cách đọc của họ, nếu lại được phiên âm lần thứ hai sang âm Nho thì một là xa lạ với âm gốc trong tiếng phương Tây, hai là từ ngữ đó khi đối chiếu Anh – Nho hoàn toàn không thêm bất cứ thông tin gì mới. Thí dụ : từ ngữ Anh là waldenses có từ ngữ Nho đối chiếu là 瓦耳德斯派 , nếu từ ngữ Nho này đem phiên sang âm Nho là ngõa-nhĩ-đức-tư phái (thậm chí nếu có “dịch” là “waldens phái”), thì cũng không đem lại bất kì thông tin gì nếu không có phần giải nghĩa.

 

- Những từ ngữ tương tự từ ngữ trên được trích riêng nhưng đối chiếu ngược lại : Nho – Anh, nhằm giúp dễ tra cứu khi gặp từ ngữ chữ Nho đó.

 

- Các từ ngữ theo mẫu tự latin đều không viết hoa.

 

Bùi Ngọc Hiển giới thiệu và phiên âm Nho

 

 

Kì 2 :

 

 

 

baptism of desire	願洗	nguyện tẩy
baptism of jesus	耶穌受洗	ye-su (da-tô) thụ tẩy
baptism, infant	嬰孩洗禮	anh hài tẩy lễ
baptism, sacrament of	聖洗聖事	thánh tẩy thánh sự
baptism church	浸信會	tẩm tín hội
basic community	基層團體	cơ tằng đoàn thể
basic sacrament	基本聖事	cơ bản thánh sự
beatific vision	榮福直觀	vinh phúc trực quan
beatification	列入真褔	liệt nhập chân phúc
beatitudes, eight	真褔八端	chân phúc bát đoan
beauty	美	mĩ
being	存有	tồn hữu
belief	信仰	tín ngưỡng
bible	聖經	thánh kinh
bible, chinese	中文聖經	trung văn thánh kinh
biblical criticism	聖經批判學	thánh kinh phê phán học
biblical ethics	聖經倫理	thánh kinh luân lí
biblical exegesis	聖經詮釋學	thánh kinh thuyên thích học
biblical inspiration	聖經靈感	thánh kinh linh cảm
biblical theology	聖經神學	thánh kinh thần học
bioregion	生界	sinh giới
birth control	節育	tiết dục
bishop	主教	chủ giáo
bishops conference	主教團	chủ giáo đoàn
black theology	黑人神學	hắc nhân thần học
blessing	祝福	chúc phúc
blood of christ	基督寶血	cristo (cơ-đốc) bửu huyết
body	身體	thân thể
body of christ	基督身體	cristo (cơ-đốc) thân thể
body, mystical	奧體	áo thể
buddhism	佛教	phật giáo
canon law	教會法典	giáo hội pháp điển
canon of scripture	聖經正典	thánh kinh chính điển
canonization	列入聖品	liệt nhập thánh phẩm
capitalism	資本主義	tư bản chủ nghĩa
cardinal	樞機	xu cơ
cardinal virtue	樞德	xu đức
catechesis	教理講授	giáo lí giảng thụ
catechetics	教理講授學	giáo lí giảng thụ học
catechism	教理書	giáo lí thư
catechumen	慕道者	mộ đạo giả
catechumenate	慕道期	mộ đạo kì
catharists	純潔派	thuần khiết phái
catholic action	公教進行會	công giáo tiến hành hội
catholic church	天主教會	thiên chúa giáo hội
catholic theology	天主教神學	thiên chúa giáo thần học
catholicism	天主教的思想與生活	thiên chúa giáo đích tư tưởng dữ sinh hoạt
catholicity	天主教教義與制度	thiên chúa giáo giáo nghĩa dữ chế độ
cause	原因	nguyên nhân
celibacy	獨身	độc thân
centralization	中央集權	trung ương tập quyền
ceremony, religious	宗教儀式	tông giáo nghi thức
certainty	確實性	xác thật tính
certitude	確切性	xác thiết tính
chaos	混沌	hỗn độn
character, sacramental	神印	thần ấn
charism	神恩	thần ân
charismatic renewal	神恩復興運動	thần ân phục hưng vận động
charity	愛	ái
chastity	貞潔	trinh khiết
chastity, vow of	貞潔願	trinh khiết nguyện
chiliasm	千年說	thiên niên thuyết
christ	基督	cristo (cơ-đốc)
christ and religions	基督與其他宗教	cristo (cơ-đốc) dữ kì tha tông giáo
christian anthropology	基督徒人學	cristo (cơ-đốc) đồ nhân học
christian philosophy	基督徒哲學	cristo (cơ-đốc) đồ triết học
christian theology	基督徒神學	cristo (cơ-đốc) đồ thần học
christian unity	基督徒合一	cristo (cơ-đốc) đồ hợp nhất
