The story of Noah

1. Noah was q preacher of righteousness, a man who thought and taught the mind of God to the sinful people who lived around him. Of the many people who lived, he was the only one God could find who believe His Word and who obeyed Him. Therefore He chose him to preach to the people and warn them of the fearful judgment coming on the earth. (II Peter 2:5)

2. In Noah's day men loved sin. The earth was full of violence. They murdered, robbed and treated each other cruelly, just as they do today. God looked down from heaven and saw their sin and brutality. He knew the only way to judge the people and clean up the earth was to send a flood of water. ( Genesis 6:7)

3. Noah was the only man who was perfect and who did the things God wanted. God warned him of the coming flood and told him how to escape from it: "You must build a large boat to hold your family and many of the animals, birds and creeping things. You will escape My fearful judgment by getting into the boat when the flood comes". (Genesis 6:18,19)

4. Even though no one had ever heard of or seen a flood of water before, yet Noah believed God's word about the judgment coming. He was afraid, and immediately set to work to build the ark according to God's directions. One pair of each kind of animal was to go in (and seven pairs of some kinds), and seven pairs of each kind of bird. This meant that many rooms had to be made. (Genesis 7:2,3)

5. Noah not only did shipbuilding, but whenever he had a chance, he preached to the people and warned them of the coming flood. He shared God's feelings about their sin, and he wanted them to repent and he saved. He was a preacher of righteousness. But the people would not listen to him nor change their ways. (II Peter 2:5)

6. These sinners mocked and laughed at this preacher whenever they could. They made fun of his boat, and did not believe that a flood would ever drown them. They went on living as usual: "eating and drinking, marrying and giving in marriage". Their children followed in their wicked ways, but Noah's children were being brought up to fear God and believe and love Him. (Matthew 24:38,39)

7. Finally after about a hundred years of preparing the ark and storing away food for the flood coming, Noah had his work completed. Then on day God said, "Come, Noah, bring your family into the ark, and also the other creatures which I wish to save. In seven days the rain will begin to fall". In that last busy week all the passengers boarded ship. (Genesis 7:1-5)

8. When everyone and everything was aboard, the Lord Himself shut the door. Now no one could open it. And on the seventh day the rain began to fall. Noah, the man who had obeyed God and who had warned his neighbors to flee from the wrath to come, was safe. Those whom the Lord wanted to save were safe inside. Sinners, who displeased God, were on the outside.
(Genesis 7:16)

9. The godless and wicked people now had to believe what Noah had told them. The long suffering of God had come to an end, and His judgment was upon the earth. Noah had been afraid and prepared for this day; his neighbors had been unafraid, disbelieved his preaching and lived on as usual. Now it was too late to repent of their sins and follow the righteous ways of God.
(Genesis 7:17)

10. This was a terrible punishment. The Bible tells us that everyone and everything drowned except for those in the ark. The flood came and took them all away. There was no escape, for day by day the waters continued to rise, and finally they covered the whole earth. (Genesis 7:28-23)

11. God opened up all the fountains of water in the oceans and rivers and lakes; the windows of heaven sent down rain. And it continued to come for forty days and nights until it covered even the mountains. For 150 days the water stayed this deep, and the only safe refuge was Noah's boat. (Genesis 7:11)

12. Yes, Noah and his wife, and their sons Shem, Ham and Japheth, and their wives, were the only people left. Now they thanked their Heavenly Friend for warning them of what was to come. The were thankful they had worked so hard to prepare the boat; that they had kept themselves far from the sin which God hated. (Heb. 11:7)

13. Now God remembered Noah in the ark; and they continued to talk together each day. God had been Noah's only friend in that ungodly world, even as Noah had been the only one on whom God could depend. Because God loved this man, He stopped the rain, and the water began to go down. Then one day the ark rested on the mountains of Ararat.(Genesis 8:4)

14. Soon the tops of other mountains were showing, then the tops of hills. The water were really going down, but Noah was curious to know just how dry the land was. One day he sent out a raven, but it didn't come back to him. Then he sent out a dove, and when it came back, he knew that the earth was not dry enough to live on yet. (Genesis 8:6-9)

15. After he had waited another week, he again sent out a dove. When it returned with a twig of olive tree, with green leaves on it, how happy the passengers were! Everyone had to see the twig and feel it and smell it. They had been in the ark for many months now, and they were surely looking forward to getting out. (Genesis 8:10-11)

16. Another seven days passed, and this time when the dove was sent out she did not return. Still God did not open the door and tell Noah to come out. Even though the waters had gone down, there was still plenty of mud about, and the grass and foliage were not quite grown up again. ( Genesis 8:12)

17. When Noah and his family had been in the ark for a year and teen days, God said, " Come out, for it is now time to live on the earth again". And He opened the door. How happy they all were to be in the fresh air and sunshine once more! The earth was sweet and clean and fresh. God's judgment was past. (Genesis 8:14-18)

18. Next the animals streamed out, jostling one another, frisking and happy free and noisy. The birds soared into the blue sky and sang their beautiful songs. What a happy noise they all made together! Soon they were busy looking for places to live - nests had to be built, holes dug, and other homes found. They moved away in all directions. (Genesis 8:19)

19. Once again outside the ark, Noah wanted first to worship and praise God! Almost immediately he and his family began to erect an altar on which they could sacrifice offerings to the Lord. Some of his sons went to select clean animals and birds, while others of the family gathered rocks for the place of worship. (Genesis 8:20)

20. Many years before God had promised His people deliverance from sin. The offering they now made looked forward to the time God's promise to them would come true and their Saviour would come. When God saw how Noah and his family loved Him and wished to please Him, He blessed them and said, " Increase, and multiply, and fill the earth". (Genesis 8:21 -9:7)

21. God also made a covenant with them. he promised that never again would He destroy the living creatures of the earth with a flood. Even though they would get very sinful, He would not destroy them in this way. To remind Him of this promise, He put the rainbow in the clouds. We still see it today and know that He has kept His word. (Genesis 9:8-17)

22. God warns us of another terrible judgment soon coming on this sinful world. No one can escape it, even as no one escaped the flood of Noah's time. God has made an ark of safety: those who believe that Jesus Christ is the Son of God, and put their trust in His offering for their sins, will find refuge from God's wrath. Only through Jesus is salvation provided. (Acts 4:12)

23. This day of judgment is just as sure as was the flood, for God has a set time when He will return to earth to punish sinners. God promises us, "Believe on the Lord Jesus Christ and thou shalt be saved". He also warns us, "How shall we escape if we neglect so great salvation?". On that day will you be inside Jesus Christ, the ark, or outside wishing you were in? (Act 16:31; Hebrews 2:3)

The story of Easter

1. The death and resurrection of Jesus is the most important truth in the world. Most of the Old Testament prophets wrote about it. Isaiah was one of these. He looked forward to when Jesus would be crucified, buried, and rise again from the dead. The resurrection of Jesus is talked about all through the Bible. It is believed by only a few people. (Isaiah 53)

2. When Jesus was born, a very few people knew about it. Only those who believed the prophets and looked for Jesus accepted Him when He came. Among these were simple shepherds, a group of wise men, and a few other humble folks. They had read and believed the prophets' messages, and so they accepted Jesus as their Saviour and King. (Luke 2:11, Matthew 2:2)

3. When Jesus was about thirty years of age, He began preaching and teaching. But not everyone listened to Him. Some of the rulers hated Him because He was more popular than they. Those who did love Him were the common folk: He taught them and healed them and did many mighty miracles among them. For about three and a half year He did this work. ( Mark 5:15)
4. Then it came time for Jesus to die for the sin of the world. One of His own disciples named Judas went to the rulers to betray Jesus to them. For Judas' evil plan they gave him thirty pieces of silver. He loved money, and Jesus was not worth very much to him. If he had truly loved Jesus, he would never sold Him. (Matt. 26:14,15)

5. Judas' plan worked! He knew where Jesus would be praying, and he led a great mob there to take Him. With swords and clubs and torches they came, as though Jesus were some terrible criminal. ( This shows that people who do not believe the Bible hate God.) Because of their own sin these men misunderstood Him and treated Him like a convict. ( Matt. 26:47)

6.This mob bound Jesus and took Him before Pilate the Roman governor. Here they falsely accused Him of many crimes. Of course they could not prove any of their lies against Him! They hope that Pilate and this soldiers would kill Jesus for them. But he was afraid to harm Jesus because he knew that He was a holy man. So he sent Him to another ruler who was visiting Jerusalem: King Herod. This king ruled over Galilee, where Jesus had been living.
( Matt. 27:1,2,11-14)

7. For a long time King Herod had wanted to see Jesus do a miracle. He was a wicked, lustful man. He had already killed John the Baptist for preaching the truth. When Jesus refused to talk to him, he gave Him to his soldiers to mock. They teased Him and smote Him and treated Him very shamefully. After making great sport of Jesus, Herod put a crown of thorns on His head and sent Him back Pilate the Governor. (Mark 15:16-19)

8. But Pilate still did not want to condemn Jesus. He knew Jesus was innocent, and yet the was afraid to offend the people. He was afraid to do injustice, and at the same time he was afraid not to do it. As the people cried out, " Crucify Him! Crucify Him!" Pilate tried to save Jesus. But the people insisted on His death. Pilate finally gave Him to the soldiers to be crucified. ( Luke 23:11, John 19:12)

9. As Jesus and two other men were taken to Golgotha to be crucified, the mob followed them. A man named Simeon carried Jesus' cross for Him, for He was too exhausted and hurt to carry His own cross. There on that hill the two thieves and Jesus were crucified. Sinful men drove nails into the holy hands and feel of Jesus. They did not realize that Jesus was the Creator, the one who had made the wood for the cross and also the hill on which the cross stood! (John 19:16, Mark 15:21-23)

10. One of the thieves said to Jesus, " If You are the Son of God, save Yourself and us too". This was not faith, for he said, " If You are the Son of God". The other thief had true faith when he said, "Lord, remember me when You come into Your kingdom". And as Jesus hung there He promised that thief: " Today you will be with Me in Paradise". ( Luke 23:39-43)

11. Many different folks stood watching Jesus as He died that day: soldiers, religious rulers, Jesus' disciples and friends. His own mother, and those who passed by on the road. Some mocked Him as a sinner, wagging their heads at Him. Others wept because such a good man was being so cruelly slain. Others just looked and wondered. The ones who loved Him believed that He was indeed the Son of God. ( Luke 23:35, John 19:25,26)

12. Now while some cried and looked and mocked and laughed, the soldiers were gambling. Jesus' robe was a perfect one with no seam in it: they did not want to tear it in pieces, so they gambled to see who would win the whole robe for his own.
Was there ever so great a King as Jesus so wickedly dealt with? No, not in this world nor in the next! (Matthew 27:34,35,48)

13. While Jesus continued to hang there suffering, three hours of darkness came over the earth. Then He cried out, " It is finished". He meant that He had pleased His Heavenly Father by becoming the eternal offering of sin. Some who saw Him believe the Scriptures: they felt the earthquake and even saw the graves open and dead people come to life who had waited for Jesus to come to earth. One soldier said, "Truly, this was the Son of God".(Luke 23:48,Matthew 27:54)

14. Jesus' enemies remembered His words about rising from the dead in three days. They therefore got permission from Pilate to make the tomb secure and seal it. If anyone broke that seal, he could be slain by the Roman Government. Of course they did not expect God to come and raise Jesus from the dead! (Matt. 27:62-66)

15. Early on Sunday morning some of the women made their way to the tomb: they were bringing more spices and ointments for Jesus' body. They were very sad, and the wondered who would roll the big stone away from the door. It took several men to place it there, and how could they get it rolled back? As they thought about this problem, they came nearer tho the place.(Mark16:1)

16. When they reached the tomb, a shining angel was already there! He had rolled back the stone and was sitting on it: " Fear, not", he said to the surprised women. "I know you seek Jesus, but He is not here. He is risen. Did He not tell you. He would rise from the dead? Come inside and see the place where He lay, and then go and tell His disciples". (Matthew 28:3-8)

17. How these women ran to tell the disciples! They were glad and yet they were afraid they believed, and yet they trembled; they were satisfied with what they had seen, and yet they were shocked. "Jesus is risen from the dead! He is risen from the dead!" they cried. But the disciples would not believe it. They were too sad at Jesus' death to listen to such a fantastic story as this. The words of the women really seemed to make them sadder than ever. ( Luke 24:9-11)

18. As Peter and John, two of the disciples, listened to the excited talk about the resurrection of Jesus, the decided to go and see for themselves if it was true. When they arrived at the tomb, Peter went right in to where the body of Jesus had been laid. There he saw the grave clothes lying neatly, as though Jesus had just slipped out of them. And that was exactly wat had happened: Jesus had been raised from the dead, leaving behind both the grave and the grave clothes. (Luke 24:12, John 20:9)

19. That same day two disciples were walking to a village called Emmaus, not far from Jerusalem. Another traveler appeared and gradually caught up to these sad-faced folks. Though they didn't recognize Him, it was Jesus Himself! " What are you talking about, and why do you look so sad?" He asked them. Then they told Him how much they loved Jesus their Master, and how the wicked rulers hated Him and HIm crucified. "We hoped He would be our King", the concluded.
(Luke 24:13-27)

20. "Ought not Christ to have suffered these things and to enter into His glory?" He asked. Then He took the writings of the prophets and explained all that they foretold about Him, making it very clear and understandable, and showing how His death fulfilled what they had written. While they were eating supper that evening. God opened their eyes to see that their guest was Jesus Himself - then He vanished from their sight. (Luke 24:28-32)


21. As soon as possible, the went to Jerusalem to tell the Apostles what had happened. Even while they were talking about Jesus' resurrection from the dead, suddenly He appeared and stood in their midst. He quickly showed them the scares in His hands and feet. They were so glad to see Him that they could hardly believe for joy. Before Jesus ascended into heaven, He was with His disciples about forty days, teaching them many things. (Luke 24:33-48)

22. Then one day as they stood around Him, He arose from the ground and went right up into heaven. They worshiped Him and believed that indeed He was the Son of God, the Saviour of the world.
The Bible says, "If thou shalt confess with thy mouth the Lord Jesus, and shalt believe in thine heart that God hath raied him from the dead, thou shalg be saved". (Luke 24:40-53 ,
Romans 10:9)

NIỀM TIN CHA ÔNG (II)

NIEÀM TIN CHA OÂNG

( 118 Thaùnh Töû Ñaïo Vieät Nam)

LEÃ KÍNH NGAØY 05 THAÙNG 09

Lm. Doøng Ñaminh Pheâroâ Nguyeãn vaên Töï

1796 –1838.

Cha Töï sinh quaùn Ninh cöôøng

Thieáu nieân daâng Chuùa moïi ñöôøng khoûi lo

Moät taùm hai saùu baáy giôø

Thuï phong Linh muïc xin voâ nhaäp doøng

Coá Chính Chieâu nhaän khaán luoân

Möôøi hai naêm Linh muïc trong nhieät thaønh

Moïi coâng vieäc raát chu toaøn

Moät taùm ba taùm ñieàu haønh Ñöùc trai

Coøn keâu xöù Keû moát ñaây

Thuoäc veà tænh Baéc ninh ngay baáy giôø

Minh Maïng baét ñaïo gaét gao!

Cha luoân leùn luùt lo bao vieäc thöôøng

OÂng Quang cho truù taïi vöôøn

Saùng cha daâng leã ôû luoân vöôøn naøy

Lính vaøo Keû moát bao vaây

Giaùo daân, daãn daét troán ngay khoûi laøng

Thaáy ñoà leã vaãn ngoån ngang

Chuùng lieàn baét ñaùnh ñaäp daân laøng naøy

Nhieàu ngöôøi chòu ñöôïc ñoøn ñaây

Coù ngöôøi khoâng chòu ñöôïc ngay chuùt naøo

Lang Ninh bò doïa khai mau

Choã cha Töï troán aån haàu taän nôi

Thaày Giaûng Uyù bò baét roài

Cuøng laàn vôùi cha töùc thôøi nôi ñaây

Khi trao noäp huyeän Löông taøi

Quan lieàn ngoû yù ñeå naøi tieàn cha

“Toâi bò baét ôn Chuùa cho

Coøn tieàn baïc chaúng coù lo vieäc naøy

Khoâng cho phieàn Giaùo daân ñaây,”

Baét cha khai baùo lieàn ngay moïi ngöôøi

Cha khai hai Ñöùc Cha thoâi

Cuøng saùu Linh muïc baét roài tröôùc ñaây

Thôøi gian tuø toäi löu daày

Cha coi cuoán soå haøng ngaøy bò thu

Cha ghi giaùo höõu hieän thì

Cha vôø xin chieáu ñaép che kín naøy

Xeù nhai nuoát cuoán soå ngay

Hai phaàn ba nuoát heát hoaøi hoïng ñau!

Coøn ñaây nhai naùt ra naøo

Nhaû ra vaát xuoáng ngay mau gaàm saøn

Cha thöôøng suy nghó buoàn ran

Nhieàu ngöôøi bò baét, khuyeân raên theo lieàn.

Coøn Maäu, Uyù doøng Ña minh

Giaùo daân: Ñeä, Môùi, cuøng Vinh, trung thaønh

Quan toång ñoác tænh Baéc ninh

Ñeä aùn : Cha, truøm Caûnh tuyeân giaûo hình

Naêm ngöôøi coøn laïi chòu ñaønh

Moãi ngöôøi traêm tröôïng xong laàn phaùt löu

Vaøo nôi Bình ñònh, nguï cö

Vua lieàn phuùc ñaùp ñeå kìa khuyeân lôn

Neáu khoâng töø boû ñaïo luoân

Hai ngöôøi treân xöû cheùm cuøng vôùi nhau

Naêm ngöôøi tieáp xöû giaûo mau

Bao lôøi duï doã, doïa naøo chaúng nghe

Muøng naêm thaùng chín ñeán kìa

Cha cuøng Truøm Caûnh daãn ñi phaùp tröôøng

Ngoaøi thaønh kinh Baéc tôùi luoân

Treân nôi ñoài nhoû ñoùn mong hai ngöôøi

Ñeán nôi treân chieáu quì roài

Hoài chieâng ngaét tieáng ñaàu rôi ruïng lieàn

Hai ñaàu ñaõ ñöôïc tung leân

Cho daân coi thaáy haønh hình ñaõ xong

Daân chuùng uøa tôùi kín ñoâng

Thaám luoân maùu huyeát ñoå tuoân ra naøy

Thi haøi choân caát nôi ñaây

Gíao daân chuoäc laïi ñem ngay trôû veà

Hoï Nghóa vuõ choán nôi kìa

Ñeå lo mai taùng hieän thì nôi ñaây.

LEÃ KÍNH NGAØY 05 THAÙNG 09.

Truøm hoï Giuse Hoaøng löông Caûnh

1763 – 1838.

Truøm Caûnh, Ngaøn vaùn queâ höông

Baéc giang tænh lî treân vuøng thöôïng du

Soáng trong laøng Thoå haø kia

Hieàn laønh baùc aùi tay ngheà lang y

Taän tình chöõa beänh mieãn phí

Nhöõng ai ngheøo khoù boá thí giuùp cho

Haøng ngaøy soáng gioáng nhaø tu

Nguyeän caàu kinh haït chuyeân lo toâng ñoà

Giaùo daân tín nhieäm baøu cho

Laøm truøm hoï giuùp, oâng chu veïn toaøn

Moät taùm ba taùm hieän ñang

Thoå haø bò lính vaây ñöông saün luøng

Coù ngöôøi ñi ñeán môøi oâng

Ñeå xin giuùp ñôõ oâng cuøng ñi ngay

Ñeán nôi lính phaùt giaùc ñaây

Baét mang goâng giaûi veà naøy Baéc ninh

Cha Töï, thaày UÙy ñi lieàn

Vôùi vaøi ngöôøi nöõa giaûi leân caàm tuø

Bao lôøi khuyeân duï luoân thì

Cuï truøm vaãn cöù kieân trì chaúng nao

EÙp böôùc qua Thaäp giaù mau

Cuï caàm Thaùnh gía leân naøo kính hoân

Thaàm thì caàu nguyeän suy toân

Lính truyeàn Cuï ñoïc to luoân kinh naøy

Cuï lieàn caát gioïng ñoïc ngay

Kinh naøy kinh khaùc luoân ñaây khoâng ngöøng

Caû kinh caàu giuùp nöôùc non

Xin cho vua chuùa ñöôïc luoân an bình

Giang san thònh vöôïng trieàn mieân

Ho lieàn thaáy laï hoûi xem theá naøo?

Cuï thöa: Chuùa daäy thöông yeâu

Caàu cho heát moïi ngöôøi ñeàu nhö nhau.

Quan coi Cuï muoán tha mau

Cuï Truøm töø choái muoán naøo beân cha

Laõnh chung caùi cheát ñeán cho

Ñeå haàu nhaân chöùng troøn chu cuoäc ñôøi

Ngaøy ñi xöû Cuï nhìn coi

ChaTöï maëc aùo traéng nôi thaân mình

Cuï mang aùo doøng Ña minh

Cha con cuøng Thaùnh Toå tieân moät doøng

Treân ñöôøng ñi ñeán phaùp tröôøng

Cha con kinh ñoïc hôïp loøng taï ôn

Ñeán nôi Cha Töï , Cuï Truøm

Quøi treân hai chieáu traûi luoân nôi ñoài

Lyù hình sau leänh chieâng hoài

Vung göôm thaû xuoáng ñaàu rôi tieáp lieàn

Ñoàng thôøi lính tung ñaàu leân

Cho daân nhìn thaáy tieán trình ñaø xong

Cuï Truøm baåy nhaêm tuoåi troøn

Thi haøi choân caát taïi luoân chaân ñoài

Giaùo daân laøng Thoå haø roài

Xin ñem veà caáùt choân nôi hoï mình.

LEÃ KÍNH NGAØY 17 THAÙNG 09

Lm. Emmanuen Nguyeãn vaên Trieäu

1756 - 1798.

Cha Trieäu, queâ quaùn Kim long

Cha ngaøi quan voõ ôû trong trieàu ñình

Lo phoø chuùa Nguyeãn heát mình

Nhöng roài töû traän chieán trình Taây Sôn.

Möôøi laêm tuoåi nhaäp nguõ luoân

Lo phoø chuùa Trònh thoâng thöôøng dieãn ngay

Taây Sôn chieám Phuù xuaân naøy

Cuøng Chuùa Trònh chaïy ra ngoaøi Thaêng long

Taây sôn ra Baéc dieät luoân

OÂng Trieäu suy nghó ñoåi ñöôøng binh ñao

Ba möôi tuoåi chaün böôùc vaøo

Tu laøm Linh muïc ñeå haàu giaûng loan

Nhôø cha doøng Teân chæ ñaøng

Taïi Haø noäi chæ daãn laàn giuùp cho

Sau Ñöùc Cha Khaâm lieäu lo

Vaøo tröôøng Thaàn hoïc baáy giôø Trung linh

Moät baûy chín ba ñeán lieàn

Ñöùc Cha Pheâ phong chöùc Linh muïc roài

Luùc cha ba baåy tuoåi ñôøi

Cha thaønh muïc töû troâng coi nhieät tình

Laøm vieäc haêng haùi heát mình

Saùu naêm ñòa phaän Ñoâng, tuyeàn thaønh coâng

Thôøi Caûnh Thònh chính bieán luoân

Gia Long, Nguyeãn AÙnh binh huøng mieàn Nam

Phaùp luoân hoä trôï vöõng vaøng

Ngaøi Baù ña Loäc tuyeån quaân giuùp vaøo

Cöù theo möa gioù noàm ñaâu

Mieàn Trung xöù Hueá ra haàu taán coâng

Vua Caûnh Thònh aùc caûm luoân

Vôùi ñaïo Coâng giaùo hieän ñöông nôi naøy

Coù thö Nguyeãn AÙnh göûi ngay

Ñöùc Cha Bình hieän ôû hoaøi Phuù xuaân

Vua nghi Coâng giaùo phaûn luoân

Quan Hoà cung Ñieàu , ngöôøi Coâng giaùo naøy

Thanh minh tröôùc Ñöùc vua ñaây

Ñaïo Coâng Giaùo daäy luoân ngay trung thaønh

Khoâng laøm phaûn nghòch Vöông quaân

Nhöng quan Lôïi noäi haàu haèng thuùc vua

Moät baûy chín taùm Vua ra

Chieáu chæ caám ñaïo, chính Vua ban haønh.

Cha Trieäu xa soáng nhieàu naêm

Loøng thöông nhôù meï tieán laàn veà thaêm

Meï giaø ñang soáng khoù khaên

Taïi hoï Phöôøng ñuùc laøm aên ñaäu nhôø

Cha löu laùn laïi döïng nhaø

Moät caên nhaø nhoû meï giaø aån thaân

Vaø cuøng thaêm vieáng uûi an

Hoï haøng xa laéc laâu naêm chia lìa

Gaëp thôøi vua leänh truyeàn ñi

Bao vaây boán xöù ôû thì gaàn Ñoâ

Taïi nôi Thôï ñuùc nhaém voâ

Baét cha Nhôn xaåy, cha lo troán roài

Cha Trieäu cuøng vôùi soá ngöôøi

Gíao daân Thôï ñuùc baét roài hoûi cung

Cha lieàn töï nhaän khai luoân

Mình laø Linh muïc, lính coøng troùi ngay

Meï giaø khoùc meáu thöông thay

Cha khuyeân meï ñeå con ñaây theo ñöôøng

Thaùnh yù Chuùa muoán cho con

Boán möôi ngaøy ñeâm ôû trong nguïc caàm

Coå goâng tay xích xieàng mang

Khaûo tra ñaùnh ñaäp nhaãn taøn daõ man

Cha khai mình ôû Phuù xuaân

Khoù ngheøo ra Baéc laøm aên môùi veà

Hoïc haønh giaùo lyù ñuû beà

Ñöôïc laøm Linh muïc soáng kìa ñoäc thaân

Caùc quan xöû aùn voi haønh

Moät quan khoâng nhaän neân ñaønh hoaõn ngay

Moät taùm chín taùm ñieäu naøy

Phaùp tröôøng, saùu teân cöôùp ñaây vôùi ngaøi

Theû baøi ghi aùn luoân hoaøi:

“Trieäu con Nguyeãn vaên Cöông naøy giaûng loan

Moät ñaïo gheâ tôûm Hoa lang

Quyeán loâi daân chuùng theo ñaøng loái Y

Ban haønh traûm quyeát töùc thì.”

Ñieäu ñi tôùi phaùp tröôøng kìa Baõi daâu

Moät quan tieàn, phaùt tuø mau

Ñeå lo aên uoáng tröôùc ñaàu chaët rôi

Cha khoâng nhaän, noùi töùc thôøi:

Xin ai nhaâïn giuùp trao ngöôøi ngheøo thay.

Lyù hình vaû maët cha ñaây

Quan lieàn thònh noä la ngay noù naøo

Giôø chöa tôùi mi laøm sao!

