CHỈ CÓ MỘT SỐ ÍT NGƯỜI PHẢN
ĐỐI VIỆC LẤY TÊN GIÁO SĨ FRANCISCO DE PINA VÀ ALEXANDRE DE RHODES ĐẶT TÊN CHO
ĐƯỜNG PHỐ Ở THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
Nguyễn Văn Nghệ
27/Nov/2019
Ngày 7/10/2019, Sở Văn hóa Thể thao thành phố Đà Nẵng cho biết: đang lấy ý kiến
dự thảo Đề án đặt tên gần 140 đường và công trình công cộng trên địa bàn thành
phố Đà Nẵng năm 2019 trước khi trình HĐND thành phố thông qua tại kỳ họp vào
tháng 12 tới.
Trong danh sách đề xuất đặt tên đường lần này của Đà Nẵng đáng chú ý có hai
giáo sĩ (linh mục) Francisco De Pina và Alexandre de Rhodes. Cụ
thể tên tuổi hai vị giáo sĩ này được đề nghị lấy ý kiến để đặt tên cho 2 tuyến
đường (7,5m và 10,5m) ở khu đông nam đài tưởng niệm thuộc quận Hải Châu.
Theo ông Huỳnh Văn Hùng, Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao thành phố Đà Nẵng cho
biết hai giáo sĩ Francisco De Pina và Alexandre de Rhodes có công lao rất lớn
trong quá trình tạo ra chữ Quốc ngữ. (1)
Đường Alexandre De Rhodes hiện nay tại TP Hồ Chí
Minh
|
Khi Sở Văn hóa Thể thao thành phố Đà
Nẵng lấy ý kiến thì có một số ít cán bộ hưu trí nêu quan điểm không đồng ý với
việc lấy tên của hai vị giáo sĩ để đặt tên đường ở thành phố Đà Nẵng.
Quan điểm của một số ít cán bộ hưu trí nêu ra là giáo sĩ Alexandre de Rhodes
“không phải là ông tổ và cũng không phải là ông tổ duy nhất của chữ quốc ngữ” ;
“Rhodes viết cuốn Phép giảng tám ngày bằng tiếng Việt nhằm mục đích
truyền đạo Thiên Chúa giáo (Công Giáo). Nhưng bên cạnh đó, ông đã sử dụng nhiều
câu chữ thô bạo để công kích Tam giáo ở Việt Nam” (Khổng giáo, Lão giáo, Phật
giáo)
Hậu thế suy tôn giáo sĩ Alexandre de Rhodes là ông tổ của chữ quốc ngữ.
Nếu nói giáo sĩ Alexandre de Rhodes “không phải là ông tổ và cũng không phải là
ông tổ duy nhất của chữ quốc ngữ” là hoàn toàn chính xác không ai phản đối cả.
Nhưng nếu nói giáo sĩ Alexandre de Rhodes là ông tổ của chữ quốc ngữ cũng không
có gì là sai.
Ai là ông tổ của Nho giáo ? Nho giáo đã hình thành và phát triển trước Khổng tử
rất lâu. Đến thời Khổng tử, Ngài chỉ là người “tập đại thành” (2) các tư tưởng
Nho giáo cho có hệ thống và Ngài chỉ là người “thuật nhi bất tác”. Với công lao
“tập đại thành” như vậy, nên hậu thế suy tôn Khổng tử là “Đại thành chí thánh
Văn Tuyên vương”, là ông tổ của Nho giáo, là vị “vạn thế sư biểu”.
Cũng vậy, đối với chữ quốc ngữ, trước giáo sĩ Alexandre de Rhodes, cũng có
nhiều giáo sĩ khác quan tâm đến vấn đề dùng chữ La tinh để sáng chế ra chữ quốc
ngữ để phục vụ công việc truyền giáo. Việc làm của các vị giáo sĩ ấy còn rời
rạc chưa có hệ thống. Đến năm 1651 giáo sĩ Alexandre de Rhodes mới “tập đại
thành” và cho ra đời cuốn tự điển mang tên : Việt- Bồ- La (Dictonarium
Annamiticum Lusitanum et Latinum - Tự điển An Nam - Bồ Đào Nha - La Tinh).