christian value	基督信仰中的價值	cristo (cơ-đốc) tín ngưỡng trung đích giá trị
christian vocation	基督徒召喚	cristo (cơ-đốc) đồ triệu hoán
christianity	基督宗教	cristo (cơ-đốc) tông giáo
christianization	基督化	cristo (cơ-đốc) hóa
christmas	聖誕節	thánh đản tiết
christocentrism	基督為中心說	cristo (cơ-đốc) vi trung tâm thuyết
christogenesis	基督演化	cristo (cơ-đốc) diễn hóa
christology	基督論	cristo (cơ-đốc) luận
church	教會	giáo hội
church history	教會史	giáo hội sử
church and culture	教會與文化	giáo hội dữ văn hóa
church and state	教會與國家	giáo hội dữ quốc gia
church and world	教會與世界	giáo hội dữ thế giới
church, anglican	聖公會	thánh công hội
church, apostolic	從宗徒傳下來的教會	tùng tông đồ truyền hạ lai đích giáo hội
church, baptist	浸信會	tẩm tín hội
church, catholic	天主教會	thiên chúa giáo hội
church, catholic	公教會	công giáo hội
church, constitution of the	教會結構	giáo hội kết cấu
church, eastern	東方教會	đông phương giáo hội
church, father of the	教父	giáo phụ
church, history of the	教會史	giáo hội sử
church, indefectibility of the	教會不致缺損性	giáo hội bất trí khuyết tổn tính
church, infallibility of the	教會不可錯誤性	giáo hội bất khả thác ngộ tính
church, local	地方教會	địa phương giáo hội
church, magisterium of the	教會訓導權	giáo hội huấn đạo quyền
church, member of the	教會成員	giáo hội thành viên
church, methodist	衛理會	vệ lí hội
church, methodist	循道會	tuần đạo hội
church, old catholic	老派天主教會	lão phái thiên chúa giáo hội
church, orthodox	東正教會	đông phương chính giáo
church, particular	個別教會	cá biệt giáo hội
church, pentecostal	神召會	thần triệu hội
church, presbyterian	長老教會	trưởng lão giáo hội
church, primitive	初期教會	sơ kì giáo hội
church, protestant	基督教	cristo (cơ-đốc) giáo
church, protestant	新教	tân giáo
church, reformed	改革宗教會	cải cách tông giáo hội
church, roman catholic	羅馬公教會	roma (la-mã) công giáo hội
church, universal	普世教會	phổ thế giáo hội
circumcision	割損	cát tổn
circumincession	彼此滲透	bỉ thử sâm thấu
circuminsession	互相寓居	hỗ tương ngụ cư
clergy	聖職人員	thánh chức nhân viên
clergy	神職人員	thần chức nhân viên
clericalism	教權主義	giáo quyền chủ nghĩa
coincidence of opposites	對立的相合	đối lập đích tương hợp
collectivism	集體主義	tập thể chủ nghĩa
collegiality of bishops	普世主教集體性	phổ thế chủ giáo tập thể tính
colonialism	殖民地主義	thực dân địa chủ nghĩa
commandment of the church	教會誡命	giáo hội giới mệnh
commandments, the ten	十誡	thập giới
common good	公益	công ích
common priesthood	普通司祭職	phổ thông tư tế chức
communication of idioms	屬性交流	thuộc tính giao lưu
communion of saints	諸聖相通功	chư thánh tương thông công
communion, eucharistic	領聖體聖血	lãnh thánh thể thánh huyết
communism	共產主義	cộng sản chủ nghĩa
community, basic	基層團體	cơ tằng đoàn thể
concelebration	共祭	cộng tế
conception, immaculate	無染原罪	vô nhiễm nguyên tội
conciliarism	教會會議至上主義	giáo hội hội nghị chí thượng chủ nghĩa
conciliarity	會議制	hội nghị chế
concupiscence	私慾偏情	tư dục thiên tính
concourse, divine	天主的參與	thiên chúa đích tham dự
conference of bishops	主教團	chủ giáo đoàn
confession	宣信	tuyên tín
confession, sacrament of	告解聖事	cáo giải thánh sự
confessional statement	信仰宣告	tín ngưỡng tuyên cáo
confessionalism	宗派主義	tông phái chủ nghĩa
confirmation, sacrament of	堅振聖事	kiên chấn thánh sự
confucianism	儒家	nho gia
congregation for the doctrine of the faith	教義部	giáo nghĩa bộ
congregation, religious	修會	tu hội
