Sách Khởi Nguyên, chương 45-47

GIUSE TỎ MÌNH

CHƯƠNG 45

1. Quan không cầm nổi mình này
Trước đông người đứng bao vây quanh rồi
Ông truyền tất cả mọi người
Lui ra cho khỏi tức thời chốn đây
Lúc này ông mới tỏ bày
Cho anh em biết rõ ngay chính mình
2. Rồi oà tiếng khóc vang inh
Bao ngươi Ai cập coi nhìn hiện nay
Pha-rao cũng thấy chuyện này
Bởi do báo cáo trình bày lên vua
3. Giu-se đã kể ra cho
Anh em được biết việc xưa như này
Tôi em ruột các anh đây
Cha tôi còn sống không hay thế nào?
Anh em kinh ngạc biết bao
Lặng thinh chẳng dám lời nào nói lên!
4. Giu-se mới bảo anh em
Hãy mau xích lại gần bên tôi này
Anh em liền xích lại ngay
Ông thời kể rõ việc đây xưa làm
Tôi là em của các anh
Người mà bị bán do huynh đệ này
5. Bây giờ đừng quá phiền rầy
Cũng đừng bực bội mưu bày năm xưa
Chính phương thế cứu sống cho
Chúa sai tôi trước bây giờ các anh
6. Thời gian đói mới hai năm
Lan tràn khắp xứ hoành hành dân gian
Nhưng còn tiếp tục năm năm
Không cày không gạt không sanh hoa màu
7. Chúa sai tôi trước để lưu
Giống dòng sót lại người sau tiếp nòi
Anh em cũng được cứu rồi
Và mưu công việc cứu đời lớn lao
8. Chẳng do các anh sai đâu
Tôi do Thiên Chúa đem vào xứ đây
Chính Ngài đặt để tôi này
Làm như cha của vua ngay xứ người
Còn làm chủ điện cung rồi
Cùng toàn xứ Ai cập thời hôm nay
9. Các anh về báo cha hay
Hầu cha thấy rõ việc đây tỏ tường
Giu-se con của cha thương
Chúa cho làm chủ hiện đương cầm quyền
Quản cai Ai Cập mọi miền
Xin cha hãy xuống chớ phiền ngại chi
10. Gô-sen cha hãy định cư
Hầu cha con sẽ ở kề gần bên
Cha cùng con cháu, bò chiên
Gia tài sản nghiệp đem kèm đi ngay
11. Con lo cung dưỡng hàng ngày
Năm năm nữa mới hết này đói cơn
Sợ cha thân quyến tộc luôn
Với cũng gia sản lâm đường khốn nguy,
12. Các anh tận mắt thấy gì
Ut Ben-gia-min cũng thì thấy đây
Cùng lời chính miệng tôi này
Đang thời kể chuyện trình bày anh em.
13. Hãy về thuật lại ngay liền
Cho cha được biết việc trên rõ ràng
Lợi quyền vinh lộc cao sang
Mọi điều nhìn thấy tỏ tường hiện nay
Tại nơi Ai cập xứ này
Trước con mắt các anh đây thấy rồi
Và mời cha chóng đến nơi
Cha con hợp mặt gần thời bên nhau
14. Nói xong ôm cổ út mau
Và oà lên khóc trước nào anh em
Ben-gia-min cũng khóc liền
Trong vòng tay của anh em ruột mình
15. Ông còn ôm lấy các anh
Hôn đi hôn lại thắm tình anh em
Xong hồi hội ngộ hàn huyên
Anh em thương mến gắn liền tâm giao

LỜI MỜI CỦA PHARAO

16. Tin đồn thấu đến Pha-rao
Anh em hội ngộ sau bao năm trường
Vua quan thiện cảm với cùng
Đồng lòng hiệp ý đón mừng cha sang
17. Vua truyền lệnh Giu-se rằng:
Hãy cho họ ngựa lừa cần đi ra
Về Ca-na-an quê nhà
Hầu cho cha biết chuyện qua rõ ràng
18. Rồi đem ông, quyến tộc sang
Trẫm dành đất tốt tặng ban mọi người
Đất màu mỡ Ai cập rồi
Làm nên sản nghiệp của thời mình đây
19. Khanh dùng xa cáng xứ này
Đem về chuyên chở đi ngay cha già
Cùng bao con trẻ, đàn bà
Toàn thể gia quyến sang qua xứ này
20. Mắt đừng luyến tiếc gì đây
Những gì tốt nhất xứ Ai cập thời
Đều là của cải các ngươi
Trọn quyền xử dụng cho đời sống nay.