Với công lao “tập đại thành” ấy nên hậu thế suy tôn giáo sĩ Alexandre de Rhodes
là ông tổ của chữ quốc ngữ
Giáo sĩ Alexandre de Rhodes đã công kích Tam giáo (Khổng- Lão- Phật) ở Việt
Nam.
Trong Bản kiến nghị (V/v đặt tên đường ở Tp Đà Nẵng) gởi ngày 23/10/2019 viết
“Rhodes viết cuốn Phép giảng tám ngày bằng tiếng Việt nhằm mục đích truyền đạo
Thiên Chúa giáo (Công Giáo). Nhưng bên cạnh đó, ông đã sử dụng nhiều câu chữ
thô bạo để công kích Tam giáo (Khổng giáo, Lão giáo, Phật giáo). Thật vậy,
Khổng tử được hầu hết người Á Đông xưng tụng là nhà hiền triết, là Vạn thế sư
biểu, và nhiều học lý của Nho giáo vẫn còn giá trị đến ngày nay. Còn Phật Thích
Ca được Liên Hiệp Quốc đánh giá là một vĩ nhân văn hóa của nhân loại…” (3)
Chúng ta dùng não trạng của con người đang sống ở thế kỷ 21 để đánh giá não
trạng của một con người sống ở thế kỷ 17 có quá khắt khe không ?
Ngay cả thời đại thông tin toàn cầu chúng ta đang sống đây, các Đấng sáng lập
các tôn giáo còn bị hiểu sai lạc huống chi thời đại của giáo sĩ Alexandre de
Rhodes sống. Từ sau năm 1975, thế hệ chúng tôi được giáo dục dưới mái trường xã
hội chủ nghĩa và được nhồi nhét tư tưởng công kích Nho giáo. Trong sách giáo
khoa lịch sử lớp 10, bài “Trung Quốc thời phong kiến” ở mục “Văn hóa
Trung Quốc thời phong kiến” có nhận xét về Nho giáo : “Nho giáo càng tỏ ra
bảo thủ, lỗi thời và kiềm hãm sự phát triển của xã hội” và gần đây Giáo sư-
Tiến sĩ Trần Ngọc Thêm khẳng định : “Nho giáo và chữ Lễ trói buộc con người,
không cho sáng tạo thì rất rõ, không sáng tạo làm sao có phát triển ?” (4)
Karl Marx, ông tổ của cộng sản đã nhận định về tôn giáo : “Tôn giáo là thuốc
phiện của nhân dân”. Do đó dưới mắt của những người cộng sản thì tôn giáo là mê
hoặc, ru ngủ quần chúng nhân dân.
Wikipedia tiếng Việt viết về giáo sĩ Alexandre de Rhodes có nhận xét về vấn đề
này : “Alexandre de Rhodes từng gọi Phật Thích Ca là “ thằng hay dối” trong
sách Phép giảng tám ngày. Điều này dựa trên nhận thức của Đắc Lộ về bối cảnh xã
hội thời đó, phản ánh thái độ chung của Nho giáo đối với Phật giáo, và cũng là
do nhiệt tình truyền giáo của ông”. (5)
Giáo sĩ Alexandre de Rhodes có “kêu gọi, thúc đẩy thực dân Pháp đánh chiếm
Việt Nam” không ?