conscience	良心	lương tâm
consecration	祝聖	chúc thánh
conservation, divine	天主保存萬有	thiên chúa bảo tồn vạn hữu
contemplation	默觀	mặc quan
contextualization	場合化	trường hợp hóa
contextual theology	場合神學	trường hợp thần học
contraception	避孕	tị dựng
contrition	痛悔	thống hối
controversial theology	爭論神學	tranh luận thần học
controversy, chinese rite	中國禮儀之爭	trung quốc lễ nghi chi tranh
controversy, iconoclastic	消除聖像之爭	tiêu trừ thánh tượng chi tranh
conversion	皈依	quy y
co-redemptrice	共救贖者	cộng cứu thục giả
cosmogenesis	宇宙演化	vũ trụ diễn hóa
cosmogony	宇宙閒闢論	vũ trụ khai tịch luận
cosmological argument	宇宙論證	vũ trụ luận chứng
cosmology	宇宙論	vũ trụ luận
cosmos	宇宙	vũ trụ
council	教會會議	giáo hội hội nghị
council, ecumenical	大公會議	đại công hội nghị
counsel, evangelical	福音勸諭	phúc âm khuyến dụ
covenant	盟約	minh ước
creation	創造	sáng tạo
creation out of nothing	從無中創造	tùng vô trung sáng tạo
creation spirituality	創造靈修	sáng tạo linh tu
creation, continuous	永續的創造	vĩnh tục đích sáng tạo
creationism	創世主義	sáng thế chủ nghĩa
creator	造物主	tạo vật chúa
creed	信經	tín kinh
creed, apostolic	宗徒信經	tông đồ tín kinh
criticism, biblical	聖經批判學	thánh kinh phê phán học
criticism, form	類型批判	loại hình phê phán
criticism, literary	文學批判	văn học phê phán
criticism, redaction	編輯批判	biên tập phê phán
criticism, source	源流批判	nguyên lưu phê phán
criticism, textual	文字批判	văn tự phê phán
critique of religion	宗教批判	tông giáo phê phán
cross, theology of the	十字架神學	thập tự giá thần học
crucifixion	釘於十字架上	đinh ư thập tự giá thượng
crusade	十字軍	thập tự quân
cult	敬禮	kính lễ
culture	文化	văn hóa
daoism	道家	đạo gia
deacon	執事	chấp sự
deaconess	女執事	nữ chấp sự
death	死亡	tử vong
death of god theology	天主之死神學	thiên chúa chi tử thần học
decalogue	十誡	thập giới
decentralization	地方分權	địa phương phân quyền
deism	自然神論	tự nhiên thần luận
demiurrge	造世者	tạo thế giả
demon	魔鬼	ma quỷ
demonology	魔鬼論	ma quỷ luận
demythologization	剔秘	tích bí
demythologization	解神話化	giải thần thoại hóa
deontology	義務論	nghĩa vụ luận
deposit of faith	信仰寶庫	tín ngưỡng bảo khố
desire, natural	自然渴望	tự nhiên khát vọng
determinism	決定論	quyết định luận
development	發展	phát triển
devil	魔鬼	ma quỷ
devotion, marian	聖母敬禮	thánh mẫu kính lễ
diabolical possession	附魔	phụ ma
diakonia	服務	phục vụ
dialectical materialism	辯證唯物論	biện chứng duy vật luận
dialectical theology	辯證神學	biện chứng thần học
dialogue, interreligious	宗教交談	tông giáo giao đàm
didache	宗徒訓誨錄	tông đồ huấn hối lục
didache	十二宗徒訓誨錄	thập nhị tông đồ huấn hối lục
dignity of man	人的尊嚴	nhân đích tôn nghiêm
diocese	教區	giáo khu
disciple	門徒	môn đồ
dispensation	寬免	khoan miễn
divine revelation	天主的啟示	thiên chúa đích khải thị
divinity	神	thần
divinity	神明	thần minh
divorce	離婚	li hôn
docetism	幻象論	huyễn tượng luận
doctor of the church	聖師	thánh sư
doctrine	教義	giáo nghĩa
doctrine of the faith, congregation for the	教義部	giáo nghĩa bộ
dogma	信理	tín lí
dogma, definition of	信理定斷	tín lí định đoán
dogma, development of	信理發展	tín lí phát triển
dogma, history of	信理史	tín lí sử
dogmatic argument	信理論證	tín lí luận chứng
dogmatic theology	信理神學	tín lí thần học
dogmatism	教條主義	giáo điều chủ nghĩa
double effect, principle of	雙果律	song quả luật
dualism	二元論	nhị nguyên luận
dyophysitism	兩性論	lưỡng tính luận
dyotheletism	兩志論	lưỡng chí luận