Roài quan baûo Cuï ñôïi chôø baùo cho

Ñuùng vaøo luùc möôøi hai giôø

Quan lieàn ñaõ noùi vôùi Cha: ñeán roài

Cha quì giô coå töùc thôøi

Lyù hình vung kieám ñaàu rôi xuoáng lieàn

Thi haøi Cha Trieäu ñöôïc ñem

Caát choân taïi ñaát thuoäc mieàn Döông sôn

Sau naøy ñöôïc caûi taùng luoân

Ñem vaøo nhaø thôø hoï Döông sôn naøy.

LEÃ KÍNH NGAØY 18 THAÙNG 09.

Lm. Ña minh Traïch

1793 –1840.

Cha Traïch, Ngoaïi voái quaùn queâ

Thieáu nieân cha xöù nuoâi kìa nhaø chung

Thôûi Gia Long, caäu ñöôïc luoân

Hoïc haønh chuûng vieän heát chöông trình roài

Naêm ba möôi tuoåi ôû ñôøi

Thuï phong Linh muïc ñoàng thôøi xin voâ

Doøng Ña minh giaûng chuyeân lo

Moät taùm hai nhaêm khaán tu trong doøng

Cha nghieâm ngaët neáp soáng luoân

Luaät doøng giöõ kyõ neâu göông ôû ñôøi

Cha mang beänh phoåi laâu roài

Baøi sai Quaàn coáng moät thôøi gian ñaây

Roài veà Luïc thuûy quaûn cai

Kieâm linh höôùng chuûng vieän ngay baáy giôø.

Moät taùm ba chín baát ngôø

Bò baét ôû Ngoïc cuïc voâ giam caàm

Daân laøng chuoäc laïi hai traêm

Veà nhaø lang Thieän truù laàn nôi ñaây

Vôùiø nhaø Truøm Baûo ôû naøy

Taïi laøng Traø luõ luoân hoaøi aån thaân

Khi Cha ñi ñeán vieáng thaêm

Cha Vinh, cha Thaûn, tôùi gaàn Ngöôõng nhaân

Bò quaân lính phaùt hieän laàn

Vì cha söùc yeáu chaäm chaân chaïy naøy

Treân ñöôøng veà Töû lieâu ngay

Baét cha giaûi ñeán phuû ñaây Xuaân tröôøng

Toáng giam nhoát nguïc ngay luoân

Sau ñem Nam ñònh nhoát chung nguïc tuø

Nôi ñaây cha giuùp ñöôïc cho

Nhieàu ngöôøi tín höõu baét voâ nhoát hoaøi

Thaøy Toâ ma toaùn hieäân nay

Hai laàn ñaïp thaùnh giaù naøy dieãn ra

Cha khuyeân thoáng hoái Chuùa tha

Thaøy ñaø quyeát chí heát lo sôï roài.

Phaùp tröôøng ngaøy xöû ñeán nôi

Cha vui töø giaõ moïi ngöôøi ñi luoân

Cha Nghi, cha Thònh, cha Nhaân

Caùc cha ñòa phaän Taây Ñaøng ngoaøi ñaây

Cuøng chung tuø nguïc ñôïi ngaøy

Ñöôïc ra phaùp tröông toû baøy chöùng nhaân

Phaùp tröôøng cha Traïch döøng chaân

Lính lieàn thaùo boû goâng laàn ra ngay

Cha quì caàu nguyeän phuùt giaây

Ñöa ñaàu lính cheùm rôùt ngay ñaát neàn

Lyù hình caàm laáy tung leân

Cho daân chuùng thaáy, bieát lieàn cheùm xong

Thi haøi cha ñöôïc caát choân

Naêm sau tín höõu caûi luoân ñem veà

Nhaø chung Luïc thuûy ñeå kìa

Giöõ gìn haøi coát cha thì maõi luoân.

LEÃ KÍNHNGAØY 20 THAÙNG 09.

Lm. Thöøa sai Paris Gioan Charles Cornauy Taân

1809-1837

Coá Taân Phaùp quoác queâ höông

Thieáu nieân chaêm chæ sieâng naêng hoïc haønh

Theo qua trung hoïc thaáy mình

Ñöôïc Chuùa keâu goïi haønh trình xin tu

Vaøo nôi chuûng vieän Soâ mu

Roài chuûng vieän Thöøa sai kìa Pa ri

Thuï phong Phoù teá roài ñi

Xuoáng taøu tôùi giaûng cho thì Vieãn Ñoâng

Tôùi Ma cao phaùi ñeán luoân

Tænh Töù xuyeân, bôûi Quaûng Ñoâng caám ñöôøng

Thaøy qua Vieät nam, muoán luoân

Ñi ñöôøng Vaân nam ñeán mong an toaøn

ÔÛ Vieät nam goïi thaøy Taân

Taïm thôøi coi xöù An toân ñôïi chôø

Hai ngöôøi tín höõu Trung hoa

Sang ñi ñoùn thaøy beänh ñaø cheát ngay

Khi ñi ñeán Haø noäi naøy

Thaøy xuoáng ñòa phaän Nam ñaây ñôïi chôø

Ñöùc Cha Du truyeàn chöùc cho

Trôû neân Linh muïc baáy giôø ngöôïc leân

Sôn taây phuïc vuï ngay lieàn

Ñòa phaän Taây Ñaøng ngoaøi chuyeân rao truyeàn

Ñöôøng ñi Trung quoác khoâng yeân

Moät taùm ba saùu Coá xin ôû lieàn

Vieät nam ñeå ñöôïc lo chuyeân

Giaûng rao ñaïo Chuùa cho treân ñaát naøy.

Baøi sai ñeán Baøu noï ñaây

Gíup thöøa sai Ma reùt ngay baáy giôø

Coù hai thaøy giaûng giuùp cho:

Thaøy Ñöôøng ,thaøy Myõ chuyeân lo Tin möøng

Sau roài cuõng bò baét chung

Coá coi ñaát Vieät queâ höông cuûa mình

Khi ñang beänh naëng lôøi khuyeân

Veà Phaùp chöõa beänh Coá lieàn chaúng theo

“Chuùa sai toâi ñeán nôi naøo

Toâi khoâng boû, daãu cheát haàu taïi ñaây.”

Taïi laøng Baøu noï nôi naøy

Coù luoân teân cöôùp daãn hoaøi moät baêng

Chuyeân aên cöôùp cuûa daân laøng

Giaùo daân baét noäp cho quan xong roài

Sau ñaây haén baùo thuø thoâi

Baùo quan Baàu noï chöùa ngöôøi Taây döông

Quan khoâng ñeå yù ñeán luoân

Haén vôø cho vôï theo cuøng hoïc kinh

Ñeå doø xem xeùt tình hình

Nôi naøo Coá ôû ñeán lieàn giaáu choân

Ít ñoà vuõ khí saün luoân

Roài ñi baùo caùo quan quaân töùc thôøi

Coá Taân xuùi noåi loaïn roài

Nghe tin noåi loaïn quan sai ñöa vaøo

Moät ngaøn röôûi lính ñeán mau

Bao vaây Baàu noï baét naøo Coá Taân

Sôn taây giaûi noäp tuø giam

Naêm möôi roi ñaùnh ñaäp tan naùt ngöôøi

Aùo quaàn da thòt taû tôi

Coá luoân ca haùt vui töôi laï luøng!

EÙùp cho ñaïp Thaùnh gía luoân

Coá oâm laáy Thaùnh giaù hoân kính naøy

Caùc quan töùc böïc leân ngay

Aùn ra phaûi cheùm ñaàu ñaây dieät tröø

Göûi vaøo Hueá ñeå vua y

Vua Minh Maïng aùn laêng trì ñoåi thay

Phaùp tröôøng Naêm maãu chôø ñaây

Laø nôi xeùt xöû ôû ngoaøi Sôn taây

Ngoài trong cuõi cöù vui thay

Ñoïc kinh haùt xöôùng luoân naøy toû ra

Lyù hình môû cuõi ngay cho

Coá xin giaây laùt ñeå maø caàu xin

Roài mau côûi aùo ra lieàn

Naèm treân thaûm traûi taïi neàn coû xan

Lyù hình boán coïc ñoùng quanh

Coät chaân tay laïi thaúng laàn duoãi ra

Quan ngöôøi nhaân ñaïo hieàn hoaø

Truyeàn cho cheùm ñöùt ñaàu ñaø tröôùc khi

Roài chaân tay chaët tieáp keà

Cuoái cuøng thaân chaët ra kia boán phaàn

Lyù hình thaáy Coá can traøng

Moùc gan ra laáy chia aên mong raèng

Mình ñaây seõ ñöôïc can tröôøng

Coù ngöôøi lieám maùu nôi göôm cheùm ñaàu

Gíao daân Baùch loäc choân mau

Thi haøi taïi choã vöøa haàu xöû ñaây

Qua hai thaùng caûi taùng ngay

Ñem veà Chaâu öûng xöù naøy caát choân.

LEÃ KÍNH NGAØY 21 THAÙNG 09.

Lm.Thöøa sai Paris Phanxicoâ Jaccard Phan

1799 –1838.

Coá Phan phaùp quoác queâ höông

Töø hoài nieân thieáu chôi hôn hoïc haønh

Vui chôi raûo khaép ñoàng xanh

Meï cha ngheøo khoù noâng daân toát laønh

Göûi con chuûng vieän Meâ lang

Chuûng sinh hoïc keùm dôû giang troán veà

Nhöng roài nhôø baïn ruû reâ

Öng laøm Linh muïc neân thì laïi xin

Trôû vaøo chuûng vieän ngay lieàn

Höùa raèng coá gaéng heát mình töø nay

Nhöõng lôøi höùa ñöôïc giöõ hoaøi

Hoaøn thaønh tieåu chuûng vieän roài tieán sang

Ñaïi chuûng vieän hoïc hai naêm

Thöøa sai Pa ris hieán daâng thaân mình

Thuï phong Linh muïc, cöû lieàn

Giaùm ñoác ñaïi chuûng vieän chuyeân ñieàu haønh

Coá xin ñoåi vieäc cho mình

Nhaän ñi truyeàn giaùo taän mieàn phöông xa

Góa nhaø moät taùm hai ba

Xuoáng taøu caäp beán goïi laø Ma cao

Moät taùm hai saùu ñeán naøo

Ñaøng trong Giaùo phaän ñeå haàu giaûng loan

Ngaøi duøng teân goïi laø Phan

An ninh chuûng vieän thôøi gian môùi ñaàu

Gíup ñaây hoïc tieáng Vieät mau

Roài ra Nhu lyù ñeå haàu giaûng loan

Sau veà cai quaûn Phuû cam

Roài Gíam ñoác chuûng vieän An ninh naøy

Moät taùm hai baûy ñeán ñaây

Vua Minh Maïng taäp trung ngay Hueá roài

Ba thöøa sai laïi moät nôi

Coá Töø, Coá Kính ñoàng thôøi cha Phöông

Dòch saùch vaø noùi thoâng ngoân

Luùc ñaàu deã daõi, Giaùo daân ñöôïc nhôø

Thaáy khoâng thoaû maùi coi nhö

Bò giam cung quaùn luoân thì gaùc canh

Ñi ñaâu ba lính vaây quanh

Nhôø quan Leâ vaên Duyeät can thieäp naøy

Ba ngaøi ñöôïc traû veà ngay

Coá Phan, lính caùng ñieäu ñaây röôùc veà

Kinh ñoâ cung quaùn ôû kìa

Dòch taøi lieäâu Phaùp ra thì Vieät luoân

Coá xin ra ôû Döông sôn

Caùch möôøi laêm daëm Gíao daân ñöôïc nhôø

Vöøa dòch vöøavieäc toâng ñoà

Coá dòch saùch veà Na- poà- leâ-oâng

Vieäc chinh phuïc cuûa Anh luoân

ÔÛ AÁn ñoä, lòch söû toaøn Myõ, AÂu

Phaùp vaên daäy nhöõng ai naøo

Vua cho göûi tôùi ñeå trau doài lieàn

Vua ban chöùc loäc Trieàu ñình

Nhöng ngaøi töø choái ôn laønh vua ban

Bieát Vua saép leã töù tuaàn

Coá xin toå chöùc tieáp luoân taùm ngaøy

Nguyeän caàu cho Hoaøng Ñeá ñaây

Baèng nghi thöùc long troïng naøy dieãn ra

Giaùo daân, keû ngoaïi tham gia

Ñoâng nhö ñaïi hoäi lôùn to boäi phaàn

Dòp naøy heát thaûy meán luoân

Ñaïo Gia toâ coù caû quan Ñaïi thaàn

Chò vua cuõng toû moïi ñaøng

Raát laø meán Ñaïo Coá Phan theo naøy

Moät taùm ba moát taïi ngay

Laøng Coå laõo, toá caùo hoaøi Döông sôn

Vieäc laøm laán chieám ñaát luoân

Nhöng khoâng baèng côù ñeå duøng xöû ñaâu

Hoï xoay toá caùo cho mau

Caû laøng theo ñaïo goïi naøo Gia toâ

Baûy ba ngöôøi bò baét tuø

Moãi ngöôøi chòu traêm roi kìa phaït ngay

Vieân phoù lyù bò löu ñaày

Coá Phan , Lyù tröôûng aùn ñaây töû hình

Coá Phan vua ñoåi aùn lieàn

Xung quaân nhaäp nguõ trieàu ñình phaûi voâ

Taïi Cung quaùn tieáp tuïc cho

Coâng trình dòch saùch , thö töø nhaø vua

Nhôø ñaây cô hoäi ñeå cho

Gaëp vua Minh Maïng Coá ñaø thuyeát minh

Aûnh hình Cöïu Taân Öôùc lieàn

Trình baøy Gíao lyù vua xem hieåu naøo

Moät laàn ñaùnh baïo daâng trao

Cuoán saùch Gíao lyù daäy bao taân toøng

Vua lieàn truyeàn leänh cho luoân

Thöôïng thö boä leã ñeán cuøng eùp mau

Coá ñem ñoát heát ngay naøo

Caùc saùch toân giaùo, Coá haàu chaúng theo

“Toâi tha cho Coá heát naøo

Nhöng ra tröôùc Hoäi ñoàng haàu noùi ñaây:

Ñaõ göûi saùch, ñoà leã ngay

Veà Taây heát caû, töø naøy seõ thoâi

Khoâng rao truyeàn ñaïo nöõa roài.”

Coá lieàn ñaùp traû töùc thôøi cho quan:

Ñaïo caám noùi doái noùi gian

Vieäc ngöøng giaûng ñaïo, toâi caøng khoâng theo”

“Vaäy oâng bò aùn töû naøo”.

“Toâi ñaø bò aùn töû ñaâu moät laàn

Coù theâm laàn nöõa trao ban

Toâi thôøi cuõng laõnh chaúng laøm theo ñaâu

Vua Minh Maïng bieát lôø mau

Truyeàn canh gaùc kyõ cho haàu ngaët hôn

Moät taùm ba ba ñeán luoân

Khaép mieàn ñaát nöôùc caám Coâng giaùo naøy

Coá Phan coù baïn thaân ñaây

Cha Phöông bò baét töø ngoaøi Caùi nhum

Hai cha gaëp ñöôïc nhau luoân

Ñeâm cuøng laøm leã, daâng xong giaáu ñoà

Taïi ngay nôi döôùi saøn nhaø

Cuøng nhau chia seû bao la ngoït buøi

Thôøi gian naøy taïi ngay nôi

Mieàn Nam noåi leân roàâi chieán tranh

Leâ vaên Khoâi noåi daäy laàn

Vua Minh Maïng ñöôïc tin ñoaøn Giaùo daân

Tham gia cuøng vôùi loaïn quaân

Neân vua thaûo thö duï haøng, trao cho

Coá Phan haàu kyù göûi voâ

Hai Ngaøi lo laéng vieát thö khaùc naøy

Khuyeân tín höõu phaûi traùnh ngay

Khoâng thôøi haïi cho ñaïo hoaøi maø thoâi

Tin möøng khoâng theå nhaän roài

Caûnh huynh ñeä töông taøn thôøi nôi ñaây!

Giaùo daân ít keû theo naøy

Neân thö khoâng hieäu quaû ngay chuùt naøo

Vua truyeàn xöû hai ngaøi mau

Hoaøng thaùi Haäu can thieäp haàu ngöøng tay

Baø lo Phaùp quoác thuø naøy

Leänh truyeàn Lao baûo ñem ñaày hai cha

Ñeán ñaây cöïc khoå nhöng maø

Nhieàu tín höõu laïi ñöôïc nhôø luoân ñaây

Vua thay cai nguïc khoù naøy

Khuyeân lôn hai vò luoân hoaøi chaúng nghe

Chuyeån sang tuø caám coá kìa

Giam trong tuø chaät bôùt thì phaàn côm

Tòch thu heát saùch, giaáy luoân

Ñoùi aên beänh hoaïn cha Phöông qua ñôøi

Coá Phan coøn laïi mình thoâi

Hai möôi thaùng kieáp tuø daøi ñaày löu

Trong tuø Coá hoïc tieáng Laøo

Mong sao coù theå giaûng rao Tin möøng

Coá soaïn cuoán ngöõ vöïng luoân

Tieáng Chaêm giuùp baïn tuø chung vôùi Ngaøi

Moät taùm ba naêm ñeán naøy

Vua Minh Maïng ñöa ngay Coá veà

Nhoát Cam loä laøm giaùo sö

Vua ñem göûi ñeán ngay cho saùu ngöôøi

Thanh nieân hoïc tieáng Phaùp thoâi

Caám truyeàn giaûng ñaïo cho roài hoï ñaây

Cuøng nhôø daäy Ñòa lyù naøy

Vôiù cuøng lòch söû dieãn baøy Myõ, AÂu

Bao phong tuïc taäp quaùn naøo

Cuõng nhö luaät leä cuûa haàu khaép nôi

Gíup vua hieåu AÂu chaâu roài

Vaø leà luaät nöôùc Nhaät thôøi hieän nay

Coá luoân baän roän suoát ngaøy:

“Toâi laøm chöùng toû duøng ngay ñieàu laønh

Ñeå haàu thaéng söï aùc gian.”

Ba naêm Cam loä Coá Phan vui möøng

Ñöôïc daâng Thaùnh leã luoân luoân

Giöõa ñeâm khuya vaéng, daâng xong caát lieàn

Luùc naøy Coá taïm bình yeân

Neå vì roäng raõi thoaùt thaân deã daøng

Nhöng Ngaøi chaúng muoán thoaùt thaân

Sôï Giaùo daân bò khoù khaên vì mình

Moät taùm ba taùm ñeán lieàn

Trieät haï chuûng vieän An ninh luùc naøy

Coá Kim Gíam ñoác nôi ñaây

Troán leân mieàn nuùi vua hay, loâi ñình

Ñoå ñaàu Coá Phan ñoàng tình

Bôûi do thö tín qua lieàn ñoåi trao

Ñem Ngaøi veà Quûang trò mau

Sai quan ñoøn ñaùnh coá haàu naùt tôi.

Nung kìm ñuøi keïp kheùt muøi

Coá luoân cöông quyeát chaúng thôøi nghe theo

Moät taùm ba taùm ñeán naøo

Coá Phan sung söôùng luoân haàu gaëp con

Toâ ma Thieän chuûng sinh luoân

Cha con hoan hæ taï ôn Chuùa Trôøi

Caû hai vui söôùng leo ñoài

Phaùp tröôøng Quûang trò gaàn nôi Nhan bieàu

Coá coi taän maét con yeâu

Can tröôøng vì Chuùa hieán naøo xaùc thaân

Coá Phan vöõng chí theo chaân

Lyù hình voøng coå giaây caêng xieát roài

Coá lieàn nhaém maét lìa ñôøi

Cha con cuøng chuyeán leân nôi Nöôùc Trôøi

Thi haøi hai vò choân roài

Taïi nôi haønh quyeát nuùi ñoài chöùng ñaây

Moät taùm boán baûy caûi ngay

Ñem veà chuûng vieän thöøa sai Phaùp naøy.

LEÃ KÍNH NGAØY 21 THAÙNG 09.

Chuûng sinh Toâ ma Traàn vaên Thieän

1820-1838

Chuù Thieän Trung quaùn queâ höong

Quaûng bình tænh lî goïi luoân teân naøy

Meï cha ñaïo haïnh daäy ñaây

Con neân ngoan ngoaõn ñeå naøy tieáng vang

Chuù Thieän chòu khoù hoïc chaêm

Chöõ nho ñöôïc hoïc chuyeân caàn, thoâng minh

Thieáu nieân muoán thaønh chuûng sinh

Ñi vaøo chuûng vieän nôi mieàn Di loan

Lính lieàn baét gaëp chuù luoân

Thaáy ngöôøi trai treû deã thöông töôûng raèng

Khuyeân raên duï doã deã daøng

Quang lieàn khích leä boû ñaøng oâng cha

Töø laâu theo ñaïo Gia toâ

Chuù tuy beù nhoû nhöng to gan naøy

Chaúng nghe lôøi duï khuyeân ñaây

Quan höùa gaû aùi nöõ ngay cho mình

Khaêng khaêng töø choái ngay lieàn

Saün saøng laõnh chòu cöïc hình khoå ñau

Goâng cuøm ñaùnh ñaäp luoân naøo

Thanh nieân möôøi taùm tuoåi haàu chòu cam

Moät loøng thôø Chuùa vöõng vaøng

Quyeát khoâng quaù khoùa, theo ñaøng cha oâng

Coá Phan cuõng bò tuø chung

Cha con gaãn guõi luoân thöôøng uûi an

Khuyeân raên, giaûi toäi cho luoân

Tinh thaàn beàn vöõng kieân cöôøng tuyeân xöng

AÙn tuyeân Kinh göûi ra luoân

Cha con xöû giaûo chung cuøng vôùi nhau

Phaùp tröôøng ôû taïi Nhan Bieàu

Gaàn thaønh Quaûng Trò daãn naøo ñeán ñaây

Goâng cuøm ñöôïc thaùo ra ngay

Chuù Thieän ñeán tröôùc Coá naøy quì luoân

Coá Phan giaûi toäi ban ôn

Lyù hình troøng coå daây thöøng xieát ngay

Xong roài Coá Phan tieáp ñaây

Lyù hình cuõng xieát coå Ngaøi cheát luoân

Caû hai coân caát hieän tröôøng

Sau thôøi caûi taùng ñem cuøng Paris

LEÃ KÍNH NGAØY 06 THAÙNG 10

Cai ñoäi, Phanxicoâ Traàn vaên Trung

1825-1858.

OÂng Trung Phan xaù queâ höông

Tænh Quaûng trò, Minh Maïng ñöông caàm quyeàn

Gia ñình Coâng giaùo löu truyeàn

Cha oâng binh nghieäp con lieàn theo noi

Trôû thaønh cai ñoäi luoân thôøi

Hai möôi boán tuoåi vaøo ñôøi hoân nhaân

Keát duyeân thieáu nöõ cuøng laøng

Boán con sinh tröôûng soáng ngoan gia ñình.

Cuøng möôøi hai baïn tuø lieàn

Bôûi thi ñuùt loùt chia tieàn khoâng eâm

Vua Töï Ñöùc nhaän ñöôïc tin

Cho luoân taát caû naèm im trong tuø

Quaân Phaùp ñaùnh Cöûa Haøn kia

Vua tha tuø , nhaäp nguõ, giöõ thì Kinh Ñoâ

Nhöng ñoøi boû ñaïo böôùc qua

Chính caây Thaäp giaù ñaët ra treân neàn

Möôøi moät ngöôøi böôùc qua lieàn

OÂng Trung chaúng chòu böôùc, bò ñem giam tuø

“Toâi Coâng Gíao saün saøng ñi

Ra ngay ñaùnh giaëc bieân thuyø gaùc canh

Chöù khoâng boû ñaïo cuûa mình.”

Laïi giam moät thaùng naèm im luoân roài

Ñem ra tra khaûo, ñoøn roi

Raõ rôøi thaân xaùc taû tôi aùo quaàn

Chaúng laøm boû ñaïo ñöôïc luoân

Tröôùc ñem ñi xöû, vôï con daën doø:

“Toâi maø cheát mình chaêm lo

Cho naøo con caùi luoân chu veïn troøn

Ñöøng ñi taùi giaù keát hoân

Heát loøng yeâu meán caùc con chuùng mình.”

Beù Thoâng taùm tuoåi soáng beân

Nghe tin coù lôùp daäy kinh xöù nhaø

OÂng khuyeân baûo con boû cha

“Veà nhaø hoïc boån chaêm lo vaâng lôøi.”

Nhôù ra coøn maéc nôï ngöôøi

Sôï ngöôøi baét vôï con, ñoøi laøm coâng

Vieäc laøm khoå cöïc cho luoân

Con queân ñaïo nghóa neân oâng daën hoaøi:

“Mình lo ñoà ñaïc baùn ngay

Traû cho heát nôï nan naøy cho xong”.

Thaáy oâng luoân doác moät loøng

Khoâng heà boû ñaïo vaãn luoân trung thaønh

Vua Töï Ñöùc aùn leänh ban

Cheùm ñaàu cho keû chaúng vaâng leänh truyeàn

Moät taùm naêm taùm ñieäu lieàn

An hoaø, Hueá phaùp tröôøng ñem xöû roài

OÂng xin lyù hình laáy voâi

Veõ hình Thaùnh giaù ôû nôi coå mình

Chöùng minh oâng maõi trung kieân

Lyù hình theo leänh göôm lieàn vung leân

Ñaàu Ngaøi rôi xuoáng ñaát neàn

Lính treo coïc suoát trieàn mieân ba ngaøy

Môùi cho choân caát luoân ñaây

Thi haøi Ngaøi ñöôc choân ngay nhaø thôø

Hoï Döông sôn giöõ gìn lo

Baûo trì haøi coát sao cho veïn tuyeàn.

LEÃ KÍNH NGAØY 11 THAÙNG 10.

Lm. Pheâroâ Leâ Tuøy

1773-1833.

Cha Tuøy Baèng sôû queâ höông

Gia ñình khaù giaû, huyeän thöôøng tín ñaây

Thieáu nieân cha meï göûi ngay

Chuûng vieän Nam ñònh luoân hoaøi hoïc chaêm

Thoâng minh ñaïo ñöùc khoân ngoan

Thuï phong phoù teá chu toaøn, baøi sai

Giuùp Ñöùc haäu ñeå lo ngay

Vieäc truyeàn giaùo taïi nôi naøy Ngheä an

Sau phong Linh muïc ñaët laøm

Cha phoù ngay xöù Ñoâng thaønh quaûn cai

Roài coi Chaân loäc moät thôøi

Sau laøm chính xöù troâng coi Nam ñöôøng

Cha vui tính, nhieät thaønh luoân

Chu toaøn coâng vieäc chuû chaên moïi ñaøng

Moät taùm ba ba treân ñöôøng

Xöùc daàu beänh nhaân gaàn laøng Thaønh trai

Nhoùm ngöôøi ngoaïi ñaïo baét ngaøi

Noäp cho quan huyeän gaàn naøy Thanh phöông

Gíao daân muoán chuoäc tieàn luoân

Quan baûo Ngaøi nhaän laø lang y naøy

Coøn Ngaøi laïi töø choái ngay

Neân quan ñoùng goâng giaûi ngaøi Ngheä an

Ngaøi luoân vui nhaän moïi ñaøng

Laøm cho heát thaûy ngôõ ngaøng laï thay!