Ngày 8/10/2019 có nhóm Sinh viên Sử 4, Khoa Lịch sử, Trường Đại học Sư phạm Huế
phỏng vấn Nguyễn Đắc Xuân và Nguyễn Đắc Xuân đã kết tội giáo sĩ Alexandre de
Rhodes : “Alexandre de Rhodes (Đắc Lộ) và Francisco De Pina, đặc biệt Alexandre
de Rhodes có công với Vatican trong sự nghiệp truyền bá đạo Thiên Chúa vào Việt
Nam, nhưng đối với dân tộc Việt Nam là người có tội, phỉ báng văn hóa và đạo
đức Việt Nam, ông đã kêu gọi, thúc đẩy thực dân Pháp đánh chiếm Việt Nam gây ra
bao nhiêu chết chóc, đổ nát đau khổ cho dân tộc Việt Nam suốt nhiều thế kỷ” (6)
Trước đây vào năm 2009, khi nhà điêu khắc Phạm Văn Hạng có ý nguyện hiến tặng
tượng giáo sĩ Alexandre de Rhodes cho thành phố Hà Nội nhân dịp kỷ niệm 1000
năm Thăng Long đã bị Nguyễn Đắc Xuân “cản mũi kỳ đà” với bài viết trên tuần báo
Giác Ngộ kết tội giáo sĩ Alexandre de Rhodes : “đã và đang bị các nhà sử học
trong và ngoài nước chứng minh rằng đấy là một trong những đầu mối thúc đẩy
thực dân Pháp vào cướp nước ta” (7)
Giáo sĩ Alexandre de Rhodes “là một trong những đầu mối thúc đẩy thực dân Pháp
vào cướp nước ta” ? Sự thực “vấn đề này từ trước không thấy ai đặt ra, bỗng đến
năm 1998, nhà xuất bản Giao Điểm tại Hoa Kỳ tung ra cuốn “Alexandre de
Rhodes người đầu tiên vận động Pháp chiếm Việt Nam và chữ quốc ngữ”. Cuốn
sách có nhiều bài của nhiều tác giả khác nhau, nhưng tựu trung đều nhắm kết án
linh mục Đắc Lộ đã dọn đường cho thực dân Pháp chiếm Việt Nam và phủ nhận công
trình của linh mục trong việc cải tiến chữ quốc ngữ. Lập luận của họ căn cứ
trên bản dịch quyển “Thiên hồ Đế hồ” của Phan Bội Châu và một đoạn tường
trình của linh mục Đắc Lộ trong cuốn “Divers Voyages et Missions” (Hành
trình và truyền giáo)” (8)
Lịch sử không thể kết án giáo sĩ Alexandre de Rhodes sửa soạn cho Pháp xâm
chiếm Việt Nam. Giáo sĩ Alexandre de Rhodes bị trục xuất khỏi nước ta vào năm
1645. Quân Pháp bắt đầu nổ súng xâm lược Việt Nam vào năm 1858. Chẳng lẽ giáo
sĩ Alexandre de Rhodes có viễn kiến chính trị và biết tính toán trước 200 năm ?
Trên các phương tiện thông tin gọi Nguyễn Đắc Xuân là “Nhà Nghiên cứu lịch sử”
(NNCLS), theo tôi thì cần xem xét lại cái gọi là “nghiên cứu lịch sử” của
Nguyễn Đắc Xuân khi ông kết tội giáo sĩ Alexandre de Rhodes “đã kêu gọi, thúc
đẩy thực dân Pháp đánh chiếm Việt Nam”. Như chúng ta biết từ giữa thế kỷ 19,
nền kỹ nghệ Pháp phát triển và cần tài nguyên thiên nhiên để cung ứng cho nhu
cầu sản xuất kể cả xuất cảng cho nên vấn đề đi xâm lược là tất yếu : “Như thế,
hai sự kiện truyền giáo và ách thực dân cách nhau hơn 2 thế kỷ. Những kẻ nhập
nhằng cho rằng giáo sĩ Đắc Lộ là đầu mối dẫn đến sự đô hộ của thực dân Pháp là
một nhận định ấu trĩ, sai lạc và cực đoan. Công tâm mà nói, không cần sự hiện
diện của giáo sĩ Đắc Lộ hơn 2 thế kỷ trước, thực dân Pháp vẫn phải lùng kiếm
thị trường tiêu thụ và vơ vét tài nguyên của các nước bản xứ, chính vì sự phát
triển của chủ nghĩa tư bản. Chuyện đặt ách đô hộ thực dân lên người dân Việt
Nam sớm muộn gì cũng xảy ra, vì thực dân Pháp là một cường quốc lúc bấy giờ” (9).
