TỪ VỰNG THẦN HỌC ĐỐI CHIẾU VIII

 

Từ vựng thần học đối chiếu Anh – Nho

 

Trích dẫn từ

 

神學辭典 - Thần học từ điển - Theological dictionary

輔仁神學著作編譯會 - Phụ Nhân Thần học trứ tác biên dịch hội - Fu Jen Theological Publications Association

2012

Kuangchi Cultural Group, Taipei, Taiwan

 

 

Đây chỉ là một bảng từ đối chiếu, không phải là từ điển giải nghĩa. Phần chữ Nho là cách dịch của anh em Ki-tô giáo Trung Hoa tại Đài Bắc, Đài Loan, mà trong bảng từ này được phiên âm theo cách đọc chữ Nho của người Việt.

 

Có mấy điểm :

 

- Những từ ngữ có liên quan đến những tên riêng phương Tây, mà anh em Ki-tô giáo Trung Hoa chỉ phiên âm theo cách đọc của họ, nếu lại được phiên âm lần thứ hai sang âm Nho thì một là xa lạ với âm gốc trong tiếng phương Tây, hai là từ ngữ đó khi đối chiếu Anh – Nho hoàn toàn không thêm bất cứ thông tin gì mới. Thí dụ : từ ngữ Anh là waldenses có từ ngữ Nho đối chiếu là 瓦耳德斯派 , nếu từ ngữ Nho này đem phiên sang âm Nho là ngõa-nhĩ-đức-tư phái (thậm chí nếu có “dịch” là “waldens phái”), thì cũng không đem lại bất kì thông tin gì nếu không có phần giải nghĩa.

 

- Những từ ngữ tương tự từ ngữ trên được trích riêng nhưng đối chiếu ngược lại : Nho – Anh, nhằm giúp dễ tra cứu khi gặp từ ngữ chữ Nho đó.

 

- Các từ ngữ theo mẫu tự latin đều không viết hoa.

 

Bùi Ngọc Hiển giới thiệu và phiên âm Nho

 

Kì 8 :

 

 