TRỞ VỀ CANAAN

21. Các con Ích diên vâng ngay
Làm theo mệnh lệnh truyền này đi mau
Giu-se thừa lệnh Pha-rao
Cấp xe, lương thực theo nhau lên đàng
22. Còn cho y phục áo quần
Mỗi người đủ thứ hành trang đi đường
Với riêng em út anh thương
Ba trăm lượng bạc đi đàng tặng em
Áo quần năm bộ trao liền
Để em xử dụng triền miên thường ngày
23. Với cha ông gửi cho ngay
Mười lừa chở vật tốt, Ai cập này
Mười lừa cái chở lúa đầy
Bánh và lương thực mang ngay ăn đàng
24. Giu-se đưa tiễn lên đường
Với cùng lời dặn kỹ càng anh em
Dọc đường chớ quá hăng thêm
Trở nên lộn xộn gây nên phiền hà.
25. Họ từ Ai cập về nhà
Ca-nan quê quán hiện ra tới gần
Anh em về tới lần lần
Đến bên Gia-cóp cha hàng ngóng trông
26. Họ liền kể lại hết luôn
Cho cha phấn khởi vui mừng điều đây
"Giu-se còn sống hiện nay
Quản cai Ai cập quyền này phụ vương
Cha nghe, ngài điếng tim luôn
Bởi đâu tin được chuyện đương kể hoài
27. Các con kể lại cha hay
Giu-se đã dặn ở ngay xứ người
Khi coi xe cáng tới nơi
Để dùng chuyên chở ngai thời mới tin
Bây giờ sinh khí hồi lên
Tâm hồn hồi tỉnh, bình yên trở về
28. Ích Diên mới nói tức thì:
Giu-se còn sống thôi đi đủ rồi
Ta đây phải đến nhìn coi
Con ta trước lúc lìa đời ra đi

GIA CÓP TRẨY ĐI AI CẬP

CHƯƠNG 46

1. Ích Diên vội trẩy tức thì
Đem theo sản nghiệp tay kìa tạo nên
Đi Bơ-e Sê-va liền
Tại đây tế lễ ngợi khen Chúa trời
Ngài là Chúa của dòng nòi
Cụ I-xa-ác muôn đời về sau
2. Đêm trong thị kiến Chúa kêu
Gia-cóp ông đáp: Tôi theo thưa Ngài
3. Chúa liền phán dạy những lời
Ta là Thiên Chúa Cha ngươi muôn đời
Chớ đừng có sợ đến nơi
Chốn này ẩn náu xứ người lạ xa
4. Ta cho ngươi sản sinh ra
Một dân đông đảo bao la giống nòi
Ta đi Ai Cập với rồi
Sau ta cũng sẽ theo người về thôi
Giu-se sẽ vuốt mắt ngươi
Khi giờ viên mãn cuộc đời vãng xa
5. Gia-cóp rời Bơe-sê-va
Các con Ích diên đặt cha lên liền
Với cùng phụ nữ ấu niên
Lên xe vừa gởi để đem rước về
6. Đem theo đàn vật, đồ nghề
Từ Ca-na-an chốn kìa đem sang
Đến nơi Ai cập làm ăn
Theo lời mời rước đi sang xứ này
7. Gia-cóp với cả một bày
Mọi người con cháu: gái trai giống dòng
Trọn toàn tất cả tông đường
Tiến sang Ai cập theo ông hợp đoàn.