Nhóm người vin vào đoạn văn : “ J’ai cru la
France, étant le plus pieux royaume du monde, me fournirait plusieurs soldats
qui allait à la conquête de tout l’Orient, pour l’assujetter à Jésus Christ, et
particulièrement que j’y trouverais moyen d’avoir des Évêques, qui fussent nos
Pères et nos Maitres en ces Églises. Je suis sorti de Rome à ce dessein le 11e
Septembre de l’année 1652 après avois baisé les pieds du Pape” (Tôi tưởng
nước Pháp là nước ngoan đạo nhất thế giới, nước Pháp có thể cung cấp cho tôi
nhiều chiến sĩ để chinh phục toàn cõi Đông phương đưa về quy phục Chúa Ki tô và
nhất là tôi sẽ tìm được các giám mục, Cha chúng tôi và Thầy chúng tôi trong các
giáo đoàn. Với ý đó, tôi rời Rô ma ngày 11 tháng 9 năm 1652 sau khi tới hôn
chân Đức Giáo Hoàng- Các cuộc hành trình và truyền giáo [Divers voyagers et
missions] của Alexandre de Rhodes, do Cramoisy xuất bản tại Paris năm 1653, ở
cuối chương 19) để kết tội giáo sĩ Alexandre de Rhodes đã vận động thực dân
Pháp xâm chiếm Việt Nam là một sai lầm rất lớn.
Wikipedia tiếng Việt nhận xét đoạn văn ấy : “Tuy nhiên trên thực tế, cách dùng
từ ngữ trong đoạn văn trên đề cập đến việc truyền giáo. Việc cố tình diễn giải
thành ý đồ xâm lược là một suy luận “chủ quan võ đoán” thể hiện lập trường “hận
thù tôn giáo” (10)
Ông cha ta có xem giáo sĩ Đắc Lộ “là địch” không ?
Nguyễn Đắc Xuân bảo : “Ba bốn thế kỷ qua, ông cha ta đã xem Đắc Lộ là địch”.
Nhận định của Nguyễn Đắc Xuân có “cả vú lấp miệng em” không ? Tôi chưa thấy văn
bản nào của triều Nguyễn trở về trước kết tội giáo sĩ Alexandre de Rhodes “là
địch” cả. Sách Việt Nam sử lược của Trần Trọng Kim nơi chương VII “Người Âu châu
sang Việt Nam” cũng không tìm thấy chỗ nào cả, chỉ thấy đám hậu sinh “khả ố” có
lập trường “hận thù tôn giáo” kết tội giáo sĩ “là địch”mà thôi !
Chữ quốc ngữ có thể nói làm mất cả hồn dân tộc ?
Khi được hỏi về chữ quốc ngữ, Nguyễn Đắc Xuân trả lời : “Xét về phương diện văn
hóa, Việt Nam là nước ở trong vùng sử dụng chữ Hán (cùng với Trung Quốc, Nhật
Bản, Hàn Quốc). Từ chữ Hán, chúng ta sáng tạo ra chữ Nôm. Trong vốn ngôn ngữ
vốn có của ta mang đậm hồn dân tộc Việt : “Thị tại môn huyền náo / Nguyệt lai
môn hạ nhàn” (*). Còn chữ quốc ngữ chỉ ghi lại âm của từ ngữ đó chứ không mang
nghĩa lóng như chữ Hán - Nôm trước đây. Chữ quốc ngữ có thể nói làm mất cả hồn
dân tộc, việc dịch truyện Kiều ra chữ quốc ngữ đã làm mất đi một phần, nếu
không nói mất đi rất nhiều giá trị của tác phẩm này. Mặt khác, chữ quốc ngữ
không nhằm mục đích phát triển văn minh của dân tộc ta, mà chỉ là một phương
tiện để truyền giáo, một công cụ để thực dân Pháp xâm lăng nước ta. Chúng ta
cần phải hiểu, không nên có suy nghĩ “nhờ vào chữ quốc ngữ (La-tinh hóa) mà
tiến bộ văn minh”
Năm 2009 nhân việc nhà điêu khắc Phạm Văn Hạng có ý nguyện hiến tặng tượng giáo
sĩ Alexandre de Rhodes cho thành phố Hà Nội, Nguyễn Đắc Xuân cũng đã viết trên
tuần báo Giác Ngộ : “Sự thật chữ quốc ngữ có công trong việc truyền đạo Thiên
Chúa ở Việt Nam và có tội là đã dựa vào thực dân Pháp đẩy chữ Hán - Nôm của dân tộc
vào quên lãng” (11)
Để xét xem chữ quốc ngữ có công hay là có tội với dân tộc Việt Nam, thì chúng
ta cùng ngược dòng thời gian xem thử tiền nhân chúng ta nhận định như thế nào.