“Toâi khoâng sôï cheát ñeán naøy

Cheát baèng caùch theá naøo ñaây maëc loøng

Treân chaên neäm aám eâm luoân

Coïp voà caù ræa treân soâng ngoøi hoaøi

Hay daàu bò loät da ngay

Hoaëc baèm naùt traêm maûnh naøy ra mau

Toâi khoâng sôï haõi chi ñaâu.”

Saùu möôi tuoåi luaät leà haàu mieãn luoân

Vua Minh Maïng chaúng coù tuaân

Kyù ngay traûm quyeát tuø nhaân tuoåi giaø!

Leã möøng Meï Thieân Chuùa ha

Phaùp tröôøng Quaân ban dieãn ra xöû naøy

Cha Tuøy ñöôïc daãn ñeán ngay

Quaân ban, söûa soaïn aùn naøy thöïc thi

Gíao daân Beùc-na-ñoâ Thu

Xin quan vaøi phuùt ñeå cho cha caàu

Roài oâng laïi tröôùc cuùi ñaàu

Laäy cha boán laäy xin caàu cho con

Ñaùp lôøi cha cuùi laäy luoân

Boán laàn höùa cöù vöõng troâng caäy hoaøi

Veà nôi Thieân Chuùa hoâm nay

Thôøi Ngaøi xin Chuùa ôn naøy xuoáng cho

Lyù hình luoân cöù ñôïi chôø

Döùt hoài chieâng troáng ñaàu cha rôi roài

Thi haøi khaâm lieäm töùc thôøi

Röôùc veà Traøng nöùa moïi ngöôøi caát choân

Sau rôøi haøi coát cha luoân

Veà nôi xöù ñaïo ôû vuøng Yeân duyeân

Sau veà Baèng sôû ñaëït lieàn

Laø nôi queâ quaùn toå tieân cuûa Ngaøi

OÂng Thu laøm chöùng nhieàu ngöôøi

Caàu Ngaøi nhaän ñöôïc ôn trôøi ban cho.

LEÃ KÍNH NGAØY 17 THAÙNG 10.

Lm.Thöøa sai Paris Isidoâroâ Gagelin Kính

1799-1833.

Coá Kính Phaùp quoác queâ höông

Thieáu nieân ñaïo haïnh luoân luoân öôùc nguyeàn

Ñöôïc laøm Linh muïc rao truyeàn

Tin möøng ñaïo Chuùa cho mieàn löông daân

Boán naêm chuûng vieän hoïc haønh

Thöøa sai nhaäp hoäi chính mình hieán daâng

Moät taùm hai moát ñeán laàn

Ñöùc Cha Bình Ñòa phaän Ñaøng Trong ñaây

Truyeàn chöcù Linh muïc cho Thaøy

Luùc naøy Thaøy môùi hai hai tuoåi naøy

Ñaàu thôøi Minh Maïng quaûn cai

Ñaïo coøn deã daõi luoân hoaøi giaûng loan

Baøi sai Coá Kính veà laøm

Giaùo sö chuûng vieän taïi laøng An ninh

Tænh Quaûng trò, cuõng thi haønh

Giaûng rao cho caùc vuøng laân caän naøy

Trong hoaøn caûnh thieáu thoán ñaây

“Moïi nhu caàu thieáu thoán hoaøi, nhöng toâi

Luoân khaúng ñònh töùc thôøi

Trong nôi tuùp leàu tranh nôi choán naøy

Hôn vua nöôùc Phaùp trong ngay

Nôi cung ñieän chính cuûa Ngaøi dieãn ra.”

Daàn daàn Minh Maïng traûi qua

Gaét gao caám Ñaïo daàn daø moïi nôi

An ninh chuûng vieän di rôøi

Baøi sai Coá Kính ñeán Saøi goøn ngay

Quan Leâ vaên Duyeät quaûn cai

Khoâng baøi Coâng giaùo luoân ñaây deã daøng

Coá lo muïc vuï moïi ñaøng

Saøi goøn, Baø ròa daãn ñöôøng chuûng sinh

Lai thieâu muïc vuï tieáp lieàn

Vua Minh Maïng trieäu veà Kinh mau naøy

Ñöùc Cha Töø, Coá Kính ñaây

Vaø cha Phöông nöõa giöõ hoaøi moät nôi

Ñeå xoa dòu noùi ra lôøi:

Vua phong quan chöùc, caùc Ngaøi choái mau

Quan Leâ vaên Duyeät xin naøo

Buoäc loøng phaûi traû laïi haàu veà ñaây

Coá Kính veà taïi Ñoàng nai

Vuõng taøu, Luïc tænh vaø naøy Haø tieân

Chaêm lo daân Chuùa khaép mieàn:

Daân Chaøm Bình thuaän, tieáp lieàn Cao mieân

Caùc daân toäc naøy ít tin

Nhöõng ñieàu coá daäy trieàn mieân thaùng ngaøy

Moät taùm hai chín boû ngay

Trôû veà daäy chuûng vieän naøy Lai thieâu

Ñöùc Cha Töø laïi ñaët naøo

Laøm Cha Chính mieàn Trung rao giaûng truyeàn

Ngaøi ra caùc tænh: Phuù yeân

Bình ñònh, Quaûng ngaõi ñeán lieàn caùc nôi

Giaûng truyeàn daäy doã mau roài

Cöû haønh Bí tích cuøng thôøi giaûng rao

Minh Maïng caám ñaïo gaét gao

Nhieàu ngöôøi khuyeân taïm veà naøo queâ höông

Nhöng Ngaøi chaúng coù nghe luoân

Thaáy tìm baét tín höõu cuøng khaép nôi

Göûi thö Giaùm muïc ngoû lôøi:

Xin ñaàu thuù ñôõ moïi ngöôøi Giaùo daân

Ñöùc Cha thuaän, Ngaøi thi haønh

Huyeän Boàng sôn noäp mình laøm chöùng nhaân

Moät taùm ba ba ñeán luoân

Giaûi veà Kinh toáng nguïc chung caùc Ngaøi:

Coá Phan, cha Phöông hieän naøy

Khoâng tra khaûo, bieát caùc Ngaøi chaúng theo

Böõa kia ñieäu Coá ñi mau

Ñeán khu ngoaïi oâ Baõi daâu phaùp tröôøng

AÙn rao choác choác vang luoân

“Taây döông Ñaïo tröôûng thoâng thöôøng giaûng rao

Ñaïo Gia toâ khaép nôi naøo

Treân queâ höông ñaát nöôùc haàu chuùng ta

Neân tuyeân aùn xöû giaûo cho”

Coá luoân vui veû tieán ra phaùp tröôøng

Quøi caàu nguyeän phuùt giaây xong

Lyù hình troùi Coá vaøo luoân coïc naøy

Troøng daây vaøo coå luoân ñaây

Coät vaøo hai coïc saün ngay ñôïi hoaøi

Leänh ra thöù nhaát caàm daây

Leänh sau keùo thaét coå Ngaøi, truùt hôi!

Moät thaøy Giaûng ñeán caáp thôøi

Xin thi haøi caát choân nôi gia ñình

Phuû cam daân hieán ñaát lieàn

Ba ngaøy vua baét quaät leân khaùm roài

Sau cho choân laïi cuøng nôi

Baét daân laøng giöõ canh, coi chu toaøn.

LEÃ KÍNH NGAØY 23 THAÙNG 10.

Quaân nhaân, Phaoloâ Toáng vieát Böôøng

1773 –1833.

Só quan teân Toáng vieát Böôøng

Phuû cam queâ quaùn toâng ñöôøng soáng sinh

Ngöôøi ñaøy can ñaûm nhieät tình

Vua Minh Maïng caát nhaéc thaønh só quan

Döôùi quyeàn quaûn naêm chuïc quaân

Vua sai chieán ñaáu, giaëc tan trôû veà

Vaøo chuøa taï leã troïn beà

OÂng Böôøng chaúng chòu laøm kìa theo vua

Vua lieàn noåi giaän ngay cho

Caát quyeàn caát chöùc thaûi ra veà vöôøn

Naêm sau baét laïi tuø luoân

Khaûo tra eùp boû ñaïo ñuôøng Gia toâ

Baét ñaïp Thaùnh gía böôùc qua

Cöïc hình chòu laõnh chaúng thaø giaùm ñaâu

Thaø raèng chòu cheát cheùm ñaàu

Toû loøng meán Chuùa luoân naøo hieán thaân

Ñaàu ngaøi bò chaët treo treân

Neàn nhaø thôø Phöôøng Ñuùc daân qua nhìn

Thi haøi giaùo höõu ñem leân

Phuû cam choân caát giöõ gìn kính toân.

LEÃ KÍNH NGAØY 24 THAÙNG 10.

Cai ñoäi, Giuse Leâ ñaêng Thò

1825 –1860.

OÂng Thò sinh quaùn Keû vaên

Cha laøm cai ñoäi ngheà ngaønh binh ñao

Caäu con khi lôùn leân naøo

Theo ngheà cha cuõng böôùc vaøo nghieäp binh

Ñöôïc thaêng chöôûng veä giöõ gìn

Quaân nhaân Haø tónh vaøo mieàn Ngheä an

Nôi ñaây laäp nhieäp laâu naêm

Gia ñình chung soáng chu toaøn vôï con.

Töï Ñöùc baùch haïi ngaët luoân

Caùc quaân nhaân coù ñaïo Coâng gíao naøy

Phaûi töø boû ñaïo mình ñaây

Caùc quan binh lính truaát ngay chöùc quyeàn

Ai khoâng boû khaéc chöõ lieàn:

“ Taû ñaïo” vaøo maù, roài ñem löu daày”

Theo lôøi Traán thuû khuyeân ñaây

OÂng laøm ñôn göûi leân ngay xin veà

Ñöôïc quan chaáp nhaän töùc thì

OÂng veà queâ vôï con kìa Ngheä an

Coù ngöôøi toá caùo leân quan

OÂng cuøng bò baét, Gíao daân maáy ngöôøi

Gæai veà nôi Quaûng trò roài

OÂng luoân nhaän chính mình cai ñoäi naøy

Vaø laø ngöôøi tín höõu ñaây

Ba möôi moát ngöôøi ñeán ngay nôi toaø

Ba ngöôøi boû ñaïo dieãn ra

Moät ngöôøi tha bôûi vì giaø yeáu ñaây

Möôøi ngöôøi bò thích chöõ naøy

“Taû ñaïo” vaøo maù ñem ngay ñi ñaøy

Möôøi baûy ngöôøi töû hình ñaây

OÂng Ñoäi Thò xöû giaûo naøy aùn tuyeân

Taát caû phaûi giaûi veà lieàn

Taïi Kinh ñoâ Hueá giam theâm ñôïi chôø.

Vieát thö göûi vôï ôû nhaø:

“Chuùng ta khoâng gaëp nhau ha, maëc daàu

Chuyeän gì xaåy ñeán cho naøo

Chuùng ta vaãn meán thöông nhau maõi hoaøi.

Anh luoân nhôù ñeán em ñaây

Vaø cuøng con caùi moãi ngaøy ñôøi anh!”

Khaûo tra ñaùnh ñaäp baïo taøn

OÂng luoân vaãn cöù trung thaønh nieàm tin

An hoaø phaùp tröôøng daãn leân

Laõnh ôn hoaø giaûi cuûa Linh muïc roài

OÂng keâu lôùn tieáng nhöõng lôøi:

“Vaïn phuùc, vaïn phuùc cho toâi ôû ñôøi

Hoâm nay ñöôïc töû ñaïo roài!”

Lyù hình quaán sôïi daây nôi coå naøy

Leänh truyeàn hai phía keùo ngay

OÂng Thò taét thôû hoàn bay thaúng trôøi

Phuû cam tín höõu ñeán nôi

Thi haøi nhaän laáy veà roài caát choân

Haøi coát Ngaøi hieän giöõ luoân

Doøng Chuùa Cöùu Theá löu toàn quaûn coi.

LEÃ KÍNH NGAY 28 THAÙNG 10.

Lm. Gioan Ñaït

1765-1798.

Cha Ñaït sinh taïi Kheâ caàu

Boá thôøi maát sôùm meï chieàu yù con

Caäu xin daâng hieán Chuùa luoân

Cha Loan xöù Ñoàng chuoái troâng coi naøy

Möôøi taùm tuoåi caäu xin ngay

Vaøo trong chuûng vieän nôi ñaây hoïc haønh

Roài ra giuùp xöù giaûng loan

Naêm ba ba tuoåi thaøy laøm cha luoân

Haûo nho xöù ñeán troâng nom

Cha nhieàu nhaân ñöùc, soáng trong khoù ngheøo

Chu toaøn boån phaän ñöôïc trao

Ñöùc Cha, caùc Coá heát naøo meán thöông

Lôøi cha giaûng haáp daãn luoân

Loøng ngöôøi thuyeát phuïc moïi ñöôøng leõ ñaây

Laøm Linh muïc saùu thaùng nay

Vua Caûnh Thònh caám ñaïo hoaøi gaét gao

Cha leân röøng troán aån naøo

Tình hình laéng dòu xuoáng haàu thaêm daân

Moät hoâm thaùnh leã cöû haønh

Leã nghi an taùng Gíao daân taïi nhaø

Leã xong lính aäp baét cha

Ngöôøi ta ñöa daãn thoaùt ra ngaû ngoaøi

Lính thu ñoà leã caû roài

Baét Truøm Môùi, Giaùo daân, ñoøi chæ nôi

Cha ñang aån troán töùc thôøi

“Bieát toâi coù theå troán roài thoaùt mau

Nhöng anh em seõ khoå ñau!

Neân ra ñaàu thuù nhaän bao khoå hình

Giaùo daân ñònh chuoäc cha lieàn

“Ñeå toâi vaâng yù Chuùa Treân ñònh roài

Anh em ôû laïi ñaây thoâi

Kieân trung giöõ ñaïo luoân thôøi vöõng tin

Nguyeän caàu toâi ñöôïc trung kieân

Can tröôøng beàn vöõng trieàn mieân ñeán cuøng”

Cha cuøng vôiù tín höõu luoân

Phaûi ra toaø aùn, mang goâng xích xieàng

Anh vua Caûnh Thònh eùp lieàn

Böôùc qua Thaùnh giaù ñaët treân ñaát neàn

Vôùi bao ñoøn voït lieân mieân

Cuõng khoâng chòu ñaïp chaân leân aûnh hình

Tröôùc khi ñi xöû cha khuyeân :

“Laø Ki toâ höõu anh em vaâng lôøi

Chuùng ta giöõ luaät vua roài

Nhöõng ñieàu hôïp lyù nhöng thôøi luoân ñaây

Phaûi toân troïng luaät Chuùa naøy.”

Môiù ba ba tuoåi, chöa ñaày moät naêm

Laøm Linh muïc vôùi chöùng nhaân

Ñaàu rôi maùu chaåy hieán daâng Chuùa trôøi

Thi haøi ñöôïc caát choân roài

Nhaø thôø Phuùc nhaïc choán nôi giöõ gìn.

LEÃ KÍNH NGAØY 01 THAÙNG 11.

Gm.Doøng Ña minh Jeâroânimoâ Hermosilla Lieâm (Voïng)

1800 –1861

Ñöùc Cha Lieâm Taây ban Nha

Nhoû thôøi theo hoïc caùc cha thuoäc doøng

Goïi teân Bieån ñöùc, öôùc mong

Sau naøy xin nhaäp vaøo luoân tu haønh

Thôøi naøy ñaát nöôùc chieán chinh

Caùc doøng khoâng ñöôïc nhaän thanh nieân vaøo

Sau naøy caäu tôùi xin naøo

Ñòa phaän thuoäc Ña minh haàu quaûn coi

Laõnh tu phuïc möôøi chín tuoåi

Nöôùc Taây ban Nha coù noåi loaïn ñaây

Tu vieän bò giaûi taùn ngay

Taøi saûn Gíao hoäi thu naøy heát luoân

Ba naêm thaøy phaûi ñaàu quaân

Vua Pheùc nan ñoâ quyeàn haønh hoài thaâu

Thaøy vaøo nhaø taäp tieáp mau

Moät taùm hai boán vôùi naøo laù thö

Ma ní la göûi ñeán cho

Keâu môøi quaûng ñaïi ñi xa loan truyeàn

Möôøi moät thaøy, vôùi thaøy Lieâm

Cuøng nhau tình nguyeän sang mieàn Vieãn Ñoâng

Möôøi hai tu só ñi luoân

Ñeán Ma ní la phuïc tuøng Beà Treân

Moät taùm hai saùu thaøy Lieâm

Thuï phong Linh muïc roài xin ñi lieàn

Vieät nam ñaát nöôùc loan truyeàn

Töø Ma cao xuoáng thuyeàn vôùi luoân

Ba thöøa sai Phaùp ñi chung

Baéc phaàn caäp beán ñeán cuøng Coá Chieâu

Ñang laø Coá Chính hieän naøo

Ñöùc Cha Y saùng hoâm sau gaëp ngaøi

Ñöùc Cha sung söôùng thoát lôøi:

Ñaây laø öôùc voïng cuûa toâi deán roài

Töø ñaây teân Voïng goïi Ngaøi

Coá theo tieáng Vieät hoïc vaøi thaùng xong

Môùi ba möôi tuoåi hoaø ñoàng

Gíao daân, keû ngoaïi moät loøng meán thöông

Möôøi moät naêm chính: linh hoàn

Moïi haønh ñoäng Ñòa phaän doøng Ña minh

Bôûi vì sau thö cha vieân

Göûi Ñöùc Cha, boán cha lieàn noåi leân

Côn gioâng baùch haïi döõ lieàn

Hai Ñöùc Cha vôùi nhieàu Linh muïc naøy

Bò baét gieát heát caû ñaây

Moät thö göûi Coá Voïng nay trôû thaønh:

‘Truøm Voïng” baát cöù ai laàn

Heã tìm baét ñöôïc möôøi ngaøn thöôûng cho

“Thaân ngöôøi cao lôùn thaät to

Muõi daøi raâu raäm, maét lô xanh naøy

Nöôùc da traéng treûo luoân ñaây

Maët maøy vuoâng vöùc coi hoaøi phöông phi.”

Nhieàu laàn vaây baét Coá kìa

Nhöng Ngaøi chaïy thoaùt khoûi nguy baét naøo

Coù laàn kyø laï laøm sao!

Taïi leàu ñònh baét, thaáy ñaâu trong phoøng

Goïi ñoàng ñoäi ñeán baét luoân

Khi vaøo chaúng thaáy, phoøng khoâng nhö thöôøng

Coá ngoài caàøu nguyeän sau muøng

Chuùng nhìn ra thaáy laõo oâng beân ngoaøi

Coù raâu raäm, chaïy ra ngay

Ñeå maø baét laáy, trong naøy Coá bay

Coù laàn Toång ñoác trong tay

Ghe thuyeàn taùm traêm lính vaây baét Ngaøi

Boãng gioâng toá noåi to ngay

Hai thuyeàn chìm ñaém cheát vaøi só quan.

Moät laàn thö baùo caùo daâng

Beà Treân Gíam tænh truyeàn loan moïi mieàn

Theá giôùi khaâm phuïc Vieät nam

Gíao Hoaøng khích leä hoäi baøn Maät cô

Lieäu vieäc Phong Thaùnh ngay cho

Caùc vì Töû ñaïo baáy giôø Vieät nam.

Thôøi Thieâu Trò laéng dòu hôn

Coá Lieâm laøm Giaùm muïc luoân ñieàu haønh

Thay Ñöùc Cha Y vaõng sinh

Laàn veà Vónh trò ñeå truyeàn chöùc ñaây

Ñöùc Cha Lieâu aåân nôi naøy

Maät tin Toång ñoác ñeán vaây baét laàn

Coá lyù cuøng vôùi Coá Nhaân

Nhôø quan Phaùp aùp löïc tha luoân hai Ngaøi.

Hai ngaøy sau Coá Lieâm ñaây

Haûi döông khôûi söï ñi ngay vôùi cuøng

Vaøi ngöôøi tín höõu daãn ñöôøng

Ngaøy ñi aån luùp ñeâm tröôøng laàn ñi

Lính vaây choát heát tö beà

Duøng tieàn hoái loä quan kìa cho luoân

Caûi trang quaàn aùo boâi buøn

Caàm ñuoâi ngöïa chaïy nhö phöôøng baøy toâi

Ñeå qua caùc traïm loït roài

Ñeán nôi Vónh trò tìm nôi Ñöùc Thaøy

Ñeå roài phong chöùc cho ngay

Töø ñaây teân Voïng goïi Ngaøi laø Lieâm.

Voäi vaøng tìm caùch veà lieàn

Chính nôi Giaùo phaän trieàn mieân ñieàu haønh.

Luùc naøy taïm ñöôïc yeân haøn

Caùc nhaø thôø taùi thieát laàn laïi thoâi

Nöõ tu vieän, nhaø Chuùa Trôøi

Söûa sang trôû laïi taïm thôøi bình an

Tröôøng La tinh taïi Nam am

Thaàn hoïc Myõ ñoäng ñöôïc laàn döïng neân

Möôøi taùm boán boán ñeán lieàn

Leã kính Thaùnh Toå Ña minh laäp doøng

Caùc cha, tu só, giaùo daân

Veà Nam am taùm ngaøy Maàng leã ñaây

Hoïp nhau chia seû luoân ngay

Ñöùc Cha daâng leã nghi naøy ñaët teân

Laø” LEÃ ÑAÀU DOØNG” haèng nieân

Giaùo phaän phaùt trieån trieàn mieân theâm vaøo

Moät taùm boán taùm ñeán naøo

Ñöùc Cha xin Toaø Thaùnh haàu chia ra

Ñòa phaän Trung Ñöùc Cha Gia

Ñöùc Cha Lieâm Gíao phaän kìa mieàn Ñoâng.

Cuoái thôøi Töï Ñöùc ban luoân

Chieáu chæ caám ñaïo ngaët hôn heát naøy

Ñöùc Cha Lieâm hoïp laïi ngay

Quyeát ñònh phaân hai thöøa sai ra naøo

Moät phaàn ñeán ôû Ma cao

Phaàn kia coøn laïi ôû haàu Vieät nam

Chuûng vieän Keû moát tan ñaøn

Ñöùc Cha ñeán Ñöùc thoï aån thaân ít ngaøy

Coù thaøy Khang ôû caïnh Ngaøi

Xuoáng thuyeàn ñeán Haûi Döông vaøi ngaøy ñaây

Ñoàng thôøi gaëp ñöôïc caû hai

Ñöùc Cha Vinh, Coá Bình, Ngaøi haøn huyeân

Chia thay xa caùch trieàn mieân

Ñöùc Cha, thaøy Khang aån mình taïi ngay

Nhaø oâng Tröông Bính maáy ngaøy

Con trai giaän boá toá hoaøi meï cha

Chöùa Taây döông aån trong nhaø

Ñoäi Baèng ñem lính ñeán ñaø baét ngay

Veà Haûi Döông cuõi nhoát naøy

Ngaøi coøn khuyeân daïy con trai Ñoäi Baøi

Theo cuøng töû ñaïo vôùi Ngaøi

Chieàu hai saùu thaùng möôøi ñaây baét lieàn

Ñöùc cha Vinh vôùi Coá Bình

Xuoáng thuyeàn ñeán Haûi Döông vaøi ngaøy ñaây

Theá laø ba cuõi ñaët beân nhau naøo

Haân hoan sung söôùng bieát bao

Cuøng nhau döôùi theá, trôøi cao ñoàng haønh

Phaùp tröôøng Naêm Maãu hoäi ñònh

Naêm traêm binh lính röôùc lieàn tôùi nôi

Cuõi tre roäng môû ra roài

Ba ngöôøi tieán tôùi coïc nôi coät mình

AÙn ñem coâng boá ñoïc leân

Ba hoài chieâng troáng ñaàu lieàn lìa rôi

Beán ñoø Haøn choán ñaàu phôi

Giaùo daân traùo cuû chuoái coi thay ñaàu

Ñem veà Yeân Daät cho mau

Sau ñem an taùng nôi naøo Thoï Ninh

Cuoái cuøng röôùc ñeán ngay lieàn

Thaùnh ñeàn Töû ñaïo taïi mieàn Haûi Döông

LEÃ KÍNH NGAØY 01 THAÙNG 11

Gm.Valentinoâ Berioâ Ochoa Vinh

1827-1861.

