Thứ Năm, 20 tháng 6, 2019

MỘT HIỆN TƯỢNG RẤT BÌNH THƯỜNG BỊ BỊP THÀNH BẤT THƯỜNG

MỘT HIỆN TƯỢNG RẤT BÌNH THƯỜNG

BỊ BỊP THÀNH BẤT THƯỜNG

MỘT HIỆN TƯỢNG RẤT BÌNH THƯỜNG
BỊ BỊP THÀNH BẤT THƯỜNG

     Trên báo TN ngày 19-6-2019 có đăng một bài viết tựa đề : Thực hư chuyện tháng 7.2019 có '5 ngày chủ nhật, 5 ngày thứ 2, thứ 3', trong đó, một kẻ nhảm nhí dám tuyên bố những lời láo toét như sau :

     “Đây sẽ là lần duy nhất bạn nhìn thấy hiện tượng này trong cuộc sống của bạn”, rồi thì “Điều này chỉ xảy ra một lần mỗi 823 năm”

     Có thể nói đây là một trò bịp bợm rẻ tiền nhất và ngớ ngẩn nhất từ xưa đến nay, vì bất cứ ai, giở bất cứ quyển lịch (dương lịch) nào ra cũng thấy nhan nhản những tháng có hiện tượng như vậy : nếu không phải là tháng có 5 T2 + 5 T3 + 5 T4, thì cũng có thể là tháng có 5 T3 + 5 T4 + 5 T5, và v.v.. Ấy thế mà cũng khối người tin vào chuyện bịp đó, cho đến cả một vị TS. tên là Trần Long (Giảng viên khoa Văn hóa học trường ĐH KHXH&NV TP HCM) khi trả lời báo TN, ngày 18-6-2019, mà lại phán rằng : “Hiện tượng có 5 ngày thứ 2, 5 ngày thứ 3, 5 ngày thứ 4 hay 5 ngày chủ nhật, 5 ngày thứ 2, 5 ngày thứ 3 trong một tháng như vậy là ngẫu nhiên, không có ý nghĩa thiên văn hay xã hội gì cả. Vấn đề chu kỳ hơn 800 năm là do các nhà lịch pháp thống kê bằng thuật toán. Nếu ai phát ngôn thì phải đưa dẫn chứng bằng thuật toán mới có tính khoa học”

     Ông này rõ ràng chẳng biết gì về các quy tắc tính toán lịch, nên mới nói “ngẫu nhiên”, “các nhà lịch pháp thống kê bằng thuật toán”. Không biết gì thì chỉ nên dựa cột thôi !

     Ngày trong tháng dương lịch nhằm vào ngày thứ mấy trong tuần đều tuân theo quy tắc toán học, và có chu kì rõ rệt. Các quy tắc để tính ngày trong tháng cũng như ngày trong tuần, mà có lẽ ai cũng biết, là :

     1. Mỗi tuần có 7 ngày ;
     2. Các tháng có 31 ngày là : tháng 1, 3, 5, 7, 8, 10, và 12 ;
     3. Các tháng có 30 ngày là : tháng 4, 6, 9, và 11 ;
     4. Tháng 2 chỉ có 28 ngày nếu là năm thường, và có 29 ngày nếu là năm nhuận ;
     5. Năm nhuận là :
          a). Năm có số năm chia hết cho 4 nếu năm đó không tận cùng bằng hai chữ số 0 ;
          b). Nếu năm tận cùng bằng hai chữ số 0, thì số năm phải chia hết cho 400 ;
     Do đó, nếu một năm không thuộc hai trường hợp kể trên, thì năm đó sẽ không nhuận. Thí dụ các năm 1900, 2015, 2022... là những năm thường ; những năm 2000, 1996, 2016, 2020... đều là những năm nhuận.

     Vì một tuần có 7 ngày, nên nếu số ngày trong một tháng là 28 ngày, thì ngày thứ nào trong tuần cũng xuất hiện đúng 4 lần trong tháng đó, vì 28 : 7 = 4.
     Nếu tháng có 29 ngày, thì vì 29 : 7 = 4 dư 1, nên sẽ có một, và chỉ một, ngày thứ nào đó xảy ra 5 lần trong tháng đó.
     Tương tự, tháng 30 ngày, thì vì 30 : 7 = 4 dư 2, nên sẽ có đúng hai ngày thứ xuất hiện 5 lần trong tháng, dĩ nhiên các ngày thứ khác vẫn chỉ xuất hiện 4 lần trong cùng tháng đó.
     Cuối cùng, nếu tháng có 31 ngày, vì 31 : 7 = 4 dư 3, nên sẽ có ba ngày xuất hiện 5 lần trong tháng.