GIA ĐÌNH GIA CÓP

8. Đây là danh sách đi sang
Xứ người Ai cập hợp hoan tông dòng
Gia-cóp cùng cháu con luôn
Rưu-ven con trưởng đi cùng với cha
9. Rưu-ven con cái cả nhà:
Các con: Kha-nốc với Pa-lu này
Khét-rôn và Các-mi đây
Đó con cái của chính ngài Rưu-ven
10. Si-mê-ôn thứ sản sinh :
Giơ-mu-en với Gia-min tiếp nòi
Ô-hát, Gia-kim kế thời
Xo-pha, Sa-un, sáu người sinh sôi
Bởi do bà mẹ gốc người :
Ca-na-an quán quê nơi sinh thành
11. Các con Lê-vít sản sinh
Ghéc-sôn, Cơ-hát nối ngành cha ông
Mơ-ra-ri út nối dòng
Đó là Lê-vít tông đường sinh sôi
12. Giu-đa sinh hạ cho đời
E, Ô-nan, Sê-la rồi tiếp theo
Pe-rét, Dê-rác cùng nhau
E, Ô-nan chết ở nào tại ngay
Thuộc miền xứ sở nơi này
Ca-na-an gọi tên đây xứ miền
Pe-rét thời đã hạ sinh
Khét-rôn, Kha-mun hai anh em người
13. Ít-xa-kha đã sinh sôi
Tô-la, Pu-va với thời Giốp luôn
Cuối cùng sinh hạ Sim-rôn
Đó Ít-xa-kha bốn con tiếp dòng
14. Xê-rét con Dơ-vu-lun
Ê-lôn, Gia-lo-en cùng con ông
15. Đó là con cháu tông đường
Sinh cho Gia-cóp bởi nàng Lê-a
Khi còn Pát-đan quê nhà
Với cùng con gái Đi-na tiếp nòi
Ba mươi tổng số con người
Cả trai lẫn gái ở đời nối tông
16. Cháu con Gát hạ sinh luôn
Xi-giôn, Khác-gi với cùng Su-ni
Ét-bôn, E-ri tiếp kề
A-rô-đi, Ác-ê-li cho đời
17. A-se sinh Gim-va rồi
Gít-va, Gít-vi đồng thời Bơ-ria
Cùng em Xê-rác nữ nhi
Đó là con cái A-xê ở đời
Bơ-ria thời đã sinh sôi
Khê-vê, Man-kiên hai người kế nhau
18. Đó con Din-pa nàng hầu
Sinh cho Gia-cóp nối trào cha ông
Trọn tòan tất cả cháu con
Đó là mười sáu người luôn ra đời
19. Ra-khen con cái sinh sôi
Giu-se, Ben-gia-min hai nối ngành
20. Từ miền Ai cập xa xăm
Giu-se cưới Át-na nàng sinh ra
Bởi ông Pu-ti-phe-ra
Thuộc dòng tư tế quê nhà thành Ôn
Át-na sinh hạ các con:
Mơ-na-se tiếp nối dòng cha anh
Rồi Ép-ra-im được sinh
Cũng do Át-na mẹ hiền sinh ra
21. Ben-gia-min cũng trải qua
Sinh Bê-la, Bê-khê và Át-ben
Với cùng Ghê-ra, Na-man
Tiếp Ê-khi, Rốt nối đàng Múp-pim
Áp cùng là cậu Khúp-pim
Rồi Ác-đơ út được sinh ra đời
22. Cháu con được mười bốn người
Do Ra-khen đã sinh sôi tiếp nòi
Cho Gia cóp để tiếp thời
Nối tông dòng giống ở đời mãi luôn
23. Đan thời đã hạ sinh con
Khu-sim ấm tử nối dòng cha ông
24. Nép-ta-li hạ sinh luôn
Giác-xơ-en, Gu-ni dường tiếp liên
Giê-xê, cùng với Si-lem
Bốn người tất cả anh em tiếp nòi
25. Cháu con cả thảy bảy người
Bin-ha hầu nữ sinh sôi ra đời
Cho Gia-cóp để tiếp nòi
Nối tông dòng giống lâu thời mãi luôn
26. Nhóm người dòng dõi cháu con
Cùng đi lập nghiệp quê hương xa vời
Tại miền Ai cập chốn nơi
Tổng kê sáu chục, sáu người cùng sang
Ngoài ra chưa kể mấy nàng
Con dâu cũng đến họp đoàn nơi đây
27. Giu-se đã ở xứ này
Và ông cũng đã sinh hai con rồi
Cả dòng Gia-cóp đến nơi
Lập cư Ai cập số người bảy mươi