Ñöùc Cha Vinh, Taây Ban Nha

Toäc doøng quyù phaùi, sinh ra laïi ngheøo

AÛnh höôûng cha meï phaàn nhieàu

Gioáng cha kieân nhaãn caàn cuø laøm aên

Nhö meï ñaïo ñöùc chuyeân caàn

Haøng ngaøy oâm aáp moäng daâng hieán mình

Laøm Linh muïc ñeå lo chuyeân

Ra ñi truyeàn giaùo taïi mieàn xa xaêm

Cha thöôøng ñi ñeán ñeå laøm

Cho doøng nöõ Ña-minh gaàn nhaø ñaây

Caäu ra vaøo giuùp leã naøy

Vôùi cha linh höôùng doøng hay truyeän troø

Keå cho nhöõng chuyeän nôi xa

Töø ñaây öôùc muoán daàn daø ñi tu

Möôøi taùm tuoåi chuûng vieän voâ

Beà treân, baïn hoïc, Giaùo sö meán cuøng

Moïi ngöôøi ñeàu thaáy caäu luoân

Hoïc chaêm ñöùc haïnh luoân döôøng saâu xa

Ba naêm trieát hoïc traûi qua

Heø veà thaêm vieáng meï cha yeáu giaø

Xin Beà treân ngoaïi truù nhôø

Giuùp gia ñình ñôõ meï cha moät thôøi

Sau cha giaùo ñeà xuaát lôøi

Cho thaøy chòu chöùc nhoû roài ñaët leân

Laøm linh höôùng phuï khuyeát nhieàu

Thaät laø hieám thaáy bôûi xem roõ thaøy

Laàn laàn laõnh caùc chöùc ñaây

Trôû neân Linh muïc trong tay ñuû quyeàn

Hai naêm taän tuïy trieàn mieân

Chöùc vì linh höôùng lo chuyeân daét dìu

Chuûng sinh chuûng vieän heát naøo

Cha luoân oâm moäng ngaøy haàu beù thô

Laøm Linh muïc ñeán taän xa

Cha ñi tôùi doøng Roâ sa nôi naøy

Xin vaøo nhaø Ña minh daây

Tôùi Ma ní la sau naøy ba naêm

Ñeå roài ñi ñeán Vieät nam

Moät taùm naêm taùm taän ñaøng tôùi nôi

Coá: Hoaø, Vinh, Hieån ba ngöôøi

Gaëp cha chính Nam, cuøng thôøi Ñöùc Cha

Kieân lao ñang aån baáy giôø

Ñöùc Cha An Töû ñaïo qua môùi roài

Ñöùc Cha Xuyeân hieän ñöông thôøi

Gía cao ñöôïc daët tìm toøi baét ñaây

Coá Vinh môùi ñeán nôi naøy

Ngöõ ngoân chöa thaïo vieäc hoaøi chöa quen

Taøi naêng nhaân ñöùc saün lieàn

Ñöùc Cha Xuyeân vôùi naêng quyeàn ñaêït leân

Giaùm muïc phoù keá tieáp lieàn

Ñieàu haønh keá vò chuû chieân qua ñôøi

Leã nghi phong chöùc taïi nôi

Nhaø truøm Chi, Ninh cöôøng thôøi dieãn ra

Trong ñeâm chính ngaøy möôøi ba

Ñöùc Cha Xuyeân chuû phong cho chính ngaøi

Coá Hoaø, Hieån phuï phong ñaây

Roài hai Giaùm muïc,vôùi hai Coá naøy

Leân Quaàn coáng ôû ít ngaøy

Quan quaân Nam ñònh tin hay vaây lieàn

Ñöùc Cha Vinh chaïy mau chaân

Sang Traø luõ ñöôïc thoaùt thaân vui möøng

Ñöùc Cha Xuyeân ñeán Thoân ñoâng

Roài Kieân lao bò baét luoân töùc thì

AÙn tuyeân ñem xöû laêng trì

Ñöùc Cha Vinh gaùnh naëng neà quaûn troâng

Ñöùc Cha troán xuoáng Haûi döông

Laø nôi baùch haïi nheï hôn luùc naøy

Roài Ngaøi ñeán Cao xaù ñaây

Ñöùc Cha Lieâm, Coá Bình nay aån hoaøi

Ít laâu ngaøi ñeán aån ngay

Vöôøn anh Thaêng ôû laøng naøy Höông la

Anh Thaêng Ñaøo moät haàm to

Ñuû Ngaøi truù aån ngay cho laâu daøi:

“Giaùm muïc haàm truù” goïi hoaøi

Moät laàn duy nhaát ñôøi Ngaøi chuû chaên

Ra ngoaøi haàm truù vieáng thaêm

Keû meøn vôùi Coá Hoaø ñang nôi naøy

Hai Ngaøi tuyeân theä döïng xaây

Thaùnh ñöôøng MeïVoâ Nhieãm ñaây kính Ngaøi

Töùc laø Ñeàn thaùnh Phuù nhai

Gíao phaän nhaän Meï quan Thaày maõi luoân

Coá Hoaø, Giaùm muïc tieáp ñöôøng

Laø ngöôøi thöïc hieän lo coâng trình naøy

Ñöùc Cha Vinh trôû veà ngay

Höông la haàm truù ôû ñaây vôùi cuøng

Ñöùc Cha Hy Giaùo phaän Ñoâng

Saùu thaùng Ñöùc Cha Hy ñi nöôùc ngoaøi

Coøn Ngaøi cöù ôû haàm naøy

Ñieàu haønh Giaùo phaän keùo daøi ba naêm

Ngaøi caàu nguyeän vieát thö thaêm

Boán thaøy chuûng vieän vôùi Lang Thö naøy

Laø ngöôøi Cao xaù giuùp Ngaøi

Vaên thö sao cheùp chuyeån tay khaép cuøng

Chuûng sinh vaãn daäy doã luoân

Chaêm lo Giaùo phaän cho töông lai naøy.

Vua Töï Ñöùc chieáu chæ ngay

Truyeàn ñem phaân saùp luoân hoaøi khaép nôi

Höông la chaúng theå yeân roài

Ñöùc Cha Vinh, Coá Bình rôøi choán luoân

Xuoáng thuyeàn ñi ñeán Haûi döông

May gaëp Ñöùc Cha Lieâm ñöông baáy giôø

Caùc Ngaøi troø chuyeän nhoû to

Roài chia tay töôûng ñi xa maõi kìa

Ñöùc ChaVinh tieáp tuïc ñi

Tôùi nhaø ngoaïi giaùo ôû thì thôøi gian

Töôûng ñaây che chôû vöõng vaøng

Khoâng ngôø chaùu noù baùo quan baét lieàn

Hai Ngaøi nhoát cuõi trieàn mieân

Giaûi veà tænh lî ñeå tuyeân aùn naøy

Haûi döông tænh lî nôi ñaây

Vaø roài ba cuõi ñaët hoaøi beân nhau

Ñöùc Cha Lieâm baét hoâm naøo

Nay hai vò nöõa cuõng vaøo cuõi tre

Phaùp tröôøng Naêm maãu tôùi kia

Ba ñaàu rôi xuoáng theo thì troáng chieâng

Thi haøi caùc vi choân lieàn

Sau ñem caûi taùng Thoï ninh giöõ gìn.

Ñôøi Ñöùc Cha Hieån ñaõ ñem

Coát Ñöùc Cha Vinh veà beân queâ nhaø.

LEÃ KÍNH NGAØY 01 THAÙNG 11.

Lm. Pheâroâ Almatoâ Bình

1831 –1861.

Coá Bình ngöøoi Taây ban Nha

Cha ngheà y só trong nhaø an vui

Coâ em gaùi nhaäp tu roài

Baùc laøm Linh muïc laø ngöôøi chuyeân moân

Giaûi toäi khaép giaùo phaän luoân

Töø thô aáu ñaõ öôùc mong tu trì

Möôøi laêm tuoåi ñöôïc göûi ñi

Vaøo nôi chuûng vieän chuyeân chu hoïc haønh

Coù cô hoäi bieát tin loan

Tænh doøng Maân coâi taän ñaøng Vieãn Ñoâng

Chuyeân di truyeàn giaùo daân löông

Töø ñaây loøng trí caäu thöôøng öôùc ao

Ñöùc Cha khuyeán khích cho naøo

Thaøy Bình ñaõ ñeán xin vaøo doøng ngay

Laõnh tu phuïc khaán tuyeân naøy

Moät taùm boán chín ñi ngay xa nhaø

Sang thuû ñoâ Ma ní la

Tieáp luoân thaàn hoïc mau cho maõn roài

Moät taùm naêm boán töùc thôøi

Thuï phong Linh muïc baøi sai giaûng truyeàn

Cho daân toäc Vieät nieàm tin

Môùi sang Coá laáy teân Bình goïi danh

ÔÛ Ñoâng xuyeân vôùi Nam am

Sau chuûng vieän Keû moát laàn thôøi gian

Vôùi cha Nghóa hoïc tieáng taêm

Roài coi xöù Thieát nham hôn naêm trôøi

Coá luoân ñau yeáu trong ngöôøi

Neân bao thöû thaùch cuoäc ñôøi giaûng loan!

Baùch haïi lieân tieáp roäng lan

Coá ñaây cöù phaûi aån thaân hoá haàm

Ñöùc Cha quyeát ñònh chia phaân

Thöøa sai phaân nöûa ñeán laàn Ma cao

Ñeå daønh döï tröõ mai sau

Coá Bình tình nguyeän ôû haàu Vieät nam

Chieáu chæ phaân saùp caùc laøng

Giaùo só chaúng theå aån thaân nôi naøo!

Coá Bình rôøi Thieát nham mau

Roài sang Keû neâ ñeå vaøo Thoï ninh

Xuoáng thuyeàn vôùi Ñöùc Cha Vinh

Doïc theo doøng soâng Thaùi bình, Haûi döông

Gaëp Ñöùc Cha Lieâm thaøy Khang

Roài ñi troán chaïy daëm ñöôøng xa xa

Ñöùc Cha Lieâm bò loä ra

Quan quaân baét ñöôïc ñem ñaø Haûi döông

Ñöùc Cha Vinh, Coá Bình luoân

Soâng ngoøi khoù troán leân ñöôøng tìm nôi

Giaùo daân giôùi thieäu moät ngöôøi

Hai Ngaøi tôùi aån töùc thôøi nhaø oâng

Nhöng ñöùa chaùu ñeán baùo luoân

Cho quan quaân bieát vaây luøng baét ngay

Cuõi tre boû nhoát hai Ngaøi

Giaûi veà tænh lî nôi naøy Haûi Döông

Laïi gaëp Ñöùc Cha Lieâm luoân

Böõa kia bò baét coøn ñang nhoát hoaøi

Toång ñoác Ñình Taân ñeán ñaây

EÙp quan Haûi Döông tuyeân ngay aùn roài:

Leänh ra traûm quyeát töùc thôøi

Coá Bình môùi coù ba möô i tuoåi ñôøi

Thi haøi caùc vò choân nôi

Thoï Ninh xöù ñaïo troâng coi giöõ gìn

Coá Bình caáp thuû hieän tình

KÍnh toân ôû taïi queâ mình sinh ra

LEÃ KÍNH NGAØY 03 THAÙNG 11.

Lm. Thöøa sai Paris Pheâroâ Phanxicoâ Neùron Baéc

1818-1860.

Coá Baéc Phaùp quoác queâ nhaø

Con thöù naêm gia ñình ñaø chín con

Thieáu nieân caäu vaát vaû luoân

Ñöôïc ñi hoïc phaûi ra ñoàng chaên nuoâi

Nhieàu aûnh höôûng xaáu nhaäp ngöôùi

Naêm möôøi baåy tuoåi ñoåi ñôøi vì do

Möôïn saùch ñaïo ñöùc ñoïc voâ

Nhaän ngay tieáng Chuùa goïi cho chính mình

Töø ñaây cuoäc soáng xoay lieàn

Toát laønh hôn tröôùc trieàn mieân ñoåi chieàu

Naêm möôøi chín tuoåi xin tu

Ñöôïc vaøo chuûng vieän chuyeân chu hoïc haønh

Saùu naêm Ñaïi chuûng vieän laàn

Hoäi thöøa sai Paris vaøo laøm thaønh vieân

Moät taùm boán taùm tieáp lieân

Thuï phong Linh muïc sai mieàn Vieãn Ñoâng

Tôùi Vieät nam giaûng Tin möøng

Öôùc mong Ngaøi ñeán ñaây khoâng trôû veà.

Ñöùc Cha Lieâu caét Ngaøi ñi

Ñeán nôi Keû vónh hoïc kìa ngöõ ngoân

Ñaët teân Ngaøi goïi Baéc luoân

Baøi sai ñeán xöù Kim sôn Ninh bình

Daët laøm Giaùm ñoác Trieàn mieân

Moät traêm naêm chuïc, chuûng sinh daäy truyeàn

Dòch saùch toaùn hoïc lieân mieân

Cho caùc chuù nhoû lo chuyeân hoïc haønh

Ñaïi chuûng sinh daäy lo chaêm

Hoïc thaàn hoïc trieát hoïc thaønh gioûi giang

Coù laàn Coá bò baét giam

Ñöùc Cha chuoäc laïi veà laàn, ñöôïc tha

Moät taùm naêm taùm dieãn ra

Coá coi boán xöù ôû kìa Sôn taây

Vôùi möôøi saùu ngaøn daân ñaây

Laàn hai bò baét chuoäc ngay tha veà

Baèng ba traêm laïng baïc kìa

Quan heä vôùi Phaùp xaáu ñi ra lieàn

Vua Töï Ñöùc leänh trieàn mieân

Caám ñaïo gay gaét moïi mieàn dieãn ra

Coá Baéc laån troán traûi qua

Thoân laøng, röøng nuùi chaúng nhaø truù chaân

Coù khi laïc caû Giaùo daân

May daân Taï Xaù kieám laàn tìm ra

Chaùo ñem tieáp söùc cho cha

Bôûi vì meät moûi cuõng ñaõ thieáu aên

Roài ñöa ñeán Yeân Taäp laàn

Giaùo daân sôï, daãn cha leân nuùi ñoài

Moät oâng giaø ôû vôùi Ngaøi

Trong nôi nhaø laù moãi ngaøy naém côm

Thöùc aên duy nhaát huõ töông

Ñoâi khi caø muoái ñem leân tieáp Ngaøi!

Baét luøng moãi luùc gaét gay

Cha thay ñoåi choã traùnh hoaøi loä ra

Ba thaùng laøng Suoàng traûi qua

Trong nhaø ngoaïi giaùo chuû ta toát laønh

Ñeáu Chieâu ÖÛng, phaûi chaïy nhanh

Sang Ru-Bô, aån nhôø gaàn thaùng ñaây

Veà Yeân Taäp, Taï Xaù naøy

Nôi ñaây bò baét tuø ngay töùc thì

Bôûi teân Luyeän, baïc thua kìa

Traêm quan nôï Lyù tröôûng thôøi böõa thua

Daãn quaân lính ñeán vaây nhaø

Cuûa baø Truaät baét Coá ñaø aån ñaây

Cha xöù Yeân Taäp lieàn sai

Ngöôøi ñem tieàn chuoäc, quan naøy khoâng tha

Laáy tieàn höùa noùi raèng laø

Baét ngoaøi ñoàng, chaúng phieàn haø ai ñaâu!

Caû Sôn Taây ngaïc nhieân naøo

Coá hai möôi moát ngaøy haàu khoâng aên!

Coi nhö thaàn soáng hieän ñang

Nhoát ngay trong cuõi tre döôøng nôi ñaây

Ñeå laâu daân chuùng tin hoaøi

Neân xin vua traûm quyeát ngay mau roài

Sôn Taây, phaùp tröôøng tôùi nôi

Coá xin côûi troùi goâng cuøm vaãn mang

Coá quì moät laùt taï ôn

Döùt hoài chieâng troáng Coâ luoân rôi ñaàu

Cha Ñoä xöù Baéc loä mau

Nhôø ngöôøi ngoaïi giaùo xin naøo xaùc thaân

" Toäi nghieäp oâng Coá xa xaêm

Khoâng ai thaân thieát lo phaàn caát choân

Toâi laøm phöôùc ñeå laáy ôn

Cho con chaùu maõi sau luoân höôûng nhôû"

Ba ngaøy cha Ñoä laéng lo

Caøi veà nhaø xöù ñeå maø caát choân

Ñaàu Coá bò neùm xuoáng soâng

Moø tìm chaúng thaáy ôû luoân nôi naøo!

LEÃ KÍNH NGAØY 05 THAÙNG 11.

Lm. Doøng Ñaminh, Ña minh Haø troïng Maäu

1794 -1858.

Cha Maäu sinh taïi Phuù nhai

Queâ Thaùnh Duï,Thaùnh Ñaït ñaây cuøng laøng

Meï cha saên soùc nuoâi chaêm

Cho con nhö chuùng baïn aên hoïc haønh

Soáng luoân ñaïo ñöùc toát laønh

Tieán xa nöõa muoán con mình ñi tu

Caäu vaøo chuûng vieän chuyeân chu

Hoïc haønh tu ñöùc ñeå lo sau cuøng

Thuï phong Linh muïc laõnh chung

Cuøng möôøi cha baïn voâ doøng Ña minh

Lôùp nhaø taäp caùc baïn hieàn

Baåy ngöôøi töû ñaïo tieáp lieân phong roài

Caùc baïn kia ñôïi chôø thôøi

Ñöôïc phong chaân phöôùc treân nôi baøn thôø

Baõo côn baùch haïi traûi qua

Minh Maïng gay gaét dieãn ra qua roài.

Thieäu Trò töông ñoái eâm xuoâi

Möôøi naêm Töï Ñöùc quaù trôøi gaét gao!

Cha coi bao xöù heát naøo

Gian lao cuøng cöïc chòu nhieàu khoå ñau!

Keû ñieàn lính ñeán vaây bao

Baét cha, ngöôøi giuùp vôùi naøo Giaùo daân

Giaûi veà tænh lî Höng yeân

Hôn hai thaùng phaûi goâng xieàng xích mang

Cha luoân khuyeân baûo tuø nhaân

Giuùp nhau caûi hoaùn toát laønh soáng luoân

Khaûo tra haêm doaï khuyeân lôn

Chaúng laøm cho luõ tuø nhaân nuùng loøng

Quan Nam ñònh aùn tuyeân luoân

Ñem ra traûm quyeát cho xong moät laàn

Cha cuøng hai moát Giaùo daân

Daãn ñi ñeán phaùp tröôøng gaàn bôø soâng

Soâng Höng yeân chaûy eâm doøng

Ñaàu con caùi Chuùa rôi luoân khoûi mình

Hieán daâng leân Chuùa Thieân ñình

Thi haøi cha, xöù Mai linh röôùc veà

Caát choân ôû taïi nhaø thôø

Giöõ gìn toân kính ngay cho muoân thôøi.

LEÃ KÍNH NGAØY 07 THAÙNG 11.

Lm. Doøng Ñaminh, Vinh sôn Phaïm hieáu Lieâm

1732 –1773.

Cha Lieâm queâ quaùn Thoân ñoâng

Thuoäc laøng Traø luõ, Thieân ñöôøng, Sôn nam.

Meï cha ñaïo ñöùc toát laønh

Chaêm lo con caùi hoïc haønh vui töôi

Môùi möôøi hai tuoåi ôû ñôøi

Xin vaøo nhaø Ñöùc Chuùa Trôøi soáng ngay

Taïi nôi Luïc thuûy laøng naøy

Saùu naêm hoïc taäp toû baøy thoâng minh

Vôùi loøng ñaïo ñöùc hieàn laønh

Caùc cha doøng ñeå yù laàn roõi theo

Coá Chính Huy choïn löïa vaøo

Soá ngöôøi höôûng hoïc boång naøo xuaát du

Ma ní la hoïc chuyeân chu

Vua Taây ban Nha taëng cho tieàn naøy

Sau ba naêm xuaát saéc ñaây

Thaøy Lieâm xin nhaäp doøng naøy Ña minh

Laõnh tu phuïc cuûa doøng lieàn

Cuøng khaán vôùi ba baïn hieàn ñoàng höông

Nhaän: “ Vinh sôn hoaø bình” luoân

Tieáp thaàn hoïc boán naêm xong maõn tröøông

Thuï phong Linh muïc, hoài höông

Veà Trung linh gaëp laïi cuøng Coá Huy

Laø Cha Chính choïn cho ñi

Ma ní la ñeå chuyeân chu hoïc roài

Vui möøng gaëp gôõ moïi ngöôøi

Thaân yeâu xa caùch laâu thôøi gaëp nhau.

Baøi sai cha laõnh tieáp mau

Veà ngay chuûng vieän ôû naøo Trung linh

Duøng taøi trí daäy chuûng sinh

Sau rôøì chuûng vieän, sai truyeàn khaép nôi

Quaát laâm, Luïc thuûy quaûn coi

Trung linh , Trung leã, vaø roài Trung lao

Coøn kieâm Lai oån vôùi naøo

Thay Coá Gia bò baét mau giam tuø

Moät baûy, baåy ba baáy giôø

Cha ñi Löông ñoáng giaûng lo saép möøng

Leã Ñöùc Meï Maân Coâi luoân

Quan nge tin, leänh ñem quan baét Ngaøi

Cha Lieâm ñang ôû taïi ngay

Nhaø oâng Nhieâu Nhueä vôùi hai caäu naøy:

Vuõ vaø Bích giuùp leã ñaây

Sau ñoøn voït, chuùng troùi hoaøi caû ba

Noäp Chaùnh toång Xích Bích ñaø nhoát mau

Möôøi hai ngaøy chaúng thaáy ñaâu

Ai ñem tieàn baïc chuoäc naøo ñeå tha

Chaùnh toång beøn giaûi noäp Cha

Leân ngay Phoá Hieán baáy giôø cho quan

Coá Gia hieän ôû tuø giam

Gaëp cha Lieâm baïn hieàn thaân höõu naøy

Caû hai vui söôøng laém thay

Cuøng chung lyù töôûng coù ngaøy gaëp nhau

Vai cha luoân phaûi goâng ñeo

"Hoa lang Ñaïo só" vieát vaøo nôi goâng

Giaûi veà trao noäp Thaêng Long

Moät quan lôùn chuù cuûa oâng chuùa naøy:

Tinh ñoâ Vöông Trònh Saâm ñaây

Meï laø Thöôïng Traâm queâ ngoaøi Haûi Döông

Baø coù ñaïo thöôøng khuyeân con

Neân theo ñaïo cuûa Meï ñöông tin naøy

Quan lieàn saùng kieán môøi ngay

Boán toân giaùo ñeán trình baøy nghe xem

"Loøng ta chuoäng söï thaát lieàn

Muoán coi chính ñaïo ñeå tin phöôïng thôø?"

Ba ngaøy trao ñoåi dieãn ra

Cha Lieâm cuøng vôùi Coá Gia trình baøy

Ñaïo Thieân Chuùa dieãn tieán ngay

Khieán quan lôùn ngôïi khen hay tuyeät vôøi!

Nhöng quan vaãn ngaïi ngaàn roài

Chöa theo ñaïo môùi, ñöôïc coi trình baøy

Ít ngaøy sau Thaùi Toân ñaây

Laø Meï Trònh Saâm môøi hai ngaøi vaøo

Thaùi toân lieàn hoûi nhö sau:

“ Neáu chæ ñaïo caùc thaøy naøo thaät ñaây

Nhöõng ngöôøi khoâng coù ñaïo naøy

Cheát roài thì hoï ñeán hoaøi nôi ñaâu?

Cha Lieâm bình tónh thöa sau:

“ Baåm Baø hoï ñeán ngay mau nguïc hình”

Noåi xung, eùp phaûi xöû lieàn!

Hai nhaø truyeàn giaùo töû hình mau ñi

Hai em giuùp leã cho veà

Vì traêm quan tieàn chuoäc kìa ñöôïc tha.

Ñoâng mô phaùp tröôøng dieãn ra

Hai ñaàu rôi xuoáng hieán Cha treân trôøi

Thi haøi ñöôïc röôùc veà nôi

Trung linh mai taùng caùc Ngaøi choán ñaây.

LEÃ KÍNH NGAØY 07 THANG 11.

Lm.doøng Ñaminh, Jaxintoâ Castaneda Gia

1743 –1773.

Coá Gia ngöôøi Taây ban Nha

Chuùa ban nhan saéc maïn maø ñeïp xinh

Nhieàu ngöôøi khen ñeïp nhö hình:

Thieân Thaàn ñöôïc veõ trong tranh hoïa naøy

Caäu coøn moäng töôûng cao ñaây

Tin möøng ñem giaûng maõi hoaøi phöông xa

Nhaäp doøng ñeán Ma ní la

Thuï phong Linh muïc Trung hoa höôùng nhìn

Cuøng La vi la baïn hieàn

Hai ngöôøi xin pheùp Beà Treân ñeán mieàn

Trung hoa caám ñaïo trieàn mieân

ÔÛ ngay Phuùc kieán giaûng truyeàn cho daân

Ba naêm phuïc vuï nhieät thaønh

Sau roài bò baét Phuù an giam caàm

Ñem veà Phuùc kieán hoûi han

Vaø roài truïc xuaát leân ñaøng Ma cao

Taïi ñaây laïi gaëp ñöôïc naøo

Hai cha chuaån bò ñi vaøo Vieät nam

Xin Beà Treân ñöôïc ñoàng haønh

Boán Ngaøi ñeán Baéc Vieät loan Tin möøng

Coá Gia Trung linh ôû luoân

Saùu thaùng hoïc tieáng Vieät xong taïm roài

Xöù Lai oån nhaän baøi sai

Keû ñieàn roài Thaùi ninh Ngaøi quaûn coi

“Hieän nay coäng taùc hai ngöoøi

Laø ngöôøi baûn xöù cuøng toâi loan truyeàn

Nhöng toâi khoâng ñuû söùc mình

Ñeå lo caùng ñaùng trieàn mieân vieäc laøm!”

Saùu möôi laøng raûi xa xaêm

Coá lieân tuïc ñeán heát laøng xa xoâi

Moïi ngöôøi ñeàu meán thöông Ngaøi

Phaûi luoân ñoåi choã khoûi coi ngoù nhìn

Söùc daàu Lai oån ñi leân

Keû ñieàn thì loït voøng lieàn cuûa quan

Thaøy Taân nhanh trí cheøo sang

Beân kia soâng Luoäc vöôït ñaøng thoaùt nguy

Vaøo laøng Gia ñaïo aån kìa

Khoâng ngôø gia chuû baùo thì leân quan

Ñeå luoân laõnh thöôûng tieàn ban

Coá, thaøy bò baét troïn toaøn caû hai

Chaùnh toång Xích bích tieàn voøi

Ba ngaøn quan noäp môùi thôøi ñöôïc tha

“Quan ñaây muoán tha thì tha

Chöù toâi chaúng coù tieàn maø chuoäc ñaâu

Toâi ñaây saün saøng chòu naøo

Gian nan khoå cöïc, cheát haàu chòu cam!”

Höng yeân ñang chòu tuø giam

Cha Lieâm, Löông ñoáng bò quan baét lieàn

Roài ñemveà noäp Höng yeân

Theá laø hai vò ñaày nieàm vui luoân

Tôùi ngaøy giaûi noäp Thaêng long

Hai ngaøi laïi phaûi mang goâng treân mình

“Hoa lang Ñaïo só ” vieát lieàn

Treân goâng cho roõ ngöôøi xem thaáy naøo

Taïi Thaêng long coù thôøi cô

Hai ngaøi trao ñoåi baáy giôø caùc quan

Veà luoân giaùo lyù giaûng loan

“Hoäi ñoàng töù giaùo” vieäc laøm tieáng vang

Khoång, Laõo, Phaâït, Coâng giaùo baøn

Caùc quan thaáy roõ moïi ñaøng traéng ñen.

Tónh ñoâ Vöông Trònh Saâm truyeàn

Coá Gia nghi leã laøm lieàn cho coi

Coá haønh leã, caét nghóa roài

Moïi chi tieát , ñoàng thôøi ñoïc kinh…

Meï suøng ñaïo Phaät hoûi lieàn

Neáu chæ ñaïo caùc thaøy xem thaät naøy

Nhöõng ngöôøi khoâng coù ñaïo ñaây

Cheát roài hoï ôû ngay nôi naøo?

Cha Lieâm bình tónh thöa sau:

“Baàm Baø hoï ñeán ngay mau nguïc hình!”

Baø lieàn noåi giaän loâi ñình

Ñoøi ñem xöû töû ngay lieàn hai cha

Trònh Saâm tuyeân aùn ra cho

Cheùm ñaàu hai vò, Ñoâng mô, Phaùp tröôøng.

Coá Gia ba chuïc tuoåi luoân

Thi haøi hai vò caát choân nhaø thôø

Trung linh xöù ñaïo chaêm lo

Giöõ gìn haøi coát caùc cha luoân hoaøi.

LEÃ KÍNH NGAØY 08 THAÙNG 11.

Lm. Giuse Nguyeàn ñình Nghi

1793 –1840.