Phong trào Đông Kinh nghĩa thục ra đời với mục tiêu là: Khai dân trí, chấn dân
khí, hậu dân sinh. Để phấn đấu cho mục đích mới mẻ này, việc dạy chữ quốc ngữ
trở thành nhiệm vụ hàng đầu của Đông Kinh nghĩa thục. Trong bài “Chiêu hồn
nước” đã đề cao chữ quốc ngữ, xem chữ quốc ngữ là hồn, là tinh hoa của dân
tộc : “Chữ quốc ngữ là hồn trong nước / Phải đem ra tỉnh trước dân ta / Sách
Âu Mỹ, sách Chi-na / Chữ kia, chữ nọ dịch ra tỏ tường / Công, nông, cổ trăm
đường cũng thế / Họp bày nhau thì dễ lo toan / Á Âu chung lại một lò / Đúc nên
tư cách mới cho rằng người”. Tại sao các cụ xuất thân từ cửa Khổng sân
Trình trong Phong trào Đông Kinh nghĩa thục không khuyến khích dùng chữ Hán
hoặc chữ Nôm mà lại sử dụng chữ quốc ngữ ? Do “Nguyên lý của chữ Nôm là mượn âm
tiếng Hán mà không mượn nghĩa. Ngược lại cũng có trường hợp chỉ mượn nghĩa chữ
Hán mà không mượn âm. Chính thực tế này đã làm cho chữ Nôm khó nhớ, vì khó nhớ
nên khó học do phải ghép các nét chữ liên tục, đồng thời một chữ lại có nhiều
cách đọc, thậm chí phải vừa đọc vừa đoán. Điểm hạn chế này của chữ Nôm cộng với
điều kiện ngặt nghèo của cuộc sống, công nghệ in ấn đơn giản, vật liệu thô sơ,
tính kỹ thuật thấp và đó chính là nguồn gốc của khái niệm : Tam sao thất bản (ba
lần sao chép mất bản gốc)” (12)
Ngày 28/3/1907 tờ báo chữ quốc ngữ đầu tiên trong lịch sử văn hóa ở phía Bắc
Việt Nam ra đời. Đó là tờ Đăng cổ tùng báo (Tờ báo chia làm đôi : ½ là
Hán văn, ½ là quốc ngữ, có nội dung riêng rẽ)
Ngay số báo đầu tiên của tờ Đăng cổ tùng báo có bài “Người An Nam nên
viết chữ An Nam” thực sự mang tính tuyên ngôn của tờ báo : “Nước Nam xưa
nay vẫn có tiếng nói, mà tiếng An nam lại hay được một điều là cả nước nói có
một thứ tiếng… Nhưng vốn chỉ có tiếng nói, không có chữ viết, đến khi học chữ
tầu, rồi mới lấy chữ tầu ghép ra thành một lối riêng, gọi là chữ Nôm. Chữ Nôm
tuy viết quấy quá cũng thành ra giạng chữ, nhưng không có mẹo mực gì, ai muốn
viết thế nào thì viết, thường phải cao đoán mới đọc được thông… bây giờ có
người Phương tây đến, bày ra chữ quốc ngữ, chắp vần theo như chữ các nước
Phương tây, có mẹo mực, ba là ba, bốn là bốn, không thể sai được mà học dễ biết
là bao nhiêu ; sáng ý thì chỉ vài ngày, ngu đần thì trong một tháng cũng phải
thông” (13).
Tháng 11/1907 thực dân Pháp quyết định dập tắt Đông Kinh nghĩa thục, họ bắt bớ,
cầm tù, thậm chí tử hình một số thành viên của Phong trào. Tờ Đăng cổ tùng báo
đương nhiên phải chấm dứt hoạt động. Sự nghiêp “khai dân trí” có quy mô lớn của
đất nước bị phá bỏ.
Như vậy việc thực dân Pháp cho đóng cửa tờ Đăng cổ tùng báo cho ta thấy chữ
quốc ngữ đâu phải là “một công cụ để thực dân Pháp xâm lăng nước ta” như lời
phát biểu của Nhà Nghiên cứu Lịch sử Nguyễn Đắc Xuân !