GIUSE ĐÓN TIẾP GIACÓP

28. Giu-đa cha phái tới nơi
Báo Giu-se biết cha thời đã sang
Gô-sen đất đến dừng chân
Đợi chờ hướng dẫn đi lần đến nơi
29. Giu-se liền thắng xe rồi
Lên đàng tiến tới nơi thời gặp cha
Phái đoàn đang sẵn đợi chờ
Tại Gô-sen đến hiện giờ nghỉ ngơi
Giu-se vừa thấy cha rồi
Ông liền chạy tới đến nơi ôm choàng
Ròng ròng nước mắt hai hàng
Chảy lăn đôi má, mi tràn nhỏ tuôn
30. Cha hiền cất tiếng nói luôn
Bây giờ ta chết cũng dường được thôi
Bởi nay đã thấy con rồi
Con ta còn sống hiện thời thực đây
31. Giu-se liền nói lên ngay
Với anh em quyến gia này như sau
Tôi trình vua biết mọi điều
Ca-na-an quyến gia nào rời sang
Gô-sen đã đến dừng chân
Hiện đang ngơi nghỉ đợi thần tâu vua
32. Mọi người nghề nghiệp thủa xưa
Chăn nuôi hiện có chiên bò đem theo
33. Vậy khi vua gặp hỏi sau:
"Các khanh hiện có nghề nào trong tay
Anh em hãy đáp trả ngay
Bề tôi bệ hạ ngày ngày chăn chiên
Từ hồi còn nhỏ thiếu niên
Cha truyền con nối nghề chuyên kéo dài
Hầu cho được phép ở ngay
Gô-sen lập nghiệp nơi này thuận cho
Vì người Ai cập tởm nhơ
Thị khinh những kẻ sống nhờ chăn chiên

TRIỀU YẾT PHARAO

CHƯƠNG 47

1. Giu-se đã đến báo tin
Tâu trình vua biết, van xin điều này
Cha và quyến tộc thần đây
Với đàn súc vật gia tài trong tay
Ca-na-an đã sang đây
Hiện giờ tạm ở nơi này Gô-sen
2. Giu-se đã chọn anh em
Năm người trình diện vua xem mặt mày
3. Pha-rao đã hỏi họ ngay
Các khanh sinh sống trước đây nghề gì?
Họ liền thưa lại tức thì:
Bề tôi bệ hạ sống nghề chăn nuôi
Cha truyền con nối lâu thời
Vẫn luôn sống mãi cuộc đời chăn chiên
4. Họ còn thưa lại vua liền:
Chúng tôi xin ngụ ở bên ngài rồi
Bởi vì đồng cỏ khô chồi
Ca-na-an súc vật thời thiếu ăn
Và cơn nạn đói hoành hành
Trên nơi xứ sở lan tràn họa tai
Vậy xin ban phép rộng tay
Chúng tôi được ngụ nơi này Gô-sen"
5. Vua vời Giu-se dạy truyền
Ta cho lưu lại Gô-sen lâu dài
Và khanh coi đó có ai
Là người tài cán đặt cai cả bày
Chiên đàn gia sản trẫm đây
Trẫm trao cho hết vào tay chuyên cần"

TRÌNH THUẬT KHÁC

6. Bấy giờ Gia-cóp đến gần
Gia đình con cái cùng sang luôn thời
Giu-se ở Ai cập rồi
Nhà vua nghe biết truyền lời Giu-se
Cha cùng huynh đệ khanh kia
Hôm nay đã đến xum huề với khanh
Đất Ai cập đó ta dành
Hãy cho thân phụ gia đình đến đây
Nơi nào tốt nhất hiện nay
Khanh cho họ ở dựng gây nghiệp phần
7. Giu-se đưa dẫn phụ thân
Để đi đến chốn triều thần chào vua
Tại nơi cung điện nguy nga
Gia-cóp chúc thọ vua nhà khang an
8. Vua liền cất hỏi lời rằng:
"Năm nay lão trượng tuổi trường là bao?
9. Gia cóp thưa với Pha rao
"Một trăm ba chục tuổi đầu lão đây
Những ngày năm tháng lão này
Nó thời ngắn ngủi với đầy khổ đau
Chẳng đem so sánh vào đâu
Thời gian năm tháng ngày nào cha ông
Cùng trong cảnh sống tha phương
Bao nhiêu cực nhọc cũng thường diễn qua
10. Sau khi chúc thọ nhà vua
Gia-cóp từ tạ đi ra bên ngoài
11. Giu-se hướng dẫn đến ngay
Ram-sết đất tốt nơi này ban cho
Để hầu thân quyến lập cư
Tại miền Ai cập y như vua truyền
12. Rồi ông cung cấp gia đình
Cho cha cùng với tiếp liền anh em
Nhu cầu lương thực nuôi ăn
Hàng ngày sinh sống đủ phần no nê