Cha Nghi sinh taïi Keû voài

Gia ñình neáp soáng ôû ñôøi trung löu

Thieáu nieân Caäu ñaõ ñi theo

Cha Lieâm giuùp leã xöù keâu Keû voài

Hoïc tröôøng caùc thaøy giaûng roài

Laïi veà giuùp xöù taïi nôi queâ nhaø

Thaøy thoâng minh, tính hieàn hoaø

Cho theo thaàn hoïc, khi qua maõn tröôøng

Thuï phong Linh muïc sai luoân

Ñöùc Cha Du boå veà Sôn Mieâng naøy

Laøm cha phoù moät naêm ñaây

Roài laøm phoù Keû vaïc hoaøi boán naêm

Sau ra ñi giuùp Coá Khoan

Taïi nôi Phuùc nhaïc luoân döôøng thôøi gian

Thaáy cha quaûn trò vöõng vaøng

Boå laøm cha sôû möôøi naêm nôi naøy

Keâu danh Ña phaïn xöù ñaây

Roài veà Keû baùng bò ngay kieám luøng

Ñöông khi cha aån naùu luoân

Nhaø baø Duyeân giöõa hai töôøng vaùch ñaây.

Bao laàn tra khaûo baét Ngaøi

Böôùc qua Thaäp giaù chaúng hay vaâng lôøi

“Quan thöông chuùng toâi nhôø roài

Chaúng thöông seõ laõnh laáy ngoâi moä phaàn

Böôùc qua Thaùnh giaù thoaùt thaân

Chuùng toâi chaúng giaùm thi haønh vieäc ñaây.”

Thaùng ngaøy trong nguïc tuø ñaày

Minh Mang aùn leänh ra ngay cheùm ñaàu

Phaùp tröôøng Baåy maãu ñeán naøo

Caùc ngaøi quì xuoáng nguyeän caàu phuùt giaây

Saün saøng chìa coå ra ngay

Troáng chieâng vöøa döùt ñaàu bay heát lieàn

Thi haøi hai vò ñöôïc ñem

Veà nôi Keû baùng ngay lieàn caát choân.

LEÃ KÍNH NGAØY 08 THAÙNG 11.

1 . Lm. Martinoâ Taï ñöùc Thònh

1760 –1840.

2 . Lm. Phaoloâ Nguyeãn Ngaân

1790 –1840.

Cha Thònh, Keû seùt queâ höông

Gia ñình neà neáp soáng trong vui hoaø

Naêm möôøi taùm tuoåi meï cha

Muoán cho keát baïn laäp gia ñình kìa

Vôùi naøng thieáu nöõ ngoan nguøy

Daùng duyeân, ñaïo haïnh anh töø choái ngay

Ñeå luoân suy nghó ít ngaøy

Cuoái cuøng xin meï cha naøy ñi tu

Daâng mình cho Chuùa troïn beà

Môû mang nöôùc Chuùa khaép kìa roäâng lan.

Thuï phong Linh muïc thôøi gian

Vua Caûnh Thònh caám ñaïo taøn saùt ñaây

Baøi sai laøm bí thö ngay

Ñöùc Cha Gia hieän ñang cai quaûn kìa

Thaùp tuøng Ñöùc Cha ñeå ñi

Gaëp Vua Gia Long khi veà ñaêng quang

Taïi nôi Thuû ñoâ Thaêng long

Ñöùc Cha coøn boå nhieäm luoân cho Ngaøi

Quaûn cai Cöûa baïng moät thôøi

Roài veà Ñoàng chuoái quaûn coi tieáp lieàn

Sau coi Nam sang xöù mieàn

Qua hai chuïc naêm cha hieàn quaûn coi

Keû trình cha ôû cuoái ñôøi

Baáy giôø cha ñaõ taùm möôi tuoåi roài.

Moät hoâm cha bò lôû moâi

Nöûa haøm raêng muû möng coi döõ daèn

OÂng Coûn thaêm vieáng cha laàn

Röôùc veà nhaø chaùu ñeå chaêm soùc Ngaøi

Taïi nôi Keû baùng taïm thôøi

Phoûng qua taùm thaùng ñeán roài baét giam.

Cha Nghi, cha Thịnh, cha Ngaân

Quan Toång ñoác Trònh Quang Khanh baïo taøn

Boán traêm nhaø thôø naùt tan

Caùc tu, chuûng vieän tan hoang heát roài

Cho teân tuø phaïm ñeán nôi

Laøng Keû Baùng xeùt doø coi baùo lieàn

Thaáy linh muïc gaáp nhaén tin

Toång ñoác moät ngaøn lính ñem vaây laøng

Moïi ngöôøi nghe tieáng loa vang

Ra ñình kieåm maët ngôõ ngaøng coù ñaâu!

Keû ñi doø xeùt quyeát naøo

Trong laøng coù ñaïo tröôûng vaøo truù ñaây

Ngaøy thöù ba leänh ra ngay

Phaù ban caùc vaùch töôøng naøy tieáp lieân

Quûa cha Nghi bò baét lieàn

Trong töôøng nhaø cuûa baø Duyeân töùc thôøi

Teân Duyeân goïi laàm Doaõn roài

Doaõn baø ngoaïi giaùo chaúng coi thaáy naøo

Böôùc qua thaùnh giaù coù sao

Baø Duyeân thoaùt naïn baét haàu taïi ñaây.

Tröa cha Ngaân bò baét naøy

Taïi nhaø oâng Thoï, ñem ngay ñình laøng

Gaëp cha Nghi bò troùi giam

Cha giaø Thònh giaû ñieác naèm voõng ñaây

Taïi nhaø cuûa baùc Chieàn naøy

Lính qua thaáy cuï giaø nay naèm hoaøi

Nöõ tu Keû trình noùi ngay:

“Boá toâi beänh taät nôi naøy nghæ ngôi

Khoâng ra ñöôïc ñeå kieåm ngöôøi.”

Nghe hai cha bò baét roài vöøa ñaây

Cha giaø chaúng theå yeân naøy

“Toâi laø Ñaïo tröôûng luoân hoaøi hieän nay

Vieân cai ñoäi ñaõ hoûi ngaøi”

Theá laø ñoàng phaän vôùi hai cha roài.

Xích xieàng naêm thaùng tuø troâi

Bao laàn tra khaûo khuyeân lôøi chaúng nghe

“Toâi taùm chuïc tuoåi ñaàu kìa

Maø coøn sôï cheát nöõa thì laøm sao?

Toâi khoâng nghe duï doã ñaâu!”

Ñoù lôøi chaThònh ñaùp naøo vôùi quan.

Roi ñoøn ñaùnh ñaäp daõ man

Bao lôøi duï doã chaúng laøm chuyeån lay

Vua Minh Maïng chuaån aùn ngay

Phaùp tröôøng Baåy maãu nôi ñaây cheùm ñaàu

Caùc ngaøi nhaän aùn vui sao!

Mong ngaøy choùng ñeán ñöôïc naøo hieán daâng

Cha Nghi cha Thònh cha Ngaân

Hai oâng Thoï, Coûn theo chaân caùc Ngaøi.

Troáng chieâng leänh döùt ñoå hoài

Caáp ñaàu caùc vò buoâng rôi an bình

Boán Ngaøi Keû baùng giöõ gìn

Cha giaø Thònh, Vuõ ñieän lieàn caát choân

Sau rôøi veà xöù queâ höông

Laø nôi Keû seùt xoùm thoân cuûa Ngaøi.

LEÃ KÍNH NGAØY 08 THAÙNG 11.

1. Vieàn thu thueá Martinoâ Thoï

1787 –1840.

2. Lyù tröôûng Gioan Baotixita Coûn

1805 –1840.

OÂng Thoï , Keû baøng queâ höông

Teân Nho, thöôøng goïi teân con uùt naøy

Gia ñình con caùi nhieàu ñaây

Nhöng kheùo leùo daäy baøy caùc con

Baèng göông maãu möïc mình luoân

Daân laøng nhìn thaáy ngöôøi oâng luoân thôøi

Thaúng ngay sinh soáng ôû ñôøi

Cöû oâng thu thueá ñinh coi giuùp laøng

Thanh lieâm soát saéng vöõng vaøng

Khoâng quò luïy caáp treân baèng caùch sao

Thöùc khuya daäy sôùm caàn lao

Ruoäng ñoàng chaêm boùn öôm tô nuoâi taèm

OÂng thöôøng khuyeân caùc con raèng:

“Soáng coâng baèng chaúng ñuû laøm theá ñaâu

Phaûi luoân baùc aùi nöõa naøo

Thöïc thi baùc aùi caàn sao ñieàu naøy"

Ñeå daønh ñöôïc chuùt naøo ñaây

Giuùp ngöôøi ngheøo khoù lo hoaøi vieäc chung

Nhaø oâng môû roäng raõi luoân

Ñoùn môøi Giaùo só ñeán trong aån mình

OÂng khoâng sôï cheát ñeán lieàn

Coøn mong cheát töû ñaïo trieàn mieân ñaây

Toång ñoáng Nam Ñònh nghe naøy

Keû Baùng linh muïc aån hoaøi trong daân

OÂng ñem ngaøn lính vaây lang

Tìm toøi baét ñöôïc troïn toaøn caû luoân

Cha Nghi, cha Thònh, Cha Ngaân

OÂng Thoï, oâng Coûn chöùa chaêm trong nhaø

OÂng Coûn coù hoï haøng xa

Vôùi cuøng oâng Thoï queâ nhaø ñeàu chung

Soáng ngheà caày caáy ruoäng ñoàng

Gia ñình ngheøo khoù nhöng luoân thuaän hoaø

Giaùo daân nhieät thaønh vò tha

Thaønh coâng vuï kieän giuùp cho daân hieàn

Bôûi oâng Lyù tröôûng yû quyeàn

Chieám tieàn baïc cuûa daân ñen ngheøo heøn.

Do ñaây daân chuùng baàu leân

Laøm luoân Lyù tröôûng caàm quyeàn giuùp daân

Vaãn loøng ñaïo ñöùc nhieät thaønh

Meán yeâu Giaùo só queân mình hieán thaân

Phuïng thôø Chuùa giuùp tha nhaân

Nhaän luoân baùch haïi quan quaân kieám tìm

Cuøng ba Linh muïc baét lieàn

Nhoát tuø boû ñoùi moät phen cho chöøa

Thaùng ñaàu boû ñoù laøm ngô

Moät hoâm quan goïi ñi ra doã daønh:

“Ñaïp chaân Thaäp giaù ñi nhanh

Roài ra xöng toäâi heát laàn maø thoâi”

Quan truyeàn leänh lính khieâng ngöôøi

Hai oâng qua Thaäp giaù nôi ñaát neàn

Caùc oâng tuyeân boá ngay lieàn:

Ñaïo taïi taâm vieäc ngoaøi mình roõ ñaây

Maø loøng chaúng thuaän theo naøy

Thì khoâng maéc toäi loãi ngay ñieàu gí”

Ba cha bò ñaùnh maùu me

Quan truyeàn Thoï, Coûn löôõi theø lieám mau

Hay laø boû ñaïo ñi naøo

Hai oâng vaâng lieám heát haàu maùu luoân

“Xem kìa chuùng troïng caùc oâng

Ñaïo tröôûng cuûa chuùng luoân döôøng bieát bao!

Chuùng ñaây bò boû buøa sao?”

Quan xung, truyeàn lính ñaùnh naøo caû hai

Coûn thôøi chòu saùu möôi roi

Söùc heøn, maùu mieäng traøo rôi ra hoaøi

Lính khieâng vaát traïi naèm daøi

Thoï ra naêm chuïc roi ñaây chòu ñoøn

Gaëp con boá ñaõ khoe luoân:

“Naêm möôi roi tröùôc boá coøn thaáy ñau

Nhöng roài moät traêm roi sau

Nhôø ôn Chuùa boá chaúng ñau ñôùn gì!”

Quan coøn noùi caùc oâng kìa:

“Neáu ñöa vôï con gieát thì taïi ñaây

Caùc oâng quaù khoùa khoâng hay?

“Thöa nhaø cöûa vôï con naøy Chuùa ban

Chuùng toâi chaúng tieác gì hôn

Vôï con ñöôïc Töû ñaïo caøng söôùng thay!”

OÂng Thoï coøn noùi theâm ñaây:

“Goâng cuøm roi voït laø hai caùnh roài

Daãn ñöa chuùng toâi veà trôøi

Laø nôi mong moûi ôû ñôøi traàn gian.”

Quan lieàn noåi giaän truyeàn loan

Thi haønh traûm quyeát aùn ban ra roài

Daãn ñöa caùc ngaøi ñeán nôi

Phaùp tröôøng Baåy maãu laø nôi cheùm daàu

Nhaän tin möøng rôõ bieát bao!

Taï ôn Thieân Chuùa thöông naøo chuùng con

Ñöa veà Thieân quoác ôû luoân

Lyù hình daãn ñeán phaùp tröôøng thöïc thi

Caùc Ngaøi vui veû ra ñi

Töôi cöôøi mieäng môû chaøo kìa baø con

Tôùi nôi hai vò quì luoân

Nguyeän caàu vôùi Chuùa taï ôn xong roài

Giô tay ñao phuû coät nôi

Coïc choân ñaõ saün töùc thôøi coät mau

Troáng chieâng vöøa döùt tieáng naøo

Lyù hình göôm chaët hai ñaàu lìa rôi

Tay caàm ñaàu lieäng leân trôøi

Cho daân coi thaáy roõ roài thöïc thi

Thi haøi hai vò ñem veà

Taïi nôi Keû baùng ñeå thì caát choân.

LEÃ KÍNH NGAØY 14 THAÙNG 11.

Gm.Thöøa sai Paris Steâphanoâ Theùodre Cueùnot Theå

1802-1861

Ñöùc Cha Theå, Phaùp queâ höông

Thieáu nieân vaøo chuûng vieän luoân hoïc haønh

Moät nghìn taùm hai nhaêm

Thuï phong Linh mucï höôùng nhaèm phöông xa

Moät taùm hai taùm traûi qua

Hoäi Thöøa sai Paris cha xin vaøo

Naêm sau cha Theå ñöôïc trao

Baøi sai ñeán Vieät nam rao giaûng truyeàn

Moät taùm hai chín ñeán lieàn

Chính nôi Keû vónh Baéc phaàn Vieät nam

Hai boán thaùng baåy vaøo Nam

Môùi ñaàu ñeán Lai thieâu chaêm hoïc haønh

Ngöõ ngoân tieáng Vieät cho raønh

Ñoàng thôøi daäy caùc chuûng sinh nhaø tröôøng

Boán naêm vöøa daäy hoïc luoân

Hieåu phong tuïc cuûa ñòa phöông löu truyeàn

Moät taùm ba ba ñeán lieàn

Minh Maïng caám ñaïo moïi mieàn queâ höông

Gíao daân chöa daùm chöùa luoân

Caùc ngaøi Gíao só Taây phöông trong nhaø

Ñöùc Cha Töø quyeát ñònh ra

Ñöa ñi Thaùi lan traûi qua ñôïi thôøi

Coá Theå phuï traùch nhaäân roài

Ñem möôøi laêm chuûng sinh coi hoïc haønh

Hôn thaùng vaát vaû haønh trình

Tôùi nôi vua Thaùi nhaän lieàn vui töôi

Thaùi Vieät chinh chieán ñöông thôøi

Vua Thaùi muoán Ñöùc Cha lôøi khuyeân raên

Ñeå cho tín höõu Vieät nam

Choáng vua Minh Maïng, Thaùi lan ñoàng tình

Ñöùc Cha Töø choái ngay lieàn

Thaùi hoaøng noåi giaän, yù treân ñoåi chieàu

Baét ba Linh muïc giam naøo

Vôùi cuøng chuûng sinh môùi vaøo Thaùi lan

Nhôø taøi Coá Theå hoäi ñaøm

Vua cho naùu aån Peâ nang hoïc haønh

Khoâng phoø Thaùi ñaùnh Vieät nam

Ñöùc Cha Töø phaûi ñeán Xanh ga puøa

Nôi naøy aån naùu ñôïi chôø

Qua côn baét ñaïo cuûa vua quan baøy.

Moät taùm ba nhaêm ñeán ñaây

Ñöùc Cha quyeát ñònh sang naøy Peâ nang

Taán phong Coá Theå leân laøm

Ñöùc Cha Phoù tôùi Vieät nam ñieàu haønh

Troâng coi Gíao phaän ñöông caàn

Chuûø chieân coù maët ñeå chaên chieân baøy

Ñöùc Cha Theå quaû vui thay!

Cho toaøn Gíao phaän nhöõng ngaøy khoå ñau

Ngaøi veà Goø thò choïn naøo

Laøm nôi truï sôû ñeå haàu ôû ñaây

Ngaøi khoâng theå vieáng thaêm ngay

Cho toaøn ñòa phaän hieän naøy khoù khaên

Vieát thö göûi khaép uûi an

Chaán höng ñaïo ñöùc giaùo daân khaép mieàn

Ngaøi luoân lo laéng trieàn mieân

Coù nhieàu Linh muïc cho treân caùnh ñoàng

Gíao phaän raûi raùc töù phöông

Coù möôøi Linh muïc vôùi cuøng hai cha

Thöøa sai ngoaïi quoác hieän laø

Theo Ngaøi töø Thaùi hai cha nöôùc ngoaøi

Cuøng veà laøm vieäc nôi naøy

Phong möôøi thaøy Giaûng nöõa ñaây theâm naøy

Naêm sau xin Hoäi Thöøa sai

Cho saùu Linh muïc sang ñaây rao truyeàn

Laäp hai chuûng vieän Hueá mieàn

Coá Kim ñaët Giaùm ñoác lieàn troâng coi

Mieàn Nam chuûng vieän laäp roài

Ñaët ngay Coá nghóa quaûn coi ñieàu haønh

Goïi Meán Thaùnh giaù veà laàn

Caùc dì phaân taùn moïi ñaøng khaép nôi

Soá veàø hai traêm röôûi ngöôøi

Chia möôøi taùm xöù soáng ñôøi chöùng nhaân

Moät taùm boán chuïc tin buoàn

Ñöùc Cha Töø cheát baùo luoân veà roài

Cheát beân AÁn ñoä xöù ngöôøi

Ñöùc Cha Theå nhieáp chính coi theá vì

Naêm sau taán phong töùc thì

Coá Nghóa, Giaùm muïc phoù veà quaûn cai

Daàn daø baùch haïi eâm naøy

Moät taùm boán moát ñeán Ngaøi trieäu qui

Coâng ñoàng Goø thò hoïp veà

Thöøa sai ba vò vôùi kìa möôøi cha

Ngöôøi ñòa phöông hoïp traûi qua

Ñöùc Cha Theå ñieàu khieån ñöa ra naøy

Nguyeân taéc ñeå ñaøo taïo ñaây

Cho linh muïc baûn xöù ngay:nhieät thaønh.

Chuûng vieän laäp kìa khoù khaên

Moãi Thöøa sai phaûi daäy chaêm ñöôïc laàn

Saùu baåy em göûi Peâ nang

Hoïc haønh chaêm chæ baåy naêm trôû veà

Thuï phong Linh muïc roài thì

Baøi sai ñi xöù thöïc thi loan truyeàn

Khoù khaên hoaøn caûnh trieàn mieân

Ñöùc Cha vaãn chuù yù tìm kieám ñaây

Naâng cao kieán thöùc cho ngay

Caùc Linh muïc hoïc hoûi naøy toát hôn

Tín lyù luaân lyù suoát thoâng

Caùc cha vieát noäp baøi luoân cho Ngaøi

Trong kyø caám phoøng naêm ñaây…

Gíao daân ai sôï boû ngay ñaïo roài

Ñöùc Cha tha thöù heát thoâi

Ñoøi ñöông söï giuùp moät ngöôøi môùi theo

Haøng naêm thoáng keâ moïi ñieàu

Nöõ tu röûa toäi ñöôïc bao nhieâu ngöôøi…

Ñöùc Cha chuù yù luoân roài

Coâng vieäc truyeàn giaùo cho ngöôøi Ba na

Cöû nhieàu ngöôøi giaûng daäy cho

Anh em daân toäc Thöôïng du ít ngöôøi

Moät taùm boán boán ñeán nôi

Xin Toaø thaùnh caét chia ñoâi Giaùo phaàn:

Ñoâng Qui nhôn, Taây Saøi goøn

Moät taùm naêm chuïc chia luoân ra naøy:

Nam vang, Saøi goøn, Hueá ñaây

Qui nhôn ñòa phaän cöù hoaøi phía Ñoâng

Ñöùc Cha Theå laõnh Qui nhôn

Quaûn coi Giaùo phaän tröôùc luoân tieáp hoaøi.

Veà Ñöùc Meï Voâ Nhieãm Thai

Ñöùc Cha trao ñoåi luoân ngay vôùi cuøng

Caùc Linh muïc ñòa phaän xong

Göûi thö baøy toû loøng suøng kính toân

Giaùo daân ngöôøiVieät tin luoân

Vôùi cuøng Ñöùc Meï caû trong cuoäc ñôøi.

Chieáu chæ phaân saùp ra roài

Cuûa vua Töï Ñöùc moïi ngöôøi theo naøy

Ñöùc Cha khuyeân Linh muïc ngay

Vaøo Saøi goøn aån, coøn Ngaøi ôû ñaây

Boû Goø thò troán nôi naøy

Nhaø naøy, nhaø noï ñoåi thay mau naøo

Ñang nôi nhaø Huyønh thò Löïu

Quan quaân vaây chaët luïc laïo baét ngay

Ñöùc Cha hai chuù giuùp Ngaøi

Voäi vaøng ñaõ xuoáng haàm naøy vöøa xong

Leã ñoà vaãn ñaët ñeå luoân

Lính ñi luïc xoaùt tìm khoâng thaáy roài

Khaûo tra ñaäp ñaùnh moïi ngöôøi

Chò Löïu laõnh möôøi baåy roi ñoøn naøy.

Hôn hai ngaøy döôùi haàm ñaây

Hoïng khoâ khaùt nöôùc kieám hoaøi chaúng ra

Lính vaây khoâng chòu boû nhaø

Ñöùc Cha ñaønh phaûi nhoâ ra noäp mình

Lính coi chaïy laïi troùi lieàn

Vieân quan nhaân ñaïo leänh tuyeàn côûi cho

Ñeå Ngaøi ngoài chieáu truyeän troø

Vôùi quan moät laùt, nhoát voâ cuõi lieàn

Hai giuùp leã, chò Löïu beân

Cuøng hai ngöôøi khaùc giaûi leân tænh roài.

Thaùng möôøi hai xeùt xöû thoâi

Moïi ngöôøi laàn löôït tôùi noi phaùp tröôøng

Chi Löïu vaãn phaûi nuoâi con

Phaùp tröôøng con buù xong cuøng hoân con

Trao cho meï beá con luoân

Cuùi ñaàu chòu cheát chöùng nhaân Nöôùc Trôøi.

Thaùng möôøi möa luït nhieàu nôi

Ngoài trong cuõi chaät ngaäp ngöôøi nöôùc ñaây

Ñöùc Cha bò beänh kieát ngay

Daàn daø heøn yeáu heát naøy söùc luoân

Ngaøi ra toaø chæ moät laàn

Hoûi cung moïi söï nhoát nhanh laïi roài!

Trôû veà chieác cuõi chaät hoâi!

Ba tuaàn söùc kieät truùt hôi cuoái cuøng

Cheát roài aùn traûm ñeán luoân

Giaùo daân tuø toäi xin quan mua hoøm

Quan khoâng ñem xöû nhöng choân

Trieàu ñình laïi göûi aùn luoân tuyeân naøy:

“Taây döông Ñaïo tröôûng Theå ñaây

Leùn vaøo ñaát nöôùc ñi ngay rao truyeàn

Boán möôi naêm haén trieàn mieân

Ñi löøa daân chuùng khaép mieàn ñoù ñaây

Baét roài tra hoûi nhaän ngay

Bao nhieâu toäi loãi laøm naøy moïi nôi

Truyeàn ñaàu cheùm , chôï beâu roài

Nhöng Y ñaõ cheát tröôùc thôøi xöû luoân

Ta truyeàn neùm xaùc xuoáng soâng

Neân khai quaät moä thaû buoâng soâng ngoøi!

LEÃ KÍNH NGAØY 20 THAÙNG 11.

Thaøy giaûng Phanxicoâ Nguyeãn Caàn

1803 –1857.

Thaày Caàn sinh quaùn Sôn mieâng

Thieáu nieân ñaõ thích daâng mình ñi tu

Vì thöông nhôù, meï khoâng cho

“Meï khoâng cho ôû vôùi cha xöù nhaø

Con ñi cha khaùc ôû xa”

Baø ñaønh cho ôû vôùi cha Nghi gaàn

Hoc chaêm ñaïo haïnh toát laønh

Ñöôïc vaøo chuûng vieän, trôû thaønh thaày cai

ÔÛ beân Ñöùc Cha Du ñaây

Sau sang Coá Lieâu giuùp Ngaøi tieáp theo

“Thaày Caàn giuùp hoïc tieáng mau

Chia seû gian khoù thaät nhieàu vôùi toâi

Trong nguy hieåm thieáu thoán roài

Vieäc toâng ñoà nhieät taâm coi thi haønh”.

Coá Lieâu luùc aáy ñang caàn

Môøi cha Tuaán ñeán giaûng tuaàn Phuïc sinh

Sai Thaøy ñeán Keû vaïc tìm

Môøi cha Tuaán, lính bieát lieàn baét ngay

Khaùm trong tuùi xaùch cuûa Thaøy

Aûnh töôïng coù daáu trong ñaây roõ raøng

Baét Thaøy giaûi noäp leân quan

Taïi Thanh oai huyeän toáng giam Thaøy roài

Nghe tin Coá phaùi sai ngöôøi

Ñem tieàn cho meï ñeán nôi chuoäc naøo

Nhöng quan ñoøi hoûi gía cao

Thöïc ra cuõng chaúng daùm laáy haàu tieàn ñaây

“Meï ôi chôù laéng lo thay!

Con mô muoán Töû ñaïo ngay laâu roài!

Meï caàu nguyeän giuùp con thoâi!”

Quan khuyeân boû ñaïo ñeå roài ñöôïc tha

“Duø Thieân Thaàn baûo toâi ha

Toâi ñaây cuõng chaúng theo maø boû ñaâu!”

Maáy ngöôøi ngoaïi noùi vôùi nhau:

“Gæa ñaïo mình bò caám naøo nhö ri

Chaéc ta böôùc ñaïp mau kìa.”

“Ñaây khoâng phaûi aûnh Chuùa thì naøo ñaâu

Goã naøy chaúng laøm pheùp naøo

Cöù mau qua böôùc seõ haàu ñöôïc tha”

Quan noùi theá duï doã ha

Nhöng Thaøy khoâng chòu bôûi löøa doái ñaây!

Tieán ra phaùp tröôøng aùn naøy:

“Teân theo ñaïo Gia toâ nay cöùng ñaàu

Khoâng nghe boû ñaïo cho mau

Khoâng ñaïp Thaäp gía, aùn naøo ñaõ tuyeân

Ñem ñi xöû giaûo ngay lieàn

Phaùp tröôøng daãn ñeán lyù hình thöïc thi

Thi haøi Thaøy ñöôïc ñem veà

Chaân sôn an taùng töùc thì nôi ñaây

Sau roài caûi taùng ñem ngay

Nhaø thôø Sôn mieâng giöõ haøi coát luoân.

LEÅ KÍNH NGAØY 24 THAÙNG 11.