     Dễ dàng thấy rằng đối với những tháng có 31 ngày, thí dụ tháng 1 đầu năm dương lịch, nếu :
          - Ngày đầu tháng là Chúa Nhật, thì tháng đó chắc chắn sẽ có 5 CN + 5 Thứ Hai + 5 Thứ Ba ;
          - Ngày đầu tháng là T2, thì tháng sẽ có 5 T2 + 5 T3 + 5 T4
          - Cứ thuần tự như vậy mà tính, và giả sử ngày đầu tháng nhằm T7, thì tháng sẽ có 5 T7 + 5 CN + 5 T2.

     Vậy khi nào điều đó xảy ra, và xảy ra có thường không ?

     Xin thưa : quá thường, thí dụ ngay trong năm 2019 này, vì ngày 1 tháng Bảy (tháng có 31 ngày) nhằm T2, nên tháng đó sẽ có 5 T2 + 5 T3 + 5 T4 ; và đến tháng Mười Hai (lại cũng là tháng có 31 ngày), vì ngày đầu tháng nhằm CN, nên tháng sẽ có 5 CN + 5 T2 + 5 T3.

     Thử xem lịch trọn năm dương lịch, xem hiện tượng tương tự tháng Bảy và tháng Mười Hai năm 2019 xảy ra như thế nào.

     Giả sử ngày đầu năm, tức là ngày đầu tháng 1, của một năm thường (tức là năm không nhuận) nhằm ngày CN trong tuần, thì các ngày khác trong cả năm đó sẽ được phân phối như sau :

T. 1
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31




T. 2
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7



1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28




T. 3
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7



1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

T. 4
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7






1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30






T. 5
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31



T. 6
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7




1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30

T. 7
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7






1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31





T. 8
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7


1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31


T. 9
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7





1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
T. 10
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31




T. 11
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7



1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30


T. 12
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7





1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31







     Trong năm này, có tới 2 tháng mà mỗi tháng đều có 5 CN + 5 T2 + 5 T3, đó là tháng 1 và tháng 10, một tháng có 5 T7 + 5 CN + 5 T2 là tháng 7, và một tháng có 5 T2 + 5 T3 + 5 T4 là tháng 5.

     Nếu ngày đầu năm cũng nhằm ngày CN, nhưng năm đó là một năm nhuận, thì các ngày khác trong 1 năm sẽ được phân phối như sau :

T. 1
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31




T. 2
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7



1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29



T. 3
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7




1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
T. 4
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30





T. 5
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7


1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31


T. 6
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7





1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
T. 7
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31




T. 8
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7



1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

T. 9
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7






1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30






T. 10
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31



T. 11
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7




1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30

T. 12
CN
T2
T3
T4
T5
T6
T7






1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31






     Trong năm này, cũng có tới 2 tháng mà mỗi tháng đều có 5 CN + 5 T2 + 5 T3, đó là tháng 1 và tháng 7, một tháng có 5 T7 + 5 CN + 5 T2 là tháng 12, và một tháng có 5 T2 + 5 T3 + 5 T4 là tháng 10.

     Nếu trong khoảng thời gian nào đó mà các năm cứ lần lượt xảy ra trường hợp 3 năm thường + 1 năm nhuận, chẳng hạn từ năm 2001 đến năm 2099, thì ngày đầu năm sẽ thay đổi nhằm ngày T2, T3, T4... theo chu kì 28 năm (vì mỗi tuần có 7 ngày, và cứ 4 năm nhuận 1 lần, nên chu kì phải là 7 X 4 = 28 năm), sau đó lại lặp lại sự thay đổi hệt như vậy, như được trình bày trong bảng sau :

     Bảng ghi ngày thứ trong tuần nhằm vào ngày đầu mỗi tháng của các năm từ năm 2017 đến 2044 (một chu kì 28 năm ; năm có dấu * là năm nhuận)