taboo	禁忌	cấm kị
taoism	道家	đạo gia
taoism	道教	đạo giáo
teleological argument	目的論證	mục đích luận chứng
teleology	目的論	mục đích luận
temptation	誘惑	dụ hoặc
testament	盟約	minh ước
theism	有神論	hữu thần luận
theocentrism	神為中心說	thần vi trung tâm thuyết
theodicy	自然神學	tự nhiên thần học
theological anthropology	神學人學	thần học nhân học
theological formation	神學培育	thần học bồi dục
theological method	神學方法	thần học phương pháp
theological notes	神學正確性	thần học chính xác tính
theological reflection	神學反省	thần học phản tỉnh
theological virtue	超德	siêu đức
theology	神學	thần học
theology and science	神學與科學	thần học dữ khoa học
theology of grace	恩寵神學	ân sủng thần học
theology of mission	傳教神學	truyền giáo thần học
theology of non-christian religion	非基督宗教神學	phi cristo (cơ-đốc) tông giáo thần học
theology of original sin	原罪神學	nguyên tội thần học
theology of religion	宗教神學	tông giáo thần học
theology of revelation	啟示神學	khải thị thần học
theology of salvation	救恩神學	cứu ân thần học
theology of suffering	痛苦神學	thống khổ thần học
theology of the cross	十字架神學	thập tự giá thần học
theology of the new testament	新約神學	tân ước thần học
theology of the old testament	舊約神學	cựu ước thần học
theology, aesthetic	審美神學	thẩm mĩ thần học
theology, affirmative	肯定神學	khẳng định thần học
theology, apophatic	否定神學	phủ định thần học
theology, applied	應用神學	ứng dụng thần học
theology, ascetic	克修神學	khắc tu thần học
theology, biblical	聖經神學	thánh kinh thần học
theology, black	黑人神學	hắc nhân thần học
theology, catholic	天主教神學	thiên chúa giáo thần học
theology, christian	基督徒神學	cristo (cơ-đốc) đồ thần học
theology, contextual	場合神學	trường hợp thần học
theology, controversial	爭論神學	tranh luận thần học
theology, death of god	天主之死神學	thiên chúa chi tử thần học
theology, dialectical	辯證神學	biện chứng thần học
theology, dogmatic	信理神學	tín lí thần học
theology, eastern orthodox	東正教神學	đông chính giáo thần học
theology, ecological	生態神學	sinh thái thần học
theology, feminist	女性神學	nữ tính thần học
theology, feminist	婦女神學	phụ nữ thần học
theology, functional	作用神學	tác dụng thần học
theology, fundamental	基本神學	cơ bản thần học
theology, history of	神學史	thần học sử
theology, incarnational	降生神學	giáng sinh thần học
theology, inculturated	本地化神學	bản địa hóa thần học
theology, ingigenous	本地神學	bản địa thần học
theology, kataphatic	肯定神學	khẳng định thần học
theology, kerygmatic	初傳神學	sơ truyền thần học
theology, liberal	白由主義神學	tự do chủ nghĩa thần học
theology, liturgical	禮儀神學	nghi lễ thần học
theology, moral	倫理神學	luân lí thần học
theology, mystical	神秘神學	thần bí thần học
theology, narrative	敘述神學	tự thuật thần học
theology, natural	自然神學	tự nhiên thần học
theology, negative	否定神學	phủ định thần học
theology, new testament	新約神學	tân ước thần học
theology, old testament	舊約神學	cựu ước thần học
theology, pastoral	牧靈神學	mục linh thần học
theology, political	政治神學	chính trị thần học
theology, postive	貫證神學	thật chứng thần học
theology, practical	實踐神學	thật tiễn thần học
theology, protestant	基督教神學	cristo (cơ-đốc) giáo thần học
theology, protestant	新教神學	tân giáo thần học
theology, scholastic	士林神學	sĩ lâm thần học
theology, scholastic	經院神學	kinh viện thần học
theology, speculative	思辯神學	tư biện thần học
theology, spiritual	靈修神學	linh tu thần học
theology, systematic	系統神學	hệ thống thần học
theology, transcendental	先驗神學	tiên nghiệm thần học
theology, western	西方神學	tây phương thần học
theophany	神的顯現	thần đích hiển hiện
theory and praxis	理論與實踐	lí luận dữ thật tiễn
theosophy	通靈論	thông linh luận
third world theology	第三世界神學	đệ tam thế giới thần học
thought form	思想型態	tư tưởng hình thái
time	時間	thì gian
tolerance, religious	宗教容忍	tông giáo dung nhẫn
totalitarianism	極權主義	cực quyền chủ nghĩa
tradition	傳統	truyền thống
tradition, apostolic	宗徒傳統	tông đồ truyền thống
traditionalism	傳統主義	truyền thống chủ nghĩa
transcendence	超越性	siêu việt tính
transcendentals	超級屬性	siêu cấp thuộc tính
transcendental philosophy	先驗哲學	tiên nghiệm triết học
transcendental theology	先驗神學	tiên nghiệm thần học
transfiguration	顯容	hiển dung
transfinalization	目的變換	mục đích biến hoán
transmigration	輪迴	luân hồi
transignification	意義變換	ý nghĩa biến hoán
transubstantiation	體變	thể biến
trinitarianism	三位一體主義	tam vị nhất thể chủ nghĩa
trinity	天主聖三	thiên chúa thánh tam
trinity	三位一體	tam vị nhất thể
trinity	三一上帝	tam nhất thượng đế
tritheism	三神論	tam thần luận
tropology	聖經倫理	thánh kinh luân lí
truth	真理	chân lí
truth, natural	自然真理	tự nhiên chân lí
truth of faith	信仰真理	tín ngưỡng chân lí
truth of revelation	啟示真理	khải thị chân lí
truths, hierarchy of	真理的層次	chân lí đích tằng thứ
typology	預像論	dự tượng luận
unbelief	不信	bất tín
underworld	冥府	minh phủ
union, hypostatic	二性一位的結合	nhị tính nhất vị đích kết hợp
union, mystical	神秘的結合	thần bí đích kết hợp
union, mystical	密契的結合	bí khiết đích kết hợp
unitarianism	神體一位論	thần thể nhất vị luận
unity of the church	教會的合一	giáo hội đích hợp nhất
unity, christian	基督徒合一	cristo (cơ-đốc) đồ hợp nhất
unity, heaven-earth-man	天地人合一	thiên địa nhân hợp nhất
universal salvattion	普遍救恩	phổ biến cứu ân
universe	宇宙	vũ trụ
utilitarianism	功利主義	công lợi chủ nghĩa
validity of the sacrament	聖事的有效性	thánh sự đích hữu hiệu tính
value, christian	基督徒價值	cristo đồ giá trị
vatican	梵蒂岡	vatican (phạn-đế-cang)
veneration of mary	聖母敬禮	thánh mẫu kính lễ
veneration of saints	聖人敬禮	thánh nhân kính lễ
venial sin	小罪	tiểu tội
verdinglichung	物化	vật hóa
virgin birth	童貞生子	đồng trinh sinh tử
virginity	童貞	đồng trinh
virtue	德性	đức tính
virtue, cardinal	樞德	xu đức
virtue, moral	倫理道德	luân lí đạo đức
virtue, theological	超德	siêu đức
vision, beatific	榮褔直觀	vinh phúc trực quan
vision, mystical	神視	thần thị
vision, mystical	神秘性的神視	thần bí tính đích thần thị
vocation, christian	基督徒的召喚	cristo (cơ-đốc) đồ đích triệu hoán
vocation, religious	聖召	thánh triệu
voluntarism	意志主義	ý chí chủ nghĩa
vow	願	nguyện
vulgate	拉丁文通行本聖經	latin (lạp-đinh) văn thông hành bản thánh kinh
way	道路	đạo lộ
will of god	天主的旨意	thiên chúa đích chỉ ý
will, free	自由意志	tự do ý chí
wisdom	智慧	trí huệ
witness	見證	kiến chứng
woman	女人	nữ nhân
women theology	女性神學	nữ tính thần học
women theology	婦女神學	phụ nữ thần học
word of god	聖言	thánh ngôn
work	工作	công tác
world	世界	thế giới
world council of churches	普世基督教協會	phổ thế cristo (cơ-đốc) giáo hiệp hội
world view	世界觀	thế giới quan
world view	宇宙觀	vũ trụ quan
worship	崇拜	sùng bái
worship, ancestor	祖先崇拜	tổ tiên sùng bái
yahweh	雅威	yawe (nhã-uy)
yehowah	耶和華	yahowe (da-hòa-hoa)
yin yang	陰陽	âm dương
zen buddhism	禪宗佛教	thiền tông phật giáo
zen meditation	坐禪	tọa thiền