Gm. Thöøa sai Paris Pheâroâ Borie Cao

1808 –1838.

Ñöùc Cha Cao Phaùp queâ höong

Boá ngheà xay luùa, goïi thöôøng “coái xay”

Gia ñình neáp soáng haøng ngaøy

Taàm thöôøng, neân caäu con ñaây laêng loaøn

Meï cha eùp caäu vaøo luoân

Soáng trong chuûng vieän nhöng khoâng thích gì!

Kyû luaät luoân phaïm vaøo kìa

Bò nhieàu hình phaït chaúng thì khaù hôn

Moät laàn côn soát naëng luoân

Treân giöôøng ñoïc cuoán saùch tröôøng Thöøa sai

Cheùp ghi nieân giaùm laâu daøi

Cuoäc ñôøi caùc vò Thöøa sai loan truyeàn

Theá laø tia saùng baät leân

Gieâ su leõ soáng trieàn mieân töø raøy

Caäu sieâng vieáng Thaùnh Theå ñaây

Ñöôïc nghe keâu goïi höôùng ngay loan truyeàn

Vieãn Ñoâng daân ngoaïi ñôïi tin

Thöïc thi söù meänh cuûa mình sau ñaây

Caäu sang chuûng vieän Thöøa sai

Kieân trì hoïc taäp haøng ngaøy tieáp thu

Thuï phong phoù teá roài thì

Naêm sau Linh muïc luoân kìa ñöôïc phong

Moät taùm ba chuïc ñeán luoân

Xuoáng taøu di chuyeån Vieãn Ñoâng ñeán naøo

Baõo, neân döøng beán Ma cao

Maõi laâu môùi caäp beán vaøo Vieät nam

Moät taùm ba ba böôùc sang

Minh Maïng chieáu chæ veïn toaøn moïi nôi

Kieám tìm luøng baét heát ngöôøi

Tin theo Ñaïo Chuùa môùi thôøi nhaän ñaây

Coá Cao thuù nhaän ñieàu naøy:

“Toâi ñaây möôøi baåy laàn thay choã roài!”

Haøng naêm vaãn cöù ñoåi nôi

Töø hai ñeán saùu laàn thôøi ñoåi thay

Ngaøy ñaàu Coá thích nghi ngay

Deã aên moïi thöù laï ñaây chòu laàn

Tieáng Vieät Coá hoïc deã daøng

Phaùt aâm khaù chuaån, löông daân caûm tình!

Ñoïc ñieàu vu caùo böïc mình

Trong nôi chieáu chæ, Coá lieàn muoán ñaây

Vieát thö ñieàu traàn göûi ngay

Caùc Thöøa sai caûn laïi Ngaøi môùi thoâi.

Coá Phan hoï ñaõ gieát roài

Leänh truyeàn baét Coá Kim ngöôøi troâng coi

Di loan chuûng vieän hieän thôøi

Cha Khoa bò baét luoân roài vôùi hai:

Ñöùc, Khang thaøy giaûng nôi naøy

Thaøy Khang bò ñaùnh ñau khai ra naøo

Coù Thöøa sai ôû AÂu chaâu

ÔÛ Boá chính Thuû phuû haàu Ngheä an

Quan quaân vaây baét Giaùo daân

Khaûo tra ñaùnh ñaäp daõ man moïi ngöôøi

Coá Cao phaûi troán luoân thoâi

Cuoái cuøng xuoáng thuyeàn ra khôi chaïy naøo

Côn gioâng thuyeàn taït vaøo bôø

Nghó laø yù Chuùa muoán cho mình naøy

Leân bôø tìm kieám aån ngay

Döôùi nôi moät hoá haàm ñaây kín cuøng.

Thieáu nöõ möôøi saùu tuoåi luoân

Lính ñem tra khaûo em ñöông chòu ñoøn

Cha em thaáy theá xoùt thöông

Vì con bò ñaùnh luoân döôøng tan thaây

Coá Cao choã aån, chæ ngay

Lính mau keùo ñeán bao vaây kieám tìm

Thaáy khoâng theå thoaùt ñöôïc lieàn

Coá leân hoûi:”Caùc anh tìm kieám ai ?”

Töôûng ma xuaát hieän leân naøy!

Hoaûng sôï moät laùt, bieát Ngaøi Thöøa sai.

Thaày Töï chaïy ñeán lieàn ngay

Xöng mình ñeä töû cuûa Ngaøi hieän ñöông.

“Cho con theo Coá ñeán cuøng”

Ñoàng loøng, Coá xeù khaên luoân hai phaàn

Trao Thaøy moät nöûa chieác khaên

“Naøy Con caàm laáy laøm baèng chöùng mau!”

Taïi nôi Ñoàng hôùi Coá Cao

Phaûi ra toøa vôùi cuøng naøo hai cha

Cha Ñieåm cuøng vôùi cha Khoa

Caùc Ngaøi cöông quyeát chaúng thaø choái ñaâu.

Quan lieàn noùi vôùi Coá Cao:

“Neáu khoâng khai ra choã naøo chöùa luoân

Toâi ñaây cöù leänh ñaùnh oâng!”

Coá lieàn khai maáy chuû luoân cheát roài

Quan vui veû töôûng ñaõ khai

Theo nhö yù muoán mình ñoøi hoûi ñaây

Neân tha thaøy Töï veà ngay

Nhöng sau thaåm vaán hoûi Ngaøi baûo sau:

“Taïi sao oâng quùa cöùng ñaàu?

Caâu hoûi ngaøi, chæ ñaùp haàu theá thoâi

Toâi khoâng theå ñaùp hôn roài!

Vaäy mai oâng chòu traêm roi vaøo ngöôøi.

Ba traêm toâi cuõng chòu thoâi!

Ñöøng neân coù hoûi veà roài ai ñaây.

Neáu ñem ñöùng tröôùc vua ngay

Beân loø löûa chaùy, kìm naøy nung leân

Keïp vaøo thòt loùc ra lieàn

Lieâu oâng im laëng ñöôïc neân luùc naøy?

Chöøng ñaây môùi bieát ñöôïc ngay

Toâi khoâng daùm töï phuï ñaây veà mình!”

Quan truyeàn toáng nguïc cho yeân

Luùc naøy Coá nhaän ñöôïc lieàn vaên thö

Ñaët laøm Giaùm muïc keá vì

Quaûn coi Taây Giaùo phaän kia Ñaøng ngoaøi

Thay Ñöùc Cha Du quaûn cai

Neân khoâng theå taán phong Ngaøi ñöôïc ñaâu!

Sau naøy ñaët Coá Chính Lieâu

Leân laøm Giaùm muïc tieáp theo ñieàu haønh.

AÙn tuyeân töø Hueá chuyeån laàn

Quan ñem vaøo nguïc roõ raøng ñoïc leân

Ñöùc Cha Cao ñöôïc nghe lieàn

Ngaøi quì xuoáng, ñònh laäy vieân quan naøy

Nhöng quan ngaên caûn laïi ngay

Phaùp tröôøng Ñoàng hôùi caùc Ngaøi tieán ra

Cha Ñieåm cuøng vôùi cha Khoa

Xöû giaûo tröôùc, vôùi Ñöùc Cha tieáp vaøo

Lính duøng röôïu uoáng chuùt naøo

Cho bình tónh ñeå tay haàu thöïc thi

Nhöng hôi quaù cheùn say kìa

Cheùm ñao treäch haøm vai kia cuûa Ngaøi

Nhaùt thöù baûy Ñaàu môùi rôi

Thi haøi choân caát taïi nôi hieän tröôøng

Naêm sau caûi veà Höôùng phöông

Xöù naøy löu giöõ maõi luoân coát Ngaøi.

Naêm moät taùm boán ba ñaây

Ñem veà chuûng vieän Thöøa sai giöõ gìn

Vôùi Coá Kính, Coá Phan lieàn

Nhöõng ngöôøi taän hieán cho mieàn Vieãn Ñoâng.

LEÃ KÍNH NGAØY 24 THAÙNG 11.

Lm. Pheâroâ Vuõ ñaêng Khoa

1790 –1838.

Cha Khoa Thuaän Nghóa queâ nhaø

Huyeän Quyønh löu, tænh lî laø Ngheä an

Thöù ba trong baåy ngöôøi con

Taùm tuoåi hoïc chöõ Haùn luoân haøng ngaøy

Cha Hoøa cha Phöông hai ngaøi

Daäy theâm cho caäu nöõa ñaây hoïc haønh

Caäu thoâng minh, tính hieàn laønh

Hai cha göûi caäu veà laàn ngay nôi

Chuûng vieän Vónh trò hieän thôøi

Coá Chính Khieâm Giaùm ñoác coi nhaø tröôøng

Moät taùm hai chuïc hoïc xong

Thuï phong Linh muïc nhaän cuøng baøi sai

Phuï cho cha Ñieåm quaûn cai

Lu ñaêng, Vónh phöôùc caû hai xöù naøy

Thuoäc Haït Boá chính hieän nay

Chín naêm phuï taù hoïc ñaây bao ñieàu

Cha Khoa haêng haùi daãn theo

Thi haønh phaän vuï ñaït nhieàu thaønh coâng

Ñöùc Cha Du laïi sai luoân

Veà Coàn döøa xöù, cha duøng khaû naêng

Ñieàu haønh xöù ñaïo veïn toaøn

Moïi ñieàu toát ñeïp hoaøn thaønh dieãn ra

Vaøo naêm moät taùm ba ba

Vua Minh Maïng chieáu chæ cho moïi mieàn

Leänh truyeàn, Giaùo só kieám tìm

Caûø ngöôøi ngoaïi quoác, laãn lieàn baûn höông

Giaùo daân cuõng baét heát luoân

Nhaø thôø, cô sôû cuûa Coâng Giaùo naøy

Cuõng cho trieät haï heát ngay

Cha Khoa phaûi ñoåi choã hoaøi thay luoân

Cha ñang troán aån Leâ sôn

Haït Boá chính, moät vaên nhaân teân laø

Tuù Khieát ñoät nhaäp baét cha

Cuøng hai thaøy Giaûng:Ñöùc vaø Khang ñaây

Tra goâng vaøo coå ñem ngay

Leân Ñoàng hôùi, Quaûng bình naøy noäp trao

Khaûo tra cha chaúng noùi naøo

Choã maø Coá Kim aån vaøo nôi ñaâu

Ñaùnh baûy möôi saùu roi mau

Roài sang thaày Ñöùc cuøng naøo thaày Khang

Thaày Khang bò ñaùnh daõ man

Ñaõ khai cho bieát nôi ñang aån hoaøi

Chuùng ñi luïc xoaùt baét ngay

Coá Cao, cha Ñieåm veà naøy nhoát chung.

Cha Khoa ñieäu ñeán phaùp tröôøng

Ngoaøi thaønh Ñoàng hôùi aùn ñöôøng ghi daây:

“Vuõ ñaêng Khoa Ñaïo tröôûng naøy

Baát khaúng quaù khoaù phaûi ngay töû hình

Baèng hình thöùc xöû giaûo lieàn”

Tôùi nôi cha quì caàu xin ñoâi lôøi

Xong roài chæ coøn ñôïi thoâi

Troáng chieâng vöøa döùt ñoâi nôi lyù hình

Keùo caêng xieát coå cha lieàn

Tôùi khi taét thôû thaân mình duoãi ra

Boán möôi taùm tuoåi traûi qua

Möôøi taùm naêm hieán daâng Cha treân trôøi

Thi haøi choân caát taïi nôi

Naêm sau caûi taùng veà roài Höôùng phöông.

LEÕ KÍNH NGAØY 24 THAÙNG 11.

Lm. Vinh sôn Nguyeãn theá Ñieåm

1761 –1838.

Cha Ñieåm queâ quaùn An do

Tænh thaønh Quaûng trò, gaàn voâ Cöûa tuøng

Lôùn leân theo hoïc trong tröôøng

Chuûng vieän Keû vónh chaêm luoân hoïc haønh

Thuï phong Linh muïc tieán laàn

Quaûn coi taïi xöù Coàn nam vôùi vuøng

Caän laân haït Boá chính luoân

Vua Minh Maïng baùch haïi Coâng giaùo hoaøi

Moãi ngaøy maõnh lieät hôn naøy

Quan truyeàn leänh Boá chính ngay truy luøng

Coá Kim bò baét ngay luoân

Cha Khoa ñang aån Leâ sôn xöù naøy

Roài thaày Ñöùc thaày Khang ñaây

Thaày Khang ñoøn naëng, toû baøy choán nôi:

Coá Cao ñang troán aån roài

Nghe cha Khoa bò baét thôøi laéng lo

Cha Ñieåm cho chuù sang qua

Laøng An bì hoûi cho cha truù nhôø

An bì Giaùo höõu choái töø

Sôï khoâng baûo ñaûm ñöôïc cho chính Ngaøi

Cha cuøng vôùi hoïc troø ñaây

Ñôn sa gaàn ñeán bò vaây baét lieàn

Ñem veà Ñoàng hôùi giöõ gìn

Tôùi nôi maét laïi roõ nhìn thaáy ngay

Caùc ngaøi bò baét tröôùc naøy

Cha Khoa, Coá Cao vôùi ñaây truøm Quyønh

Thaày giaûng Nguyeãn khaéc Töï, beân

Caû naêm nhaân chöùng chung lieàn moät nôi

Bao laàn tra khaûo luoân roài

Cha Ñieåm moät möïc khoâng ngôi choái töø

AÙn tuyeân töø Hueá chuyeån veà

Ñem cha xöû giaûo ñeå kìa neâu göông

Tôùi nôi Ñoàng hôùi phaùp tröôøng

Cha xin quì chuùt taï ôn Chuùa Trôøi

Moïi ñieàu ñaõ saün saøng roài

Lyù hình buoäc troùi cha nôi coïc naøy

Quaán thöøng vaøo coå cha ngay

Troáng chieâng ra leänh xieát daây chaët vaøo

Tôùi khi heát thôû ñöôïc naøo

Linh hoàn cha ñaõ bay mau veà trôøi

Thi haøi choân caát taïi nôi

Sau Cha Töï caûi veà roài Höôùng phöông.

LEÃ KÍNH NGAØY 26 THAÙNG 11.

Lm. Toma Ñinh vieát Duï

1783 –1839.

Cha Duï sinh taïi Phuù nhai

Thieáu nieân Chuùa goïi vaøo nôi tu trì

Thuï phong Linh muïc roài thì

Doøng Ña minh nhaäp soáng kìa hieán daâng

Lieãu ñeà cha ñeán giaûng loan

Thay cha Tuaàn bò baét giam caàm naøy

Ngaøy truyeàn truy naõ ñeán ñaây

Trònh quang Khanh chæ huy vaây Lieãu ñeà

Coù tin Ñöùc Cha lieâm veà

Hieän ñang aån truù ôû thì nôi ñaây

Lính tìm khoâng baét ñöôïc Ngaøi

Baáy giôø cha Duï aån ngay taïi nhaø:

BaøThu, nôi aån giaáu cha

Cha vöøa laøm leã xong ñaø bò vaây

Khoâng kòp ñeán haàm truù naøy

Cha ñaønh caûi daïng ra ngay laøm vöôøn

Ngoài ñaây nhoå coû saïch luoân

Ñöùa ñi chæ ñieåm baûo oâng naøy roài

Chính laø Ñaïo tröôûng ñoù thoâi

Theá laø lính daãn sang nôi ñình laøng

“Toâi laø Ñaïo tröôûng hieän ñöông

Giuùp cho Giaùo höõu thoâng thöôøng nôi ñaây”.

Quan lieàn tra hoûi tieáp ngay

Taây Lieâm, linh muïc khaùc nay nôi naøo?

Nhöng cha chaúng traû lôøi ñaâu

Quan truyeàn luïc xoaùt ngöôøi mau tìm toøi

Trong tuùi thaáy chuoãi Maân coâi

Tòch thu, leänh hai moát roi ñaùnh ñoøn

Cha vui veû laõnh nhaän luoân

Baø Thu khoâng kòp ñoà duøng giaáu ñi

Bò dong daãn ñeán ñình kìa

Sau hai möôi boán giôø thì môùi tha

Goâng ñeo vaøo coå cho cha

Chaân tay xieàng xích mang ñaø daãn ñi

Giaûi trao Nam ñònh töùc thì

Nhieàu laàn tra khaûo, eùp kìa böôùc qua

Thaùnh giaù ñaët döôùi neàn nhaø

Cha luoân cöông quyeát chaúng thaø chòu ñau

Chín möôi roi ñaùnh laàn ñaàu

Ba möôi roi ñaùnh tieáp theâm naøo hai möôi

Thaät laø nhöø töû thaân ngöôøi

Coøn bao nhieác maéng ñoàng thôøi chöûi luoân

Thôøi gian xieàng xích khaùm ñöôøng

Coù cha Xuyeân nöõa cuøng doøng Ña minh

Hai cha an uûi nhau nhanh

Moãi khi chòu khoå vì danh Chuùa Trôøi

Ngaøy hai vò ñieäu ñeán nôi

Phaùp tröôøng xöû aùn cöù thôøi ung dung

Giöõa hai haøng lính thaùp tuøng

Nhaân daân tuoán ñeán raát ñoâng coi nhìn

Tôùi nôi hai vò quì lieàn

Nguyeän caàu xin Chuùa cho mình trung kieân

Xong roài phoù thaùc lyù hình

Döùt hoài chieâng troáng ñaàu lieàn lìa rôi

Thi haøi caùc vò taïi nôi

Phaùp tröôøng choân caát ñeán hoài thaùng gieâng

Giaùo daân caûi taùng veà lieàn

Taïi laøng Luïc thuûy giöõ gìn nôi ñaây.

LEÃ KÍNH NGAØY 26 THAÙNG 11.

Lm. Doøng Ñaminh Ña minh Nguyeãn vaên Xuyeân

1976 –1839.

Cha Xuyeân Höông hieäp queâ höông

Thaùi bình tænh lî ruoäng ñoàng töôi xanh

Thieáu nieân caäu raát thoâng minh

Meï cha cho hoïc nho lieàn mau ñi

Göûi con cho Ñöùc Cha Y

Ñöôïc Ngaøi nhaéc nhôû caäu thì hoïc chaêm

Vaøo Ñaïi chuûng vieän hoïc haønh

Thuï phong Linh muïc Ña minh khaán doøng

Baøi sai Phaïm phaùo coi troâng

Sau veà Keû meøn thuoäc luoân Thaùi bình

Ngaøi laäp hoï môùi Thanh minh

Vinh sôn teân Thaùnh laáy lieàn ñaët cho

Sau Ngaøi laïi ñeán chaêm lo

Xöù Ñoâng xuyeân, ñöôïc möôøi ba naêm tröôøng

Giaëc Phan baù Vaønh nhieãu nhöông

Nhaân daâân ngheøo khoå ñoùi côm thöôøng ngaøy!

Cha daønh moät khoaûn tieàn ñaây

Ñeå daønh giuùp ñôõ cho ngay ngöôøi ngheøo

Sau baøi sai boå veà theo

Ninh cöôøng chuûng vieän, phuï cho Coá Hieàn

Naêm sau laøm quaûn ly ùlieàn

Cho Giaùo phaän Ñoâng thuoäc Mieàn Ngoaøi ñaây

Ñöùc Cha Y bò baét ngay

Khi veà Kieân lao, lính vaây baét Ngaøi.

Cha Xuyeân tìm choã aån ñaây

Ñoàng thôøi xöù Haï linh cai quaûn naøy

Ngaøi luoân troán aån hoaøi hoaøi

Phuù ñöôøng, cho leã quan Thaøy bò vaây

Giaùo vieân Buøi chu bieát ngaøi

Chæ ñöôøng ñeå laáy tieàn naøy thöôûng coâng

Cha Xuyeân daâng leã gaàn xong

Nghe loa goïi lính cha luoân voäi vaøng

Röôùc Mình Maùu Chuùa vaøo loøng

AÙo mau côûi troán, nhöng khoâng kòp roài

Lính lieàn baét ñöôïc töùc thôøi

Noäp cho quan phuû, muoán ñoøi tieàn cha

“Toâi khoâng coù baïc tieàn cho

Neáu quan thöông thaû toâi ñaø bieát ôn

Neáu quan baét giöõ toâi luoân

Toâi xin vui nhaän cheát cuøng chòu ngay!”

Haï linh goùp tieàn chuoäc ngaøi

Quan khoâng daùm nöõa sôï hoaøi caáp treân.

”Anh em ñöøng coù toán tieàn

Ñeå lo Giaùo xöù, chôù phieàn chuoäc toâi

YÙ Thieân Chuùa ñaõ muoán roài

Chaúng ai laøm khaùc yù Trôøi ñöôïc ñaâu!

Anh em bình tónh nguyeän caàu

Cho toâi chòu khoù ñeå haàu troøn chu”

Mang goâng, Nam ñònh giaûi veà

Trònh quang Khanh baét phaûi thì khai mau:

Nghieäp cô Giaùo phaän coù naøo ?

Ñöùng beân thuùc lính ñaùnh haàu baét khai

“Ñaùnh mau ñaùnh nöõa tieáp ngay

Tôùi khi xuaát giaùo vaø khai heát naøo!”

Bao laàn tra khaûo ñoøn ñau

Sôï cha cheát sôùm goïi vaøo löông y

Ñeå ñi saên soùc töùc thì

Cöùu cho cha soáng baét kìa phaûi khai

Daàu ñau cha vaãn vöõng hoaøi

Caäy troâng vaøo Chuùa haøng ngaøy giuùp cho

AÙn traûm quyeát göûi Kinh ñoâ

Vua y aùn chuyeån mau ra Baéc phaàn

Bieát tin aùn ñeán vui maàng

Phaùp tröôøng Baåy maãu daãn laàn ñeán ñaây.

Cha xin caàu nguyeän phuùt giaây

Xong giô tay lính troùi ngay coïc roài

Troáng chieâng truyeàn leänh ñoå hoài

Göôm vung saéc beùn ñaàu rôi xuoáng lieàn

Tuoåi cha naêm chuïc ba nieân

Thi haøi choân caát taïi neàn ñaát ñaây

Thaùng gieâng naêm aáy tôùi naøy

Giaùo daân Luïc thuûy caûi Ngaøi veà luoân.

LEÃ KÍNH NGAØY 28 THAÙNG 11.

Quaân nhaân Anreâ Traàn vaên Troâng

1814 –1835

Caäu Troâng queâ quaùn Kim long

Gia ñình Coâng giaùo, caäu con moät nhaø

Ngöôøi cha ñaõ sôùm vaõng xa

Meï con coâi cuùt trong gia ñình naøy

Möôøi laêm tuoåi boû hoïc ñaây

Deät tô thôï ñuùc cho ngay gia hoaøng

Laø ngöøoi chaân thaät chaêm laøm

Khoâng aên bôùt cuûa coâng lan traøn naøy

Chaúng öa gaây goã vôùi ai

Soáng luoân hoaø thuaän heát ngay moïi ngöôøi

Buoåi chieàu raûnh roãi ra ngoài

Tha caàn caâu caù döôùi trôøi soâng Höông

Ñoàng löông chaúng ñuû ngaøy thöôøng

Môùi hai chuïc tuoåi leân ñöôøng toøng quaân

Taïi nhaø meï soáng qua laàn

Chaêm lo vöôøn töôïc boøn daàn kieám aên.

Saùu thaùng sau leänh vua loan

Quaân binh Coâng giaùo ra laàn trình quan

Troâng, möôøi hai baïn ñoàng haønh

Cuøng nôi thôï ñuùc ñoàng tình tieán ra

Quan truyeàn vaâng leänh cuûa vua

Böôùc qua Thaùnh gía, ñaïo taø boû ngay

Möôùi ba chieán só hoâm nay

Moät loøng cöông quyeát choái ñaây leänh truyeàn

Theá roài ñoøn ñaùnh trieàn mieân

Möôøi hai boû cuoäc, moät mình Caäu Troâng

Lính lieàn troùi keùo qua luoân

Caäu co quaét chaúng ñuïng chaân xuoáng naøo

Quyeát khoâng phaïm aûnh Chuùa ñaâu!

Theá laø toáng nguïc giam vaøo tuø ngay.

Suoát naêm trong nguïc tuø naøy

Bao ñieàu cöïc khoå caøng daøy nieàm tin

Soát saéng caàu nguyeän trieàn mieân

UÛi an thaêm hoûi anh em trong tuø

Baùnh quaø thaêm vieáng ñem cho

Caäu Troâng chia seû chaêm lo moïi ngöôøi.

Ai ai cuõng meán caäu thoâi

Nhôø ñaây coù dòp ra ngoaøi ñi thaêm

Meï giaø gaëp gôõ moät laàn

Xöng toäi röôùc leã cuõng nhaân dòp naøy

Bieát raèng chaúng theå chuyeån lay

Caäu Troâng treû tuoåi nhöng daøy nieàm tin

Ñem ñi xöû traûm mau lieàn

Nghe tin, Meï ñoùn ñöôøng nhìn con yeâu:

“Baáy laâu xa meï soáng naøo

Thôøi gian tuø nguïc coù haàu nôï ai?

Coù thì cho meï ñöôïc hay

Meï ñaây seõ traû nôï naøy cho con”

Tôùi gìô chieâng troáng vang luoân

Lyù hình vung kieám ñaàu Troâng rôi laàn

Môùi hai möôi moát tuoåi xuaân

Ñaày loøng meán Chuùa, chöùng nhaân Nöôùc Trôøi.

Meï vaøo laõnh laáy ñaàu rôi

Boïc trong vaït aùo khoâng rôøi oâm hoân

Ngöôøi con yeâu quí meï luoân

Nay veà Thieân quoác nhôù thöông meï hieàn.

LEÃ KÍNH NGAØY 30 THAÙNG 11.

Lm. Thöøa sai Paris Giuse Marchand Du

1803 –1835

Cha Du Phaùp quoác queâ höông

Töø thôøi nhoû tuoåi khieán luoân bao ngöôøi

Ngaïc nhieân vì caäu thích chôi

Ruû reâ baïn höõu veà nôi nhaø mình

Keâ baøn doïn deïp ngay lieàn

Trang hoaøng hoa neán nhö treân baøn thôø

Caäu laøm leã gioáng caùc cha

Cho bao baïn höõu ñeán nhaø coi xem

Lôùn leân xin meï cha lieàn

Cho ñi tu soáng ñôøi mình hieán daâng

Nhaø ngheøo soáng vôùi ruoäng nöông

Thieáu ngöôøi lao ñoäng muoán con ôû nhaø

Caäïu luoân cöông quyeát toû ra

Cuoái cuøng daãn ñeán meï cha ñoåi loøng

Naêm möôøi taùm tuoåi voâ luoân

Chuûng vieän ñòa phaän soáng chung hoïc haønh

Thuï phong Phoù teá roài laàn

Thöøa sai nhaäp hoäi, giaûng loan Tin möøng

Giöõa naêm, Linh muïc thuï phong

Thaùng sau Coá xuoáng taøu luoân ñi naøo

Ít laâu caäp beán Ma cao

Töø ñaây Coá laïi ñi vaøo Vieät nam

Teân Du Coá choïn goïi danh

Sau thôøi tieáng Vieät hoïc haønh, baøi sai

Quaûn coi Cam boát nôi naøy

Giaùo daân ngöôøi Vieät soáng hoaøi laøm aên

Ít laâu laïi goïi veà laàn

Lai thieâu chuûng vieän ñieàu haønh troâng coi

Theâm hai nhaêm hoï nöõa roài

Maõi ngoaøi Phan thieát xa vôøi ñaây luoân

Coá thaêm vieáng ñöôïc hai voøng

Cho hai nhaêm giaùo hoï thöôøng troâng coi.