Năm
Ngày thứ trong tuần nhằm ngày đầu mỗi tháng
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
2017
CN
T4
T4
T7
T2
T5
T7
T3
T6
CN
T4
T6
2018
T2
T5
T5
CN
T3
T6
CN
T4
T7
T2
T5
T7
2019
T3
T6
T6
T2
T4
T7
T2
T5
CN
T3
T6
CN
2020*
T4
T7
CN
T4
T6
T2
T4
T7
T3
T5
CN
T3
2021
T6
T2
T2
T5
T7
T3
T5
CN
T4
T6
T2
T4
2022
T7
T3
T3
T6
CN
T4
T6
T2
T5
T7
T3
T5
2023
CN
T4
T4
T7
T2
T5
T7
T3
T6
CN
T4
T6
2024*
T2
T5
T6
T2
T4
T7
T2
T5
CN
T3
T6
CN
2025
T4
T7
T7
T3
T5
CN
T3
T6
T2
T4
T7
T2
2026
T5
CN
CN
T4
T6
T2
T4
T7
T3
T5
CN
T3
2027
T6
T2
T2
T5
T7
T3
T5
CN
T4
T6
T2
T4
2028*
T7
T3
T4
T7
T2
T5
T7
T3
T6
CN
T4
T6
2029
T2
T5
T5
CN
T3
T6
CN
T4
T7
T2
T5
T7
2030
T3
T6
T6
T2
T4
T7
T2
T5
CN
T3
T6
CN
2031
T4
T7
T7
T3
T5
CN
T3
T6
T2
T4
T7
T2
2032*
T5
CN
T2
T5
T7
T3
T5
CN
T4
T6
T2
T4
2033
T7
T3
T3
T6
CN
T4
T6
T2
T5
T7
T3
T5
2034
CN
T4
T4
T7
T2
T5
T7
T3
T6
CN
T4
T6
2035
T2
T5
T5
CN
T3
T6
CN
T4
T7
T2
T5
T7
2036*
T3
T6
T7
T3
T5
CN
T3
T6
T2
T4
T7
T2
2037
T5
CN
CN
T4
T6
T2
T4
T7
T3
T5
CN
T3
2038
T6
T2
T2
T5
T7
T3
T5
CN
T4
T6
T2
T4
2039
T7
T3
T3
T6
CN
T4
T6
T2
T5
T7
T3
T5
2040*
CN
T4
T5
CN
T3
T6
CN
T4
T7
T2
T5
T7
2041
T3
T6
T6
T2
T4
T7
T2
T5
CN
T3
T6
CN
2042
T4
T7
T7
T3
T5
CN
T3
T6
T2
T4
T7
T2
2043
T5
CN
CN
T4
T6
T2
T4
T7
T3
T5
CN
T3
2044*
T6
T2
T3
T6
CN
T4
T6
T2
T5
T7
T3
T5

     Như vậy, trong mỗi chu kì 28 năm có :
          - 28 lần xảy ra 5 CN + 5 T2 + 5 T3 trong cùng 1 tháng ;
          - 28 lần xảy ra 5 T7 + 5 CN + 5 T2 trong cùng 1 tháng ;
          - và 28 lần xảy ra 5 T2 + 5 T3 + 5 T4 trong cùng 1 tháng.

     Ngoài ra những năm sau đây vừa có 5 CN + 5 T2 + 5 T3 trong cùng 1 tháng, vừa có 5 T7 + 5 CN + 5 T2 trong cùng 1 tháng, vừa có T2 + 5 T3 + 5 T4 trong cùng 1 tháng : năm 2017, 2018, 2021, 2022, 2023, 2027, 2028, 2029, 2032, 2033, 2034, 2035, 2038, 2039, 2040, 2044, tức là cứ mỗi chu kì 28 năm thì có tới 16 năm như vậy.

     Vẫn trong chu kì 28 năm kể trên, không hề có năm nào mà không xảy ra hiện tượng trên : không xảy ra hiện tượng có 5 T7 + 5 CN + 5 T2 trong cùng 1 tháng, thì cũng xảy ra hiện tượng có 5 CN + 5 T2 + 5 T3 hoặc có 5 T2 + 5 T3 + 5 T4 trong cùng 1 tháng, ấy là chưa kể hiện tượng đó còn xảy ra đối với những ngày thứ khác như có 5 T3 + 5 T4 + 5 T5 hoặ c 5 T4 + 5 T5 + 5 T6 v.v... xảy ra trong cùng một tháng.

     Tóm lại, hiện tượng trong 1 tháng có 5 ngày CN, 5 ngày T2, 5 ngày T3, v.v... chỉ là một hiện tượng rất đỗi bình thường, hoàn toàn tuân theo các quy tắc toán học, chẳng có gì ngẫu nhiên, và nhất là chẳng có gì lạ lùng (đến nỗi dám ba hoa rằng phải 823 năm mới lại có một lần, mà ông ts. nọ lại cũng nghĩ rằng thật là như thế).

BÙI NGỌC HIỂN

Không có nhận xét nào: