TỨ NGUYÊN ẢNH HÌNH THUYẾT LƯỢC
Trang đầu của sách
Tứ nguyên ảnh hình thuyết lược, 1951
Trang 2 của sách
Tứ nguyên ảnh hình thuyết lược, 1951
Trang Tóm lược tổng quát
của bản tiếng Anh
Trang Tóm lược tổng quát
của bản tiếng Bồ-đào-nha
Trang Tóm lược tổng quát
của bản tiếng Pháp
Trang Tóm lược tổng quát
của bản tiếng Việt
“TỨ
NGUYÊN ẢNH HÌNH THUYẾT LƯỢC” là tựa đề tiếng Việt của
một bộ sách Giáo lí Công giáo nổi tiếng được minh hoạ bằng 70 bức tranh khắc
ván. Tựa đề này có nghĩa là : “Bốn lẽ chính [trong Giáo
lí Công giáo] được trình bày bằng hình ảnh với phần cắt nghĩa gọn”. Nhưng tựa đề bản gốc bằng tiếng Pháp và các bản dịch sang các ngôn ngữ
khác lại có nghĩa là “Giáo lí qua hình ảnh” (tiếng
Pháp : Catéchisme en Images, tiếng Anh : Catechism in
Pictures, tiếng Bô-đào-nha : Catecismo Illustrado). Tác giả
[không thấy ghi tên trong bộ sách] là cha Vincent Paul Bailly, in lần đầu
tiên bằng tiếng Pháp, chỉ là các tranh đen trắng, với dấu chuẩn ấn đề ngày 13
tháng Ba, năm 1908. Kích thước mỗi tranh là 48 cm × 66 cm.
Nhưng các lần in về sau, bộ sách được thu nhỏ, kích thước mỗi tranh chỉ còn 21
cm × 28 cm, in trên trang giấy kích thước 25 cm X 36 cm ; đây cũng là kích
thước của bộ sách in bằng tiếng Việt.
Các tranh minh hoạ được in trên
trang số lẻ, các lời giải thích in trên trang chẵn nhỏ hơn 1 đơn vị, tức là cứ
trang in lời giải thích ở bên trái, thì bên phải là trang in tranh minh hoạ. Các
tranh in mộc bản này dù là tranh đen trắng, nhưng rất tinh tế. Có xem chính các
bản in mới có thể cảm nhận những chi tiết kì công của hoạ sĩ bậc thầy trong thể
loại tranh khắc ván. Cả bộ sách không biết bao nhiêu nhân vật, cùng các khung cảnh
làm nền cho các bức hoạ, mà mỗi nhân vật, mỗi chi tiết đều được diễn tả hết sức
linh động, lôi cuốn.
Sau này có ấn bản bằng tiếng Bồ-đào-nha,
như chúng tôi sẽ giới thiệu sau đây, đã tô mầu tất cả các tranh đó, mà nghệ sĩ
làm công việc tô mầu cho các bức tranh này cũng rất tài hoa, không những không
làm mất đi những nét uyển chuyển của các tranh gốc đen trắng, mà lại càng làm
cho các hình ảnh thêm sống động.
Bộ sách này đã được in lại nhiều
lần, cũng như được dịch ra nhiều thứ tiếng khác nhau. Bản tiếng Việt được dịch
và in theo nguyên bản tiếng Pháp, do nhà in Maison de la Bonne Presse, số 5, đường
Bayard, Paris-VIIIe. Không biết dịch giả là ai, chỉ biết ở trang 2 có các dòng
chữ sau :
J’ accorde l’imprimatur
pour la traduction en annamite du
Catéchisme en Images de
la Bonne Presse.
Cùlao Gien, le 10 aout
1923.
IMPRIMATUR :
Saïgon, le
2 février 1951.
† J. Cassaigne,
Vic. Apost.
Tạm dịch :
Tôi cấp chuẩn ấn cho bản
dịch tiếng Việt
của sách Giáo lí qua hình
ảnh của nhà in Bonne Presse.
Cù lao Giêng, ngày 10
tháng Tám, năm 1923
Chuẩn ấn :
Saigon, ngày 2 tháng Hai
năm 1951.
† J. Cassaigne,
Giám quản Tông toà.
Bản tiếng Việt theo ngôn ngữ miền
Nam, cộng thêm các từ ngữ xưa, nên có thể là hơi xa lạ với người thời nay,
nhưng lại rất chuẩn về chính tả, từ các dấu chấm câu được dùng rất chính xác, đến
các quy tắc dấu hỏi – ngã, các phụ âm đuôi..., có thể nói không ngoa đây là một
trong những sách làm mẫu mực cho những tác giả ngày nay về tính cẩn thận, chuẩn
xác.
Nội dung của bộ sách cắt nghĩa bốn
lẽ chính trong Giáo lí Công giáo, như tóm tắt trong “Lời dẫn” đầu sách :
I. Kinh Tin kính các thánh Tông đồ đã truyền ;
II. Các phép Bí tích ;
III. Mười Giái răn Đức Chúa Trời và sáu Luật điều Hội thánh ;
IV. Cách đọc kinh cầu nguyện, tứ chung loài người, tội – phước, thương xác
và linh hồn có mười bốn mối.
Như vậy, đây vẫn là cấu trúc cơ
bản của Giáo lí Hội thánh Công giáo. Quyển Giáo lí hiện nay, được đức thánh
Giáo hoàng Gioan Phaolô II ban hành năm 1992 vẫn theo cấu trúc như vậy, chỉ là
mở rộng các đề tài Giáo lí, dẫn dắt người giáo dân sống đời sống đức tin trong
hoàn cảnh thời đại mình.
Ngoài ra, các câu chuyện, các
hình ảnh trong quyển “Tứ nguyên ảnh hình thuyết lược” này phần lớn được rút ra từ Kinh Thánh, thêm vào một ít câu chuyện về cuộc
đời trần thế của các vị thánh, là những người đã sống lời Chúa, là những mẫu
gương cho người tín hữu.
Vì thế, có thể nói, quyển sách
TNAHTL này vẫn không hề lỗi thời, dù lời văn trong đó hơi cổ xưa. Nếu như dựa
trên sách Giáo lí mới, diễn tả theo ngôn ngữ thời đại, mà ngay cả khi chưa thể
làm được những điều đó, thì đây vẫn cứ là quyển Giáo lí có giá trị, phù hợp với
mọi tín hữu. Không những thế, khi đọc quyển Giáo lí này, người tín hữu lại có dịp
học biết thêm về Kinh Thánh.
Phần trình bày sau đây xin gửi đến
quý độc giả các ảnh chụp lại bộ sách này, vì hiện nay, muốn tìm được nguyên bản
như bản in năm 1951 không phải dễ dàng. Các trang ảnh xin trình bày ở đây là
các ảnh mầu, từ quyển Catecismo Illustrado (tiếng Bô-đào-nha) ; các
trang cắt nghĩa là các ảnh chụp đen trắng từ bản tiếng Việt. Vì chưa có điều kiện
để cung cấp một bản theo định dạng Word hay Text chẳng hạn, xin quý độc giả vui lòng đọc trên ảnh chụp.
Còn tiếp