Ngày 29/7/1938 Hội Truyền bá chữ quốc ngữ chính thức được thành lập theo Quyết
định số 3622-A của Thống sứ Bắc Kỳ là Yves Charles Châtel ký. Hội thành lập với
mục đích là truyền bá chữ quốc ngữ đẻ người dân biết đọc biết viết từ đó có thể
dễ dàng tiếp cận các điều thường thức cần thiết cho cuộc sống hiện tại. Hội
trưởng là Nguyễn Văn Tố và các thành viên là Bùi Kỷ, Đặng Thai Mai, Võ Nguyên
Giáp, Trần Trọng Kim, Hoàng Xuân Hãn, Lê Thước…
Nếu nói “Chữ quốc ngữ có thể nói làm mất cả hồn dân tộc” như Nguyễn Đắc Xuân
nhận định, thì xin hỏi Nguyễn Đắc Xuân là các tác phẩm ông viết bằng chữ Hán-
Nôm hay là chữ quốc ngữ ? Nếu ông viết bằng chữ quốc ngữ thì chính ông là người
làm cho những đứa con tinh thần của ông “mất cả hồn dân tộc”. Ngoài ra con cháu
của ông rất thông thạo chữ Hán-Nôm ? Và nếu có cuộc trưng cầu dân ý về việc dân
tộc Việt Nam nên dùng chữ Hán-Nôm hay chữ Quốc ngữ, liệu Nguyễn Đắc Xuân và con
cháu ông chọn chữ nào đây ?
Chữ Quốc ngữ đã biến thành “linh hồn” của dân tộc
Ngoài ra Nguyễn Đắc Xuân còn nói : “chữ quốc ngữ không nhằm mục đích phát triển
văn minh của dân tộc ta, mà chỉ là một phương tiện truyền giáo, một công cụ để
thực dân Pháp xâm lăng nước ta. Chúng ta cần phải hiểu, không nên có suy nghĩ
“nhờ vào chữ quốc ngữ (la tinh hóa) mà tiến bộ, văn minh”.
Sinh thời Wilhelm von Humboldt nói : Ngôn ngữ là linh hồn của dân tộc. Mục đích
của người sáng lập ra chữ quốc ngữ với mục đích để truyền đạo mà thôi, nhưng
sau đó chúng ta tiếp thu và biến nó thành “linh hồn” của dân tộc. Chữ quốc ngữ
đã trở thành linh hồn của dân tộc Việt Nam. Ngày 3/10/2015 tại Hội thảo ở Phú
Yên với chủ đề “Chữ Quốc ngữ : Sự hình thành, phát triển và đóng góp vào văn
hóa Việt Nam”, PGS-TS Võ Văn Sen - Hiệu trường Trường Đại học Khoa học Xã
hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia TP.HCM - phát biểu : “Tiếng Việt ngày nay như
một chiếc cầu nối đưa văn hóa Việt Nam ra ngoài thế giới và góp phần đưa văn
hóa thế giới đến với dân tộc Việt Nam. Có được diện mạo và có được một sức hút
mãnh liệt như hiện nay, tiếng Việt cũng như nhiều ngôn ngữ khác trên thế giới
cũng trải qua bao thăng trầm cùng với dân tộc” (14)
Cũng vậy, khi thực dân Pháp xây dựng cầu Trường Tiền ở Huế với mục đích là phục
vụ cho chiến tranh và khai thác thuộc địa chứ không có ý định phục vụ cho việc
đi lại của người dân Việt Nam. Nhưng sau khi Pháp rút đi thì cầu Trường Tiền
được người dân Huế tu bổ, tôn tạo và biến nó thành biểu tượng của xứ Huế. Vậy
người dân xứ Huế nói riêng và người dân cả nước nói chung có nên biết ơn thực
dân Pháp không ? Tục ngữ Việt Nam có câu : “Ơn kẻ dữ không ơn chi người lành”.
Bài đồng dao “Nhớ ơn” : “Ăn một bát cơm / Nhớ người cày ruộng / Ăn đĩa rau
muống / Nhớ người đào ao…” đáng để cho Nguyễn Đắc Xuân suy ngẫm !