CHÍNH SÁCH ĐIỀN ĐỊA CỦA GIUSE

13. Bấy giờ nạn đói nặng nề
Bánh ăn đã hết thêm bề túng cơn
Khắp nơi kiệt sức hao mòn
Ca-na-an, Ai-cập còn thiếu ăn
14. Giu-se thu hết bạc vàng
Ai-cập với Ca-na-an đong mì
Bỏ vào ngân khố bảo trì
Thuộc về đất nước trị vì Pha-rao
15. Toàn dân hết bạc nộp vào
Kho vàng ngân khố của nào nhà vua
Mọi người Ai Cập đến thưa
Giu-se quản trị lẫm kho toàn quyền
Chúng tôi đã hết bạc tiền
Xin Ngài ban bánh ăn liền chúng tôi
Kẻo không chết hết đến nơi
Ở ngay trước mắt quan rồi hiện nay?
16. Giu-se liền trả lời ngay
Nếu không có bạc thời thay gia cầm
Cứ đem súc vật thay bằng
Đổi trao lấy bánh về ăn no lòng
17. Họ đem súc vật đổi luôn
Giu-se trao bánh ngựa dong đem vào
Bày chiên bò hoặc vật nào
Ông cung cấp bánh đủ mau dân dùng
Một năm nuôi sống vẹn tròn
Đổi về súc vật chủ còn trong tay.
18. Hết năm dân đến tỏ bày
Thưa ngài chẳng giấu gì hoài tôi đây
Bạc vàng súc vật cả này
Hiện giờ nằm gọn trong tay của ngài
Trước ngài còn tấm thân gầy
Với phần ruộng đất bỏ nay khổ chồi!
19. Tại sao phải chết trước rồi
Chúng tôi với cả đất nơi đó kìa
Đây ngài đổi nốt cho đi
Chúng tôi với cả ruộng thì đổi ngay
Vừa người với cả đất đai
Xin làm tôi hết cho ngài Pha-rao
Hãy cho những giống lúa màu
Chúng tôi được sống ruộng nào khỏi hoang"
20. Giu-se mua cả ruộng đồng
Của dân Ai Cập bán đong lúa mì
Của thời đói kém dẫn về
Làm thành sản nghiệp tức thì vua đây
21. Còn dân ở khắp nước này
Làm thân nô lệ cấy cày cho vua
22. Ruộng đồng tư tế khỏi mua
Vì bao bổng lộc ban cho sẵn rồi
Họ ăn đã đủ mọi thời
Ruộng đồng khỏi bán giữ nơi gia đình
23. Giu-se cất giọng công minh
Hôm nay ta tậu các anh ruộng đồng
Cho vua làm sản nghiệp chung
Vậy đây lúa giống gieo trồng ruộng kia
24. Khi thu gặt hái lợi huê
Một phần năm thuế nộp về nhà vua
Bốn phần năm giữ tại gia
Phần làm lúa giống, phần chia gia đình
Cả phần trẻ nhỏ sơ sinh
Để nuôi chúng sống an lành lớn lên
25. Bấy giờ dân chúng nói liền
Ngài thương cứu sống an bình chúng tôi
Chúng tôi mong được nghĩa thời
Và làm tôi tớ suốt đời Pha-rao
26. Giu-se truyền lệnh ghi vào
Chính ngay luật pháp điều nào dạy trên
Việc làm cày cấy ruộng điền
Cho dân Ai cập lưu truyền tới nay
Một phần năm nộp thuế này
Hầu cho vua chúa dựng xây công trình
Ngoại trừ ruộng đất để dành
Cho hàng tư tế gia đình dành riêng

Ý MUỐN CUỐI CÙNG CỦA GIA CÓP

27. Ích diên ở đất Gô-sen
Trong miền Ai cập thuộc quyền Pha-rao
Đất đai sản nghiệp vua trao
Trở nên sung túc nghiệp mau thịnh giàu
28. Cha con xum họp với nhau
Thời gian mười bảy năm sau qua đời
Tuổi ông đã được đến thời
Một trăm bốn bảy tuổi rồi qui tiên
29. Khi giờ chết đã đến bên
Gọi Giu-se đến nhủ khuyên dặn dò
Nếu ta được nghĩa hiện giờ
Thời con hãy đặt tay rờ vế cha
Với lòng nhân nghĩa tỏ ra
Hầu cho đối xử với ta chân thành
Khi ta yếu liệt, vãng sanh
Đừng nên chôn cất thân sinh chốn này
30. Nhưng khi mệnh một nơi đây
Hãy đem ta khỏi xứ Ai cập rồi
Về chôn bên mộ các người
Tổ tiên dành sẵn một nơi xum vầy
Ông thưa: con nhận vâng ngay
Điều cha vừa dạy con đây giữ gìn
Ích diên bảo: hãy tỏ liền
Con mau thề hứa nói lên bằng lời
Giu-se đã vội thề bồi
Xong rồi Cha phục xuống nơi đầu giường.