Minh Maïng chieáu chæ tìm toøi

Baét luøng Giaùo só nhöõng ngöôøi AÂu chaâu

Ñöùc Cha Töø, Coá Theå mau

Daãn ñöa Chuûng sinh qua naøo Thaùi Lan

Coá Du quyeát ôû Vieät nam

Taïi mieàn Luïc tænh löu haønh caùc nôi:

Caùi nhum, Caùi môn ñoàng thôøi

Baõi san, Gioàng rum, choán nôi ôû Ngaøi

Vónh long, Maëc baéc luoân hoaøi

Ñeå ñi qua laïi giuùp ngöôøi giaùo daân.

Leâ vaên Khoâi giaëc Cao baèng

Ñaàu haøng Töôùng Duyeät nhaän laøm con nuoâi

Vua Minh Maïng xöû teä roài

Truyeàn traêm roi ñaùnh moä ngöôøi boá ñaây

Khoâi lieàn laáy côù phoø ngay

Hoaøng töû Caûnh chaùu doøng naøy Gia long.

Khoâi bò baét toáng nguïc luoân

Ba möôi ñoàng baïn cuøng chung tuø ñaøy

Vöôït nguïc troán thoaùt ra ngoaøi

Gieát vaøi quan chöùc thaû baøy tuø nhaân

Roài chieâu binh chieám Saøi goøn

Vôùi vuøng Luïc tænh vaøo trong tay mình

Khoâi khoâng ñaïo kheùo khoân lieàn

Höùa baõi caùc leänh caám truyeàn ñaïo luoân

Khieán vaøi tín höõu theo oâng

Môøi Coá Du ñeán ôû chung Saøi goøn

Giaùo daân hoï Chôï quaùn luoân

“ Coá khoâng vaøo sôï quan xung cheùm ñaàu

Bao nhieâu tín höõu hieän naøo

Nôi naøy ñang soáng chung bao con ngöôøi!”

Ñaønh loøng vaøo Chôï quaùn roài

Nhaø thôø cha Phöôùc choán nôi ôû hoaøi.

Quaân Trieàu ñình Hueá bao vaây

Thaønh Gia ñònh saép ñaùnh ngay thaønh naøy.

Khoâi ñem voi eùp Coá ñaây

Vaøo cuøng cha Phöôùc vôùi baøy Giaùo daân

Quan cho deã daõi moïi ñaøng

Cöû haønh nghi leã, giaûng loan Tin möøng

Quan luoân duï Coá theo cuøng

“Toâi chæ bieát vieäc ñaïo döôøng maø thoâi

Ngheà binh lính chaúng bieát roài!”

Moät hoâm môøi Coá vaøo nôi dinh Ngaøi

Quan trao xaáp thö keâu môøi

Giaùo daân noåi daäy choáng nôi Trieàu ñình

Coá Du caàm laáy ñoát lieàn

Quan yeân laëng, sôï quaân binh hieän naøo:

Giaùo daân seõ choáng ñoái mau

Hôn hai naêm haõm vaây haàu thaéng luoân

Quaân Trieàu ñình ñaõ vaøo trong

Coá vöøa daâng Thaùnh leã xong baùt lieàn

Nhoát vaøo cuõi nhoû ñem keøm

Gaàn hai ngaøn keû bò ñem saùt taøn

Coù saùu möôi saùu Giaùo daân:

Hai möôi nam, nöõ, treû em soá kìa

Cha Phöôùc bò xöû laêng trì

Coá Du xeùt xöû ñem ñi aùn toøa

Khaûo tra Ngaøi chaúng nhaän ra

Nhöng luoân bò keát aùn toøa cho thoâi!

"Taây döông teân goïi Du roài

Gia toâ Ñaïo tröôûng phoø Khoâi nhaän naøo:

Vieát thu xin nöôùc Hoàng mao

Cuøng Xieâm La giuùp, baù ñao leänh truyeàn"

Sôùm mai phaùp tröôøng ñieäu leân

Thaàn coâng noå suùng vang inh aàm aàm!

Cho daân chuùng ñeán coi xem

Vieäc ñem xeùt xöû nguïy quyeàn phaûn daân

Naêm caây coïc caém saün saøng

Coá Du bò troùi coïc haøng thöù hai

Lyù hình ba ñöùa moät ngaøi

Ñöùa caàm kìm, ñöùa caàm hoaøi con dao

Ñöùa thì ñeám soá xöôøng naøo

Cöù traêm laùt caét thòt mau ñöùt rôøi

Caét xong ñuû traêm mieáng roài

Tieáp theo côûi troùi chaët rôøi ñaàu luoân

Thaân mình cheû boán ra xong

Nem mau xuoáng bieån ñeå buoâng troâi roài

Ñaàu Ngaøi beâu taïi nhieàu nôi

Roài ñem veà Hueá coái thôøi giaõ tan

Raéc ngay xuoáng bieån caù aên

Ñeïp thay cho nhöõng böôùc chaân con ngöôøi

Ra ñi ñeán khaép moïi nôi

Loan truyeàn ñaïo cuûa Chuùa Trôøi cho daân

Ñöông trong boùng toái laàm than

Tin vaøo Ñaïo Chuùa bình an soáng ñôøi.

LEÃ KÍNH NGAØY 06 THAÙNG 12

Thaøy Giaûng doøng Ña-minh, Giuse Nguyeãn Duy Khang

1832 - 1861

Thaøy Khang, Cao Maïi queâ höông

Xaõ Traø Vi, phuû Kieán Xöông, Thaùi Bình

Meï cha ñaïo ñöùc nhieät thaønh

Chaêm lo con caùi toát laønh soáng vui

Cha thôøi maát sôùm ñi roài

Meï lo lieäu caäu vui chôi hoïc haønh

Baø luoân yù ñònh con mình

Daâng cho Thieân Chuùa göûi lieàn coá Naêng

Sau möôøi naêm soáng chaêm ngoan

Coá cho Khang nhaäp nhaø traøng luoân ngay

Töùc chuûng vieän Keû Moát naøy

Caäu Khang hoïc La-tinh ñaây saün saøng

Ñeå laøm linh muïc leân ñaøng

Ñöôïc sai ñi ñeán giaûng loan Tin Möøng

Nhaø traøng Thaøy ñöôïc bieát luoân

Hoïc haønh laøm vieäc moïi ñöôøng toát ñaây

Trao Thaøy laøm tröôûng traøng naøy

Ñieàu haønh coâng vieäc toát thay ngon laønh

Thaøy xin nhaäp doøng Ña-minh

Ñöùc Cha Lieâm goïi ôû beân giuùp Ngaøi

Moïi coâng vieäc Ñöùc Cha sai

Thaøy Khang laøm toát Ngaøi thôøi khen lao

Coù laàn Thaõ ñaõ ñi ñaøo

Nôi haàm truù aån cho naøo Cha con

Thôøi Töï Ñöùc chieáu chæ luoân

Banh haønh caám ñaïo ñi luøng khaép nôi

Giaùo daân, Giaùo só baét roài

Ñem ñi phaân saùp moãi ngöôøi moät phöông

Daáu naøy ngöôøi ngoaïi nhìn troâng

Hai chöõ "Taû ñaïo" ghi luoân maø naøo

Ñöùc Cha Lieâm giaûi taùn mau

Chuûng vieän Keû Moát roài haàu troán ngay

Thaøy Khang ñi caïnh vôùi Ngaøi

Ba tuaàn ñaàu ôû laøng naøy Thoï Ninh

Quan quaân luïc soaùt heát lieàn

Cha con thay ñoåi trieàn mieân choã roài

Nôi naøo cuõng bò tìm toøi

Cha con laïi phaûi xuoáng nôi ghe thuyeàn

Haûi döông cheùo ñeán truù lieàn

Nôùi thuyeàn oâng Bính truù chaân laâu daøi

Thaønh "Toøa Giaùm Muïc" nôi naøy

Roài gaëp Ñöùc Cha VInh vôùi cuøng

Coá Bình cuõng ñeán Haûi Döông

Caùc Ngaøi gaëp gôõ vui möøng haøn huyeân

Moät ngaøy roài laïi xa lieàn

Sau gia ñình Tröông Bính phieàn phöùc nhau

Con trai töùc giaän ñi mau

Baùo quan, oâng Bính chöùa naøo Taây döông

Ñoäi Baùng ñem lính baét luoân

Thaøy Khang ñònh choáng cöï cuøng boïn ñaây

Ñöùc Cha voäi baûo Thaøy ngay

"Ñöøng laøm haïi hoï, Chuùa nay muoán roài"

Thaøy Khang boû yù ñònh thoâi

Lính lieàn baét troùi laáy Ngaøi lo xong

Thaøy Khang cuõng bò troùi luoân

Roài ñem giaûi noäp tænh ñöôøng Haûi Döông

Cha con nay bò xa luoân

Moãi ngöôøi moät choã nhoát döôøng caùch xa

Thaøy cuøng ôû vôùi ngöôøi ta

Nhöõng ngöôøi tín höõu baét ñaø nhoát ñaây

UÛi an thaêm hoûi haøng ngaøy

Vôùi lôøi khích leä toû baøy meán thöông

Thaøy khuyeân baûo ñoïc kinh chung

Caàu xin Chuùa giuùp vöõng loøng trung kieân

Thaøy coøn thö vieát göûi lieàn

Cho baïn xöù Haûo Hoäi xem nhö naøy

"Caùc quan hoûi Ñöùc Cha ñaây

Ngaøi ñi aån naùu ôû ngay nôi naøo?

Toâi khoâng coù ñaùp traû ñaâu

Cöù vui ñoøn laõnh maëc ñau chòu roâi!

Anh em caàu nguyeän theâm lôøi

Cuøng xin göûi ñeán cho toâi quaàn daøi

Vì quaàn toâi cuõ laâu roài

Chòu ñoøn nhieàu quaù taû tôi ra naøy

Xin cho toâi chieác chaên ngay

Coù ñoà nieäm xaùc cho ngaøy caát choân"

Nghe tin aùn traûm vui luoân

Phaùp tröôøng Naêm Maãu leân ñöôøng tôùi nôi

Thaøy quì ñoâi maét nhìn trôøi

Caàu xin Thieân Chuùa nhaän ñôøi hieán daâng

Thi haøi choân taïi ruoäng ñoàng

Sau Ñöùc Cha Hy baûo cuøng Thaøy Hinh

Em ruoät cuûa thaøy vaõng sinh

Ñem veà Keû Moát lo gìn giöõ luoân

Ñaàu löu ñeàn thaùnh Haûi Döông

Muoân thôøi ghi nhôù noi göông thaùnh hieàn

LEÃ KÍNH NGAØY 10 THAÙNG 12.

Y só , Simon Phan ñaéc Hoøa

1774 –1840.

Caäu Hoaø Mai vónh queâ höông

Gia ñình ngoaïi giaùo xaõ vuøng Moâng thoân

Thuoäc Thöøa thieân, xöù Hueá luoân

Cha thôøi maát sôùm, meï con boû laøng

Löôõng kim taù tuùc laøm aên

Sau ñi Nhu lyù giuùp laøm coâng cho

Gia ñình Coâng giaùo baáy giôø

Caùch aên neát ôû cuûa gia ñình naøy

Neâu göông ñeïp ñeõ luoân hoaøi

Caäu Hoaø lieàn moä meán ngay Tin möøng

Xin meï cho hoïc ñaïo luoân

Hoïc xong xin ñöôïc nhaäp ñöôøng ñaïo ñaây

Baáy giôø tuoåi môùi möôøi hai

Nhaän Si mon Thaùnh quan thaøy trieàn mieân

Trôû veà caäu laäp gia ñình

Möôøi hai con ñaõ ñöôïc sinh ra ñôøi

Laøm cha daäy doã troâng coi

Gia ñình ñeïp ñeõ göông soi moïi ngöôøi

OÂng Hoaø thaøy thuoác cöùu ñôøi

Nhieàu ngöôøi ñöôïc khoûi beänh roài do oâng

Nhieàu cô hoäi gaëp gôõ luoân

OÂng thöông giuùp ñôõ cho chung ai ngheøo

Vôùi ñôøi soáng ñaïo ñöùc naøo

Ñöôïc daân caû xöù baàu mau laøm Truøm

Thi haønh phaän söï chu troøn

Tuøy vaøo hoaøn caûnh ngöôøi trong moâi tröôøng

Ai beâ boái ñeán khuyeân lôn

Söûa ñi caùch soáng xöùng con Chuùa Trôøi

Röôïu cheø côø baïc vui chôi

OÂng nghieâm söûa daäy ñoåi ñôøi söûa thoâi

Nhöõng ngöôøi tuoåi taùc giaø roài

Saün saøng giuùp ñôõ, ñoàng thôøi uûi an

Coâ nhi quaû phuï khoù khaên

Laéng lo thöông giuùp uûi an yeân loøng

Thöïc thi ñieàu Chuùa daäy luoân:

Meán tin Thieân Chuùa vaø thöông yeâu ngöôøi.

Minh Maïng caám ñaïo tìm toøi

Nhöõng ngöôøi tin Chuùa ñeå roài dieät ñi

Nhaø oâng ñaõ bieán töùc thì

Neân nôi truù aån cho kia moïi ngöôøi

OÂng coøn lo lieäu chuyeån nôi

Caùc vì Giaùo só di rôøi treân ghe

Böõa kia chôû Ñöùc Cha Y

Di rôøi ñi ñeán laøng kìa Thoï ninh

Lính coi thaáy ñuoåi baét lieàn

OÂng cuøng Ñöùc Cha troùi ñem ngay veà

Huyeän Döông xuaân ñeå ñem ñi

Noäp trao Quaûng trò ñieäu veà Hueá ngay

Suoát thôøi gian ôû tuø ñaøy

OÂng luoân boác thuoác cho hoaøi anh em

Nhuû khuyeân baïn höõu trieàn mieân

Trung thaønh gìn giöõ ñöùc tin trong tuø

Hai möôi laàn khaûo tra kìa

OÂng khoâng tieát loä, hoûi veà Thöøa sai.

Khaûo tra kìm keïp chaúng khai

Chòu cam moïi ñôùn ñau hoaøi treân thaân

Caùc con thaêm boá khuyeân lôn:

“Cha luoân yeâu quí lo chaêm con hoaøi

Caùc con meán Chuùa hôn roài

Töø nay caùc con haõy vui an loøng

Tuaân theo yù Chuùa chôù buoàn

Veà nhaø vôùi meï ôû luoân vui vaày

Cha khoâng coøn giuùp töø nay

Chuùa trao cha chòu khoå ñaây moïi ñaøng

Cha vaâng troïn yù Ngaøi ban.”

Leänh vua traûm quyeát ñaõ loan ra roài

Phaùp tröôøng Coång cheùm gaàn nôi

Chôï An hoaø ñaõ ñoùn ngöôøi Chuùa yeâu

Troáng chieâng vöøa döùt tieáng naøo

Kieám vung chaët ñöùt ngay ñaàu chöùng nhaân

Ñaàu Ngaøi truyeàn leänh beâu leân

Ba ngaøy daân chuùng coi nhìn maõu göông.

LEÃ KÍNH NGAØY 18 THAÙNG 12

1. Thaøy giaûng Phaoloâ Nguyeãn vaên Myõ 40 tuoåi

1798 –1838.

2. Thaøy giaûng Pheâroâ Tröông vaên Ñöông 30 tuoåi

1808 –1838.

3. Thaøy giaûng, Pheâroâ Vuõ Truaät

1817 –1838.

Thaøy Myõ sinh quaùn Keû non

Sôn nga coøn goïi cho luoân xöù naøy

Naêm möôøi ba tuoåi môùi ñaây

Ñöùc Cha Gia nhaäân giuùp leã thôøi gian

Sau giuùp cha Luaät boán naêm

Khi ngaøi cai quaûn Keû ñaàm nôi ñaây

Naêm möôøi chín tuoåi vaøo ngay

Chuûng vieän Keû vónh hoïc naøy chuyeân chu

Khi thaønh Thaøy giaûng roài thì

Giuùp Thöøa sai Ma reùt teâ giaûng truyeàn

Sau Ñöùc Cha chæ veà lieàn

Giuùp cho Coá Taân tænh mieàn Sôn taây

Quaûn coi Baàu noï xöù naøy

Raát chu ñaùo moïi vieäc Thaøy nhaän luoân.

Thaøy Ñöôøng Keû sôû queâ höông

Gia dình ngheøo khoù neâu göông toát laønh

Cha Thi laø caäâu ñieàu haønh

Xöù Soâng chaûy ñôõ ñaàu chaêm chaùu naøy

Caäu Ñöôøng leân chín tuoåi ñaây

Cha Phöông Yeân taäp giuùp khai taâm hoai

Cho ñöôøng ñôøi soáng tu ñaây

Khi möôøi laêm tuoåi töûi naøy vaøo nôi

Xöù Baàu noï hieän ñöông thôøi

Coá Ma-reùt-teâ quaûn coi giaûng truyeàn

Coá khuyeân hoïc Haùn, La-tinh

Chuaån bò cuoäc soáng tieán leân sau naøy

Naêm sau Ñöùc Cha nha65nh ngay

Vaøo haøng Thaøy giaûng treû ñaây nhaát nhaø

Môùi möôøi saùu tuoåi toû ra

Thaày luoân giuùp Coá Taân lo giaûng truyeàn

Taïi ngay Baàu noï tieáp lieân

Tôùi khi Thaøy bò baét ñem giam tuø

Tính tình vui veû hieàn töø

Moïi ngöôøi thöông meán, Thaøy lo tu trì.

Thaøy Truaät, Ha thaïch quaùn queâ

Coøn keâu hoï Keû thieác kìa nôi ñaây

Huyeän Sôn vi Traán Sôn taây

Gia ñình ngheøo khoù Boá thaøy vaõng sinh

Meï ngaøy lam luõ kieám tieàn

Nuoâi ba con daïi trieàn mieân ñoùi ngheøo

Truaät loøng ñaïo ñöùc luoân saâu

Thöôøng lui tôùi thaùnh ñöôøng caàu nguyeäân xin

Coá Taân Baàu noï choïn lieàn

Vaøo trong nhaø xöù lo chuyeân giuùp Ngaøi

Taïo ñieàu kieän hoïc haønh ngay

Nhöng taâm trí chaäm saùnh taøy khoâng ai!

Hoïc haønh ñöôïc chuùt chi ñaây

Buø vaøo kinh thuoäc chaúng ai saùnh lieàn

Daønh rieâng thaøy Truaät daäy kinh

Truyeàn khaåu cho treû thieáu nieân hoïc hoaøi

Tôùi khi Truaät bò tuø ñaày

Ñöùc Cha môùi chöùng cho Thaøy giaûng vieân.

Teân Ñöùc Baàu noï soáng sinh

Caàm ñaàu baêng cöôùp chính quyeàn baét giam

Ñeå mình nheï toäi tha laàn

Baûo cho vôï Yeán vu oan töùc thôøi:

Coá Taân toå chöùc moïi ngöôøi

Noåi leân laøm loaïn trong nôi xöù naøy

Yeán vôø xin hoïc ñaïo ñaây

Doø xem nôi truù aån hoaøi Coá Taân

Roài choân vuõ khí trong vöôøn

Vaø ñi maät baùo quan vuøng Sôn taây

Quan ñem nghìn röôûi lính vaây

Ngay laøng Baàu noï baét naøy Coá Taân

Cuøng ba thaøy giaûng moät laàn

Lính tìm kieám maõi, Coá Taân ñaâu naøo?

Yeán baûo cöù khaûo tra mau

Caùc thaøy Ñöôøng, Truaät, Myõ haàu seõ ra

Maõi chieàu tìm thaáy baét cha

AÅn trong buïi raäm theá laø troùi ngay

Noäp trao veà caû Sôn taây

Ba thaøy kheùo leùo noùi hoaøi beânh ñaây

Ngaøi khoâng xuùi noåi loaïn naøy

Ngöôøi ta gheùt boû vaï cho chính Ngaøi

Moãi khi tra khaûo ba Thaøy

Thaøy Myõ ñaïi dieän thöa hoaøi caùc quan:

“Caùc anh sao moùc maét daân

Nhöõng ngöôøi ñaõ cheát ñeå laøm buøa ñaây?”

“Caùc quan khoâng leõ tin hoaøi

Lôøi ñoàn voâ lyù ñoù roài hay sao?

Chuùng toâi neáu coù laøm naøo

Vieäc laøm nhö theá thì ñaâu moïi ngöôøi:

Meï cha vôï con hoï roài

Laïi thôøi cöù ñeå chuùng toâi yeân naøo

Vaäy maø chuùng toâi ra vaøo

Luoân luoân gaëp gôõ hoï haàu meán yeâu?”

Thaøy Myõ vieát thö keå sau:

“Chuùng toâi bò loät aùo mau ra naøy

Baét naèm xuoáng neàn ñaát ñaây

Laáy thöøng coät chaân tay roài keùo caêng

Coät vaøo boán coïc boán phöông

Khieán cho chuùng toâi voâ cuøng ñôùn ñau

Theá roài ñoøn ñaùnh dieãn naøo

Hoï khoâng ñaùnh moät roi ñaâu, nhöng maø

Caû boù roi ñaäp ñaùnh cho

Moãi laàn bò ñaùnh treân da thòt naøo

Haøng traêm laèn veát in saâu

Taïo neân bao veát thöông traøo maùu ra.”

Lính ñöa tin chuùng toâi laø

Coá Taân ñaõ bò ñöa qua phaùp tröôøng

Vaø roài traûm quyeát Coá luoân

Chuùng toâi ai naáy vui möøng bieát ngay

Thaøy chuùng toâi Töû ñaïo naøy

Chuùng toâi nguyeän hoïc göông Ngaøi ñaõ ñi.”

Kinh ñoâ baûn aùn göûi veà

Thay vì ñem xöû hoaõn kìa thôøi gian

Mong raèng tuø toäi aên naên

Boû ñi “Taø ñaïo” theo ñaøng nhaø vua

Moät taùm ba taùm dieãn ra

Trieàu ñinh chæ thò cho ra thi haønh

Ba nhaân chöùng daãn ñeán laàn

Taïi laøng Moâng phuï ôû gaàn Goø voâi

Taây sôn tænh lî choán nôi

Thöïc thi baûn aùn vua thôøi göûi cho

Phaùp tröôøng ba vò tieán ra

Quøi treân chieáu traûi saün ñaø nôi ñaây

Moãi ngöôøi moät coïc coät ngay

Hai tay cheùo laïi nôi naøy sau löng

Daây thöøng troøng coå saün duøng

Troáng chieâng vöøa döùt xieát luoân coå roài

Chôø khi taét thôû môùi thoâi

Maùu traøn mieäng muõi traøo rôi ra hoaøi

Löûa duøng laáy ñoát thöû nôi

Gan baøn chaân bieát cheát roài hay chöa?

Ba thi haøi ñaõ ñöôïc ñöa

Veà nôi hoï Keû maêng ñaø caát choân.

LEÃ KÍNH NGAØY 19 THAÙNG 12.

1. Thaøy giaûng Phanxicoâ Haø troïng Maäu

1790 –1839.

2. Thaøy gæang Ña minh Buøi vaên Uyù

1812 –1839.

3. Noâng daân Augustinoâ Nguyeãn vaên Môùi

1806 –1839.

4. Thôï may Toâma Nguyeãn vaên Ñeä

1811 –1839.

5. Taù ñieàn Steâphanoâ Nguyeãn vaên Vinh

1813 –1839.

Thaøy Maäu, Keû Ñieàn queâ höông

Thaùi Bình tænh lî, ruoäng ñoàng xanh töôi

Nhoû cha meï göûi tu roài

Trôû thaønh Thaøy giaûng sai nôi ñi naøo

Nhieàu nôi Giaùo xöù giaûng rao

Khi cha Töï bò baét mau giam tuø

Thaøy ñang giuùp hoï Noäi kìa

Thuoäc veà Keû Moát hieän thì choán ñaây

Nghe cha vôùi Thaøy UÙy naøy

Giaûi veà Löông Taøi ñeán ngya ngoùng chôø

Giaùo daân göûi Thaøy troï nhôø

Moät nhaø keû ngoaïi beân bôø doøng soâng

Khoâng ngôø ngöôøi chuû baùo luoân

Cho quan ñeå laõnh thöôûng coâng lao mình

Theá laø Thaøy bò baét lieàn

Cöõng ñöa ñeán noäp taïi dinh Löông Taøi

Luùc naøy coù maët cha ñaây

Quan lieàn hoûi vôùi Thaøy naøy laø ai?

Thöa quan” toâi ñeä töû cuûa chính Ngaøi

Laø ngöôøi thaân tín nhaát ñaây Ngaøi duøng.”

Cha ra daáu nhaéc Thaøy luoân

Ñöøng khai ra roõ coøn mong chuoäc veà

Nhöng Thaøy noùi vôùi töùc thì:

”Cha coi con ñeä töû kìa ñeå con

Ñöôïc cheát töû ñaïo veïn troøn

Vôùi cuøng cha nöõa veà luoân queâ trôøi”

Cha vaø Truøm Caûnh xöû roài

Thaøy Maäu thaønh coät truï coi nöông nhôø

Cho anh em soùt laïi chôø:

UÙùy, Vinh, Môùi, Ñeä hieän giôø coøn giam

Thaøy luoân nhaéc nhôû anh em

Soáng tình huynh ñeä, uûi yeân nhau naøo

Ñoäng vieân nhau vieäc toâng ñoà

Cuøng nhau giuùp ñôõ trong tuø anh em

Quan keâu tra khaûo noùi leân

“Keû naøo cheát chaúng ñaïp leân treân caây kìa

Keâu laø Thaäp gía, thaät ngu

Bôûi khoâng bieát meán thöông gì meï cha!

Thaøy lieàn giaûi thích roõ cho:

“Thöa quan cha meï sinh ra toâi naøy

Meï cha soáng ôû ñôøi ñaây

Cuõng laø quyeàn pheùp Chuùa Ngaøi ban cho.”

Quan tuyeân baûn aùn ñaõ ra

Thaøy bình tónh, ñaùp laïi ñaø nhö sau:

“Thöa quan chuùng toâi mong naøo

Ñöôïc veà vôùi Chuùa nhö haàu con nai

Muoán tìm ñeán suoái nöôùc ñaây

Mong quan cöù thöïc thi naøy leänh luoân.”