Nhất định không đặt tên đường Francisco De Pina và Alexandre de Rhodes, dù
là đường lớn hay đường nhỏ
Nguyễn Đắc Xuân nói : “Đặt tên đường là vinh danh cho một nhân vật có công,
chúng ta không thể phớt lờ đi được những vấn đề đó. Khi đã vinh danh thì phải
vinh danh những người có công với đất nước, với dân tộc. Còn với hai nhân vật
này (Francisco De Pina và Alexandre de Rhodes - T/g) dù là đặt tên đường lớn
nhỏ gì cũng không được, vì như thế là đã vinh danh họ”
Không biết khi phát biểu câu này, Nguyễn Đắc Xuân có “uốn lưỡi” không ? Ở TP.
HCM, tên giáo sĩ Alexandre de Rhodes được đặt cho một con đường trước Hội
trường Thống Nhất. Vậy xin hỏi Nguyễn Đắc Xuân : Các đảng viên Đảng Cộng sản
Việt Nam (đồng chí của Nguyễn Đắc Xuân) thuộc đảng bộ TP.HCM “lú” hết rồi sao
mà lại đem tên của một tội đồ dân tộc đặt cho một con đường trang trọng ở
TP.HCM ?
Kết luận
Trong thời gian qua, đây đó trên đất nước Việt Nam đã có những Hội thảo về chữ
quốc ngữ với sự tham dự của nhiều nhà nghiên cứu lịch sử không mang “hận thù
tôn giáo” và qua đó vinh danh các giáo sĩ có công trong việc sáng chế ra chữ
quốc ngữ. Nhưng cũng có một số ít người mang tâm lý “hận thù tôn giáo”cố tình
xuyên tạc công lao của các giáo sĩ đã có công trong việc sáng chế ra chữ quốc
ngữ.
Theo tôi trong tương lai sẽ còn nhiều Hội thảo về chữ quốc ngữ và qua đó vinh
danh các giáo sĩ có công trong việc sáng chế ra chữ quốc ngữ. “Tháng 12 tới,
Hội Khoa học Lịch sử thành phố Đà Nẵng sẽ tổ chức Hội thảo 100 năm tôn vinh
chữ Quốc ngữ. Ông Hùng cho biết, các chuyên gia sẽ tiếp tục đánh giá về
những cống hiến của hai giáo sĩ Francisco De Pina và Alexandre de Rhodes, từ đó
dư luận có cái nhìn khách quan hơn”. Lời phát biểu của ông Huỳnh Văn Hùng, Giám
đốc Sở Văn hóa Thể Thao Đà Nẵng rất là hợp với câu ngạn ngữ : “Chó sủa thì chó
cứ sủa, đoàn người đi cứ đi”.
Thái độ bao dung, vị tha, biết ơn… là đức tính của những người Việt chân chính.
Nguyễn Văn Nghệ
Phú Lộc Tây - Thị trấn Diên Khánh - Khánh Hòa
CHÚ THÍCH
1- Bài viết : Đà Nẵng lấy ý kiến đặt tên đường hai giáo sĩ có công chế tác
chữ Quốc ngữ- T/g Nguyễn Thành
baomoi.com/da-nang-lay-y-kien-dat-ten-duong-hai-giao-si-co-cong-che-tac-chu-quoc-ngu/c/32471693.epi
2- Tập đại thành : theo Từ điển Hán Việt của Trần Văn Chánh, Nxb Trẻ trang 2136
giải thích : “Góp hết lại, thu góp rộng rãi đầy đủ (thu góp các ý kiến, tài
liệu, sách vở để dựng nên một học thuyết lớn, một tác phẩm lớn)”
3- sachhiem.net/index.php?content=showrecipe&id=7387
- xuandienhannom.blogspot.com/2019/11/ai-tri-an-ai-boi-bac-trong-coi-tran-ai-ai.html
4- Bài viết : Nho giáo và chữ Lễ có ‘trói buộc con người’ không ?
nghiencuuquocte.org/2019/06/26/nho-giao-va-chu-le-co-troi-buoc-con-nguoi-khong/
5- vi.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes
6- sachhiem.net/index.php?content=showrecipe&id=7387
xuandienhannom.blogspot.com/2019/11/ai-tri-an-ai-boi-bac-trong-coi-tran-ai-ai.html
7- Bài viết : Bản thân chữ quốc ngữ “có tội” với dân tộc Việt Nam không ?