Thaøy UÙy, sinh quaùn Tieân Moân

Xöù Keû reøm tænh goïi luoân Thaùi Bính

Thieáu nieân cha meï göûi lieàn

Giuùp cha Töï ñeå lo chuyeän hoïc haønh

Khi thaønh Thaøy giaûng ôû gaàn

Cuøng nôi cha Töï ôû laøng Keû Danh

Roài sang Keû Moát Baéc Ninh

Töc thì bò baét veà lieàn toáng giam

Thaøy ngöôøi ñaïo ñöùc hieàn laønh

Caùch tay ñaéc löïc ôû gaàn beân cha

Öôùc mô lôùn cuûa Thaøy laø

Theá ngay maïng giöõ cha cho an toaøn

Haàu cha lo giuùp Giaùo daân:

"Neáu quan quan ñeán vaây laàn baét cha

Toâi ñaây ra tröôùc noäp cho

Lính ñi baét laáy ñeå cha thoaùt lieàn

Haàu Ngaøi coøn giuùp anh em".

Lính vaây Keû Moát baét ñem Ngaøi roài

Vôùi cuøng Thaøy UÙy nhoát thoâi

Cha ñaây muoán noùi Thaøy ngöôøi Giaùo daân

Laø ngöôøi laøm beáp naáu aên

Thaøy xin cha:"Cöù noùi naêng con hoaøi

Laø Thaøy giaûng giuùp cha ñaây

May con ñöôïc Töû ñaïo naøy vôùi cha"

Laàn kia quan baûo UÙy laø

"Anh coøn treû, nghó laïi maø khoân hôn

Ta yeâu caàu böôùc qua luoân

Moät khuùc goã nhoû tí thöôøng kia thoâi".

Thaøy UÙy ñaùp laïi quan lôøi:

"Ñuùng laø khuùc goã nhoû roài thöa quan

Nhöng töông tröng Chuùa hieän ñang

Toâi ñaây toân kính thôø, quan nghó naøo?

Neáu toâi ñaõ ñaïp leân mau

AÛnh hình cha meï coâng lao nuoâi minh?

Coù laàn quan laïi leänh truyeàn"

Haõy ñaïp Thaùnh Giaù mau leân cho veà

"Thöa quan ngaøi coù daùm kìa

Böôùc qua maët Ñöùc vua thì hay khoâng?

Maø truyeàn toâi böôùc qua luoân

Maët Thieân Chuùa cuûa toâi kính thôø?

Duø quan coù daùm böôùc qua

Coøn toâi daãu cheát chaúng thaø böôùc ñaâu

Quan lieàn thònh noä leân naøo

"Kìa teân phaïm thöôïng cheùm ñaàu mi thoâi"

Boà Trang, Thaøy Môùi chaøo ñôøi

Thaùi Bình tænh lî choân nôi luùa nhieàu

Con nhaø ngoaïi giaùo soáng naøo

Khi anh lôùn tuoåi ñi vaøo Ñöùc trai

Thuoäc xöù Keû moát ñeå roài

Tìm coâng aên vieäc laøm nôi xöù naøy

Laøm aên cuoäc soáng haøng ngaøy

Thaáy ngöôøi tín höõu luoân hoaøi soáng vui

Sôùm mai chieàu toái veà nôi

Nhaø thôø kinh keä hieäp lôøi leã daâng

Laàn laàn anh caûm thaáy raèng

Muoán tin ñaïo Chuùa nhö döôøng ai ñaây

Anh xin hoïc giaùo lyù ngay

Naêm ba moát tuoåi toû baøy xin cha

Ban pheùp thaùnh taåy ngay cho

Cha Töï Keû moát Röûa cho anh roài

Nay neân con cuûa Chuùa Trôøi

Au gu ti noâ nhaän Ngaøi Thaùnh danh

Maáy naêm sau laäp gia ñình

Chính cha Töï chöùng leã thaønh hoân anh

Vôùi naøng thieáu nöõ hieàn laønh

Con caùi Keû moát gia ñình ñaïo ngoan

Duø cho cuoäc soáng laøm aên

Coù hôi vaát vaû nhöng anh chò naøy

Soáng ñôøi ñaïo ñöùc haøng ngaøy

Kinh Maân coâi kính Meï hoaøi chaúng queân

Lính vaây Keû moát kieám tìm

Baét cha Töï, hieän baûn quyeàn xöù ñaây

Baét daân chuùng ñeán ñình naøy

EÙùp böôùc qua Thaäp giaù mau cho veà

Nhieàu ngöôøi sôï haõi töùc thì

Böôùc qua Thaäp giaù mau kìa veà luoân

Anh Vinh, Môùi, Ñeä kieân cöôøng

Khoâng tuaân leänh bò baét chung vôùi naøo

Cha Töï, Truøm Caûnh ñi theo

Hai Thaøy UÙy, Maäu ñeán haàu Baéc ninh.

Boà trang, Anh Ñeä nôi sinh

Thaùi bình laø tænh luùa xanh ngôïp ñoàng

Gia ñình Coâng giaùo, theo luoân

Ñeán laøng Keû moát döøng chaân nôi naøy

Nhaø thôø ôû caïnh beân ñaây

Lôùn leân anh hoïc thôï may laøm ngheà

Moïi ngöôøi quí meán anh kìa

Nhaø thôø nhaø thaùnh anh thì raát sieâng

Bao nhieâu côø xí giang leân

Baøn tay kheùo leùo anh lieàn laøm ra

Vieäc chung cuûa xöù tham gia

Chaúng neà chaúng quaûn boû qua vieäc naøo

Gia ñình kinh teá xeáp vaøo

Trung bình xöù ñaïo luoân haàu dö aên

Con caùi sinh saûn ba laàn

Ñöôïc ba chaùu beù toát laønh chaêm ngoan

Lính vaây Keû moát loa vang

Möôøi taùm tuoåi phaûi ñi sang ñình laøng

Nôi ñaây eùp buoäc phaûi laøm

Böôùc qua Thaäp giaù treân ñaøng phaûi qua

Anh Ñeä muoán troán ôû nhaø

Chaïy ra vöôøn troán khoûi ra ñình laøng

Lính luøng baét anh phaûi sang

Thaáy khoâng theå troán daën raên vôï raèng:

Ñem con veà ngoaïi lo chaêm

OÂm hoân vôï vôùi con laàn cuoái ñaây

Roài ra trình dieän lieàn ngay

Ñeán nôi Thaùnh giaù quì hoaøi nguyeän xin:

“Con ñaây laäy Chuùa con nguyeàn

Khoâng bao giôø böôùc qua treân maët Ngaøi.”

Lính dong giaûi Ñeä veà ngay

Cha Töï, Truøm Caûnh cuøng hai Thaøy naøy

Goïi danh Thaøy UÙy, Maäu ñaây

Cuøng anh Vinh, Môùi veà hoaøi Baéc ninh

Boà Trang queâ quaùn anh Vinh

Thaùi Bính laø vöïa luùa xanh ñaày ñoàng

Con gia ñình ngoaïi giaùo luoân

Soáng gia caûnh raát ngheøo cuøng cöïc ñaây

Ñaát ñaïi moät taác khoâng naøy

Laøm thueâ laøm möôùn toái ngaøy kieám côm

Caùc gia ñình Keû Moát luoân

Thueâ anh laøm möôùn traû coâng cho hoaøi

Tuy khoâng coù ñaïo nhöng hay

Ñi vaøo lôùp giaùo lyù ñaây hoïc haønh

Ñaùnh vaàn truyeàn khaåu taäp laàn

Ñem ñieàu hoïc ñöôïc ra daàn thöïc thi

Ai coi cuõng meán anh kìa

Vì anh chaát phaùc thaät thaø deã thöông

Con ngöôøi khoûe maïnh kieân cöôøng

Ai thueâ laøm vieäc chu troøn vieäc trao

Cuoäc soáng luoân thaáy vui naøo

Anh chöa coù vôï chaúng haàu laéng lo.

Quan quaân nhaän leänh tieán voâ

Vaây laøng Keû moát baét cha Töï roài

Ñoàng thôøi eùp buoäc moïi ngöôøi

Böôùc qua Thaùnh giaù anh thôøi noùi ngay

“Toâi thaø cheát hieän giôø ñaây

Chöù khoâng tuaân leänh vieäc naøy laøm ñaâu

Vì toâi hoïc bieát thaáy naøo

Ñaïo Chuùa Gieâ su thöïc laø ñaïo ñaây.”

Nhôø vaøo lôøi ñaùp traû naøy

Coi anh coù ñaïo baét ngay ñi cuøng

Cha Töï, Truøm Caûnh cuøng chung

Thaøy UÙy, Thaøy Maäu cuõng dong vôùi naøo

Anh Môùi, anh Ñeä ñeå trao

Cho quan treân tænh ôû haàu Baéc ninh.

Teâ pha noâ Vinh nhaän lieàn

Thaùnh quan Thaøy daãn trieàn mieân anh roài

Sau bao hình phaït ñoøn roi

Chaúng laøm caùc chöùng nhaân coi nuùng loøng

Baéc ninh ñeà aùn vua luoân

Chaâu pheâ xöû giaûo cho chung hai ngöôøi:

Cha Töï , truøm Caûnh ñoàng thôøi

Coøn naêm keû nheï daï coi tin hoaøi.

Moãi ngöôøi cho ñaùnh traêm roi

Roài ñem Bình ñònh laø nôi löu ñaøy

Sau vua Minh Maïng ñoåi thay:

Theo Gia toâ toäi naëng ñaây chuyeån naøo

Hai ngöôøi treân phaûi cheùm ñaàu.

Naêm ngöôøi, xöû giaûo sau haàu moät naêm

Neáu khoâng hoái caûi aên naên

Thi haønh aùn qyeát ra laàn tieáp theo.

Theá laø chö vò thaáy naøo

Cha töï, truøm Caûnh caáp ñaàu ñaõ rôi

Chuùng ta coøn laïi theo noi

Maãu göông chö vò thuùc doøi chuùng ta

Trung thaønh vôiù Chuùa traûi qua

Chòu bao gian khoå dieãn ra keùo daøi

Moät naêm thôøi khaéc qua troâi

Tôùi nay nghó ñeán xem coi thi haønh

Quan lieàn goïi tôùi naêm anh

Khuyeân ñaïp Thaùnh giaù doã daønh lôøi ñaây

“Caùc anh ñaõ bò tuø ñaày

Laâu ngay khoå cöïc tôùi nay chòu nhieàu

Vaäy giôø boû ñaïo ñi mau

Tha veà ôû vôùi ngay naøo vôï con.”

Thaøy Maäu ñaïi dieän thöa luoân:

“Chuùng toâi ñaõ quyeát taâm trung thaønh roài

Neân quan ra leänh mau thoâi

Cheùm ñaàu hay gieát chuùng toâi saün saøng.”

Tröôùc khi ñem xöû quan raèng:

“Chæ caàn caùc anh ñi ngang chaân naøy

Cuûa caây Thaäp giaù ñaët ñaây

Ta thôøi cuõng thaû cho ngay trôû veà”

Hoaëc “chæ caàn coù böôùc ñi

Voøng quanh Thaäp giaù thoâi thì cuõng tha.”

“Boïn gian aùc ñaïo Gia toâ

Daàu khuyeân raên xöû phaït cho laém roài

Vaãn thôøi ngoan coá khoâng thoâi

Khoâng tuaân daüm ñaïp leân nôi aûnh naøy

Chuùng ñaây phaûi xöû giaûo ngay.”

Treân ñöôøng tieán ñeán nôi ñaây phaùp tröôøng

Thaøy Maäu daãn tröôùc ñi ñöôøng

Boán anh em tieáp kieân cöôøng böôùc ñi

Maët maøy vui veû laï kyø!

Daân ñoâng theo goùt xaàm xì nhoû to

Caùc anh naøy bò oan vu!

Thaøy Maäu cöôøi noùi daân ñi theo cuøng

”Anh em chuùng toâi leân ñöôøng

Tieán veà nhaø ôû Thieân Ñaøng nôi ñaây.”

Khi ñi tôùi choã xöû naøy

Moãi ngöôøi bò troùi vaøo ngay coïc roài

Daây thöøng voøng coå töùc thôøi

Troáng chieâng tuaân leänh ñoå hoài vang leân

Lyù hình tay kieám vung lieàn

Ñaàu chö vò döùt rôi treân ñaát neàn!

Giaùo daân, thi haøi laõnh ñem

Thaùnh Maäu xöù Keû la lieàn caát choân

Thaùnh UÙy Ñoàng tieán röôùc luoân

Ñem veà Giaùo xöù caát choân nôi naøy

Thaùnh Môùiù xöù Phöôïng vi ñaây

Röôùc veà mai taùng taïi ngay xöù mình

Thaùnh Ñeä Phong coác nhaän lieàn

Röôùc veà an taùng moä yeân xöù naøy

Thaùnh Vinh ñöôïc röôùc veà ngay

Ñeå lo choân caát ôû hoaøi Höông la.

Naêm Ngaøi chung moät queâ nhaø

Moât nôi thuoäc tænh danh laø Baéc ninh.

LEÃ KÍNH NGAØY 21 THAÙNG 12.

Lm. Pheâroâ tröông vaên Thi

1763 –1839.

Cha Thi Keû sôû queâ höông

Huyeän Thanh lieâm, tænh goïi thöôøng Haø nam

Möôøi moät tuoåi ñöôïc hoïc haønh

Trong nhaø Ñöùc Chuùa Trôøi laàn traûi qua

Ñeå thaønh thaøy giaûng ñi ra

Gíup cho coâng vieäc Toâng ñoà giaûng loan

Thaøy Thi luoân raát nhieät thaønh

Soáng ñôøi ñaïo ñöùc vieäc laøm gioûi giang

Veà Ñaïi chuûng vieän hoïc haønh

Thuï phong Linh muïc trôû thaønh chuû chaên

Boán möôi ba tuoåi thi haønh

Chöùc phaàn Linh muïc lo chaêm chieân ñoaøn

Quûan coi hai chuïc baûy naêm

Giaùo daân Soâng chaûy phuû danh Ñoan huøng

Thuoäc veà tænh Phuù thoï luoân

Roài veà coi xöù Keû soâng tôùi ngaøy

Ngaøi bò baét Töû ñaïo naøy

Cuoäc ñôøi cha soáng luoân ngay khoù ngheøo

Ngoaøi chieác aùo chuøng thaâm naøo

Chæ coøn maëc aùo quaàn naâu ngheøo naøn

Moät nôi xöù chính, lo chaêm

Theâm nhieàu hoï nhaùnh cha haèng coi troâng

Moät laàn di chuyeån treân soâng

Thuyeàn bò ñaém cheát ngay oâng cheøo thuyeàn

Cha coøn soáng soùt laïi lieàn

Baùm hoøm ñoà leã cöùu mình soáng ñaây

Maáy möôi naêm phuïc vuï hoaøi

Chaúng ai keâu traùch cha ngay ñieàu naøo.

Minh Maïng caám ñaïo gaét gao

Cha aâm thaàm hoaït ñoäng haàu kín ñaây

Ñöôïc thôøi gian khaù laâu daøi

Ngaøy kia cha Duõng Laïc ngay xöù gaàn

Ñi sang xöù Keû soâng thaêm

Vaø xöng toäi vôùi cha, thaønh loä ngay

Lyù tröôûng Phaùp ñöôïc tin naøy

Ñöa ngöôøi ñeán baét caû hai cha lieàn

Ñoøi chuoäc hai traêm quan tieàn

Gíao daân kieám ñöôïc nöûa neân tha veà

Cho cha Duõng Laïc ra ñi

Nhöng ñi ra toáp khaùc kìa baét luoân

Neân cha Thi laïi chòu chung

Lyù tröôûng sôï chaúng daùm troâng laáy tieàn

Gæai cha Thi noäp veà lieàn

Cuøng cha Duõng Laïc cho treân chính quyeàn

Huyeän Bình luïc toáng nguïc lieàn

Töø ñaây hai cuï soáng beân nhau naøy!

Quan ñaây kính neå hai ngaøi

Cha Thi giaø caû yeáu hoaøi maéc luoân

Quan cö xöû lòch thieäp hôn

“Toâi quan ñôøi caùc ngaøi quan ñaïo naøy”

Giam vaøi hoâm giaûi ñi ngay

Noäp trao Haø noäi tuø ñaày giöõ luoân

Hai ngaøi ghe chôû soâng Hoàng

Gíao daân theo saùt hai ñöôøng bôø ñeâ

Hoâm sau ra tröôùc toaø kìa

EÙùp böôùc qua Thaùnh gía thì veà luoân

Cha Thi quøi goái oâm hoân

Heát loøng suøng kính suy toân caây naøy

Boùng hình Ñaáng Cöùu Ñoä ñaây

Sau nhieàu laàn haïch hoûi ngay caùc Ngaøi

Thaáy khoâng vaàn chuyeån noåi roài

AÙn tuyeân traûm quyeát göûi thôøi veà Kinh

Tôùi vua baûn aùn pheâ lieàn

Roài ñem trôû laïi lyù hình thöïc thi

Ñeán ngaøy ñieäu daãn ra ñi

Cha Thi yeáu quaù töùc thì lính ñaây

Phaûi duøng vai coõng laáy Ngaøi

Ñi mau ñeán phaùp tröôøng naøy cho an

Tôùi nôi cha taëng cho anh

Ñoâi giaày kyû nieäm coâng laøm giuùp cha

Roài quì caàu nguyeän ñeå maø

Xin ôn can ñaûm vôùi Cha treân trôøi

Daâng leân leã teá ñaàu Ngöôøi

Troïn nieàm meán Chuùa thöông noøi traàn gian

Thi haøi cha ñöôïc Giaùo daân

Röôùc veà Keû sôû ñeå an taùng roài.

LEÃ KÍNH NGAØY 21 THAÙNG 12.

Lm. Anreâ Duõng Laïc

1795 –1839.

Traàn An Duõng taïi Baéc Ninh

Meï cha ngoaïi ñaïo ñaõ sinh ra ñôøi

Cuøng cha meï ñaõ ñeán nôi

Keû Chôï, Haï Noäi hieän thôøi keâu danh

Nôi ñaây tìm kieám laøm aên

Gia ñình ngheøo khoù trao con töùc thôøi

Cho thaøy giaûng ñeå chaêm nuoâi

Daïy doã Röûa toäi neân ngöôøi Giaùo daân

Sau vaøo chuûng vieän hoïc haønh

Coù taøi thi phuù chuyeân caàn lo chaêm

Thoâng minh saùng suoát moïi ñaøng

Nhôù laâu coâng vieäc gaëp laàn xaûy ra

Lòch thieäp vui veû chan hoøa

Moïi ngöôøi thöông meán maën maø ñoåi traûo

Möôøi laêm naêm laøm thaøy giaûng rao

Ba naêm thaàn hoïc xong mau maõn tröôøng

Thuï phong Linh muïc tieáp luoân

Baøi sai Ñoàng Chuoái veà troâng xöù naøy

Giuùp cho cha Khieát nôi ñaây

Sau roài sai ñeán xöù Ñoaøi giuùp cho

Cha giaø Thuyeát hieän baáy giôø

Cuoái cuøng Keû Ñaàm laøm cha xöù naøy

Giuùp cho cha Khieát nôi ñaây

Sau roài sai ñeán xöù Ñoaøi giuùp cho

Cha giaø Thuyeát hieän baáy giôø

Cuoái cuøng Keû Ñaàm laøm cha xöù naøy

Roài ngaøi bò baét tuø ñaày

Cuoäc ñôøi soáng nhieäm nhaëc hoaøi dieãn ra

Cha aên ôû caùch ñôn sô

Cuûa caûi daønh duïm giuùp cho ngöôøi ngheøo

Vì nghieâm ngaët baét bôù naøo

Cha luoân phaûi troán aån haàu nhaø daân

Ñeán Keû roi laäp xöù laàn

Böõa kia sau leã, lính lieàn baét cha

Cuøng ba chuïc ngöôøi baáy giôø

Quan quaân khoâng bieát coù cha trong naøy

Toång Thìn boû tieàn chuoäc ngay

Coi nhö thaân thuoäc cuûa ñaây gia ñình

Töø ñaây teân Laïc goïi danh

Laàn hai ñi ñeán caùo mình Keû soâng

Baét cuøng cha xöù Thi luoân

Ñöùc Cha Lieâu muoán chuoäc nhöng ngaøi gaøn

Ñeå vaâng thaùnh yù Chuùa ban

Hai cha chung laõnh hoàng aân Chuùa Trôøi

Phaùp tröôøng ñieäu daãn ñeán nôi

Taïi OÂ caàu giaáy caùc ngaøi vui thay!

Tröôùc khi chieâng troáng vang ñaây

Lyù hình tieán ñeán van ngay caùc ngaøi

“Chuùng toâi khoâng bieát caùc Thaøy

Ñaõ phaïm toäi gì, nhöng nay thi haønh

Caáp treân ra leänh phaûi laøm

Xin caùc Ngaøi chôù chaáp laàn chuùng toâi!”

Cha Laïc cöôøi noùi traû lôøi:

“Quan truyeàn ra leänh anh thôøi thöc thi.”

Troáng chieâng vang ñoå hoài kìa

Ñaàu hai vò chöùng nhaân thì lìa thaân

Thi haøi cha Laïc ñem laàn

Veà nhaø baø Quùi ñeà an taùng Ngaøi.

3. LÔØI CA TAÏ ÔN

Caûm taï ôn Chuùa

Taï ôn Thieân Chuùa yeâu thöông

Döïng neân vuõ truï ban luoân muoân noøi

Coøn ban nhaân theá Con Ngöôøi

Gieâ su Cöùu ñoä moïi ngöôøi döông gian

Boû trôøi ôû giöõa theá nhaân

Tin möøng rao giaûng muoân daân theo Ngaøi

Ngaøi duøng Bí tích ban hoaøi

Löông thaàn nuoâi döôõng haøng ngaøy theá nhaân

Tröôùc khi Ngaøi boû gian traàn

Leänh truyeàn heát thaûy chöùng nhaân cho Ngaøi

Nhöõng ai ñaõ ñöôïc truyeàn sai

Luoân ñi khaép choán nôi ñaây loan truyeàn

Troïn ñôøi hieán caû thaân mình

Cho ngöôøi moïi choán nhaän tin theo Ngaøi.

Taï ôn chö Thaùnh

Taï ôn chö vò thaùnh nhaân

Töø nôi xöù sôû xa xaêm dieäu vôøi

Caùc Ngaøi ñöôïc Chuùa keâu môøi

Queân mình höôùng tôùi moïi nôi loan truyeàn

Tin möøng lôøi Chuùa trieàn mieân

Bao nhieâu gian khoù tieáp lieàn dieãn ra

Boû rôøi cha meï xa nhaø

Leân ñöôøng ñeán maõi taän xa phöông roài

Vöôït ñoài vöôït nuùi bieån khôi

Con thuyeàn soùng gioù baõo troâi daït daøo

Choán nôi khí haäu khaùc naøo

Tieát thôøi beänh hoaïn thieáu bao nhu caàu

Moïi ñieàu chaúng quaûn chi naøo

Mieãn sao ñem Chuùa cho haàu theá nhaân

Chaúng neà bao söï khoù khaên

Vua quan baûn xöù baét saên haønh hình

Troán chui troán luûi trieàn mieân

Ngöôøi thöông keû gheùt tieáp lieàn toá oan

Chaúng neà sôï haõi gian nan

Ñoâi chaân khaép choán neûo ñaøng quaûn chi

Ñuoåi saên luøng baét tö beà

Tuø giam ñoøn voït luoân thì chòu mang

Böôùc qua Thaäp gía chaúng maøng

Khaûo tra kìm keïp xích xieàng goâng ñeo

Saún saøng chòu ñöïng heát naøo

AÙn ra chaáp nhaän cheùm ñaàu möøng vui

Giaûo hình chaët naùt thaân ngöôøi

Löûa thieâu thaân xaùc nhìn trôøi haùt ca

Moïi hình khoå caùc vua ra

Quan quaân tuaân leänh traûi qua tieán trình

Duø cho khaéc nghieät chòu ñaønh

Chaúng thôøi oaùn traùch lyù hình thöïc thi

Bieát ôn caûm taï muoân beà

Giuùp cho mình choùng tieán veà nhaø cha!

Caùm ôn Toå Tieân

Caùm ôn Tieân toå chuùng ta

Caùc Ngaøi ñoùn nhaän Man na Tin möøng

Töø nôi caùc vò xa phöông

Thöông yeâu ñaõ ñeán queâ höông xöù mình

Tin möøng gieo vaõi loan truyeàn

Duø bao gian khoù moät nieàm vui töôi

Ñoùn nhaän söù giaû nöôùc trôøi

Ñeán nôi truyeàn baù moïi ngöôøi ñöùc tin

Tin vaøo Thieân Chuùa uy quyeàn

Ngaøi thöông taïo döïng khaép mieàn traàn gian

Ban cho nhaân loaïi ñieàu haønh

Höôûng duøng taát caû coâng trình taïo neân

Con ban Con Chuùa theá nhaân

Ñoàng haønh nhaân loaïi trieàn mieân chæ ñöôøng

Ngaøi thöông cöùu chuoäc traàn döông

Laäp bao Bí tích yeâu thöông doái truyeàn

Haàu cho nhaân theá moïi mieàn

Höôûng nhôø hieäu quaû tieáp lieàn xuoâng cho

Caùc Ngaøi tieân toå chuùng ta

Vui möøng ñoùn nhaän bao la ôn laønh

Chaúng neà quaûn ngaïi khoù khaên

Baét ñem tra khaûo giam caàm ñaày löu

EÙp ñoùi quaù khoùa mau naøo

Böôùc qua Thaäp Giaù cöù haàu eùp luoân

Cha oâng luoân vaãn kieân cöôøng

Trung thaønh vôùi Chuùa moät ñöôøng thaúng ñi

Coi thöôøng gian khoå khoù nguy

Maù ghi "taû ñaïo" ñeå thì phaùt löu

Moïi ngöôøi lôùn nhoû heát naøo

Treû em, phuï nöõ chaúng nao nuùng loùng!

Ñöùc tin luoân vöõng kieân trung

Ñaàu rôi maùu chaûy cöù troâng veà trôøi

Chaùùu con tieáp noái

Chaùu con toâng gioáng doøng noøi

Moïi thôøi noái tieáp theo ñoøi cha oâng

Baây giôø ñaàu chaúng chaët buoâng

Maùu ñaøo chaúng coù ñoå tuoân ra hoaøi

Nhöng bao hình thöùc khaùc ñaây

AÅn hình döôùi boùng caùch naøy caùch kia

Chau con cöông quyeát kieân trì

Vöõng tin vaøo Chuùa chaúng gì daùm phai

Maãu göông cuûa chính caùc Ngaøi

Toå Tieân löu laïi qua naøy chaùu con

Haøng ngaøy suy gaãm ngaém troâng

Coát xöông Tieân Toå ñaët luoân baøn thôø

Caäy troâng giuùp ñôõ hoä phuø

Caàu baàu cuøng Chuùa ban cho doøng noøi

Chaùu con ñöôïc soáng theo noi

Göông laønh Tieân Toå giöõa nôi gian traàn.

Teát Trung thu

28.09.2004