nghiencuulichsu.com/2016/08/31/ban-than-chu-quoc-ngu-co-toi-voi-dan-toc-viet-nam-khong/
8- Bài viết : Alexandre de Rhodes và việc hội nhập văn hóa Việt Nam. T/g Mặc
Giao
vanhoanghean.com.vn/chuyen-muc-goc-nhin-van-hoa/nhung-goc-nhin-van-hoa/alexander-de-rhodes-va-viec-hoi-nhap-van-hoa-viet-nam
9- Bài viết : Đạo cộng sản T/g Mặc Giao
vietnamdaily.com/index.php?c=article&p=115656
10- Bài viết : Từ một câu chữ của Alexandre de Rhodes dẫn đến các dẫn dụng khác
nhau. T/g Chương Thâu
talawwas.org/talaDB/showFile.php?res=7314&rb=0302
-Bài viết : Những kẻ kiến nghị đã dung tài liệu giả để vu khống. T/g Nhã Hoàng
xuandienhannom.blogspot.com/2019/11/nhung-ke-kien-ngh-dung-tai-lieu-gia-e.html
vi.wikipedia.org/wiki/Alexandre_de_Rhodes
(*) Khi "sáng tác" câu : « Thị tại môn huyền náo ... » (vì Nguyễn Đắc Xuân không chỉ cụ thể câu này trích ra từ đâu, của ai, nên phải coi như nó là con đẻ của Nguyễn Đắc Xuân, dù bất cứ ai đã "nghiên cứu" về các tác phẩm của Nguyễn Công Trứ đều biết bài hát nói "Chữ Nhàn" của Nguyễn Công Trứ bắt đầu bằng hai câu gần giống như thế), Nguyễn Đắc Xuân đã để lòi cái dốt ra, như các cụ vẫn nói :
« xấu hay làm tốt, dốt hay nói chữ » [chữ trong câu này
của các cụ có nghĩa là chữ Nho]. Câu trong bài hát nói của Nguyễn
Công Trứ là : « Thị tại môn tiền náo... », có ý dùng kiểu chơi chữ gọi là « chiết tự ». Nghĩa đen của câu này
là : « Chợ mà họp trước cửa nhà thì ồn ào », nghĩa chiết
tự là : « chữ 市 thị đặt vào trước
chữ 門 môn thì thành ra chữ 閙 náo ». Thật ra chữ 閙 náo mà viết như vậy chỉ là 譌字 ngoa tự [= chữ viết sai], chữ náo 鬧 đúng phải là : « chữ 市 thị đặt trong
chữ 鬥 đấu » [Khang Hi Tự Điển : 鬧《正韻》从鬥从市，鬥音鬭。俗作閙，从門，誤 có nghĩa
là : chữ náo = ồn ào, theo sách Chính Vận phải viết theo chữ
鬥 đấu
, đọc là 鬭 đấu, và chữ 市 thị ; thông tục viết thành 閙 , theo chữ 門
môn là sai lầm. Nhưng dù chữ gì đi nữa, câu « Thị tại môn huyền náo ... » của « nhà
nghiên cứu » Nguyễn Đắc Xuân là một câu hoàn toàn vô nghĩa, hoặc cũng có thể xem là
câu gán ghép bịa đặt (như đã từng quen), vì chẳng có tác phẩm nào của Nguyễn
Công Trứ có câu như thế ! – Chú thích của Suối Nguồn Kinh Thánh.
11- Xem bài viết : Bản thân chữ quốc ngữ “có tội” với dân tộc Việt Nam không ?
12- Bài viết : Nguyễn Văn Vĩnh với tiếng mẹ đẻ và chữ quốc ngữ. T/g Nguyễn Lân
Bình
chungta.com/nd/tu-lieu-tra-cuu/nguyen-van-vinh-voi-tieng-me-de-va-chu-quoc-ngu.html
13- Bài viết : Nguyễn Văn Vĩnh với tiếng mẹ đẻ…
14- Bài viết : Bản thân chữ quốc ngữ “có tội” với dân tộc Việt Nam